Την πλευρά του Δημοσίου και του υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών για την εκπλήρωση των δικών τους προαπαιτούμενων και ενεργειών περιμένουν στον όμιλο ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ ώστε αφενός να ολοκληρωθεί η διαδικασία ανάληψης και της παραχώρησης της Εγνατίας Οδού, ενδεχομένως στο πρώτο τρίμηνο 2025, αφετέρου να υπογραφεί η σύμβαση (παραχώρησης) για το μεγάλο τμήμα του ΒΟΑΚ (Χανιά – Ηράκλειο), επίσης κάπου στις αρχές του νέου έτους, όπου ο όμιλος είναι προσωρινός ανάδοχος. Αυτό προκύπτει, μεταξύ άλλων, από όσα επανέλαβε χτες ο επικεφαλής του γκρουπ, Γ. Περιστέρης, στο πλαίσιο της έκτακτης Γενικής Συνέλευσης των μετόχων της ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ όπου και εγκρίθηκε η πώληση, στην αραβικών συμφερόντων Masdar, ποσοστού σχεδόν 37% της εισηγμένης που κατέχει στην ΤΕΡΝΑ Ενεργειακή.
Σχετικά με το deal αυτό, όπως ήδη έχει γράψει το insider.gr, αναμένονται εγκρίσεις Πολωνικών αρχών το προσεχές διάστημα, ίσως και άμεσα, ενώ οι όροι κάνουν λόγο για απόκτηση από τους Άραβες ποσοστού 67%, ώστε μετά να δημοσιευθεί το ενημερωτικό δελτίο και να γίνει η δημόσια πρόταση, ενδεχομένως και εντός του 2024. «Δεν φεύγουμε από την ενέργεια. Η συμφωνία προβλέπει ότι η ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ έχει το δικαίωμα να είναι συν-επενδυτής κατά 50% σε όλα τα νέα έργα αντλησιοταμίευσης αλλά και στα υπεράκτια αιολικά» (π.χ. 200 MW στα ανοιχτά της Αλεξανδρούπολης) δήλωσε ο κ. Περιστέρης, με εξαίρεση το εμβληματικό έργο της Αμφιλοχίας το οποίο όπως αναφέρθηκε διέπεται από ειδικούς όρους. Στα έργα κατασκευαστής θα είναι η ΤΕΡΝΑ. Υπενθυμίζεται ότι το insider.gr έχει αποκαλύψει τη σύσταση εταιρείας που θα έχει υπό την ομπρέλα της δραστηριότης που μένουν εκτός συμφωνίας με Masdar, όπως η διαχείριση απορριμμάτων, κατασκευών για δημόσια έργα, ψηφιακά ΣΔΙΤ, ηλεκτρονικό εισιτήριο κ.α. Μαζί με τα υπάρχοντα ταμειακά διαθέσιμα της μητρικής εταιρείας, τα αναμενόμενα μερίσματα από το σύνολο των έργων που βρίσκονται ή θα μπουν σε λειτουργία τα αμέσως επόμενα χρόνια, αλλά και τα ήδη εξασφαλισμένα περιθώρια επιπλέον δανειακής μόχλευσης, η συνολική επενδυτική ισχύς του ομίλου της ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ ξεπερνάει τα 3 δισ. ευρώ.
Ο κ. Περιστέρης είπε, επίσης, πως υπάρχει θέμα έλλειψης προσωπικού, που δεν αφορά μόνο την Ελλάδα, αλλά και την υπόλοιπη Ευρώπη. «Στη Ρουμανία π.χ. δίνονται 100.000 άδειες εργασίας τον χρόνο σε εργαζόμενους εκτός ΕΕ. Στην Ελλάδα καθυστερούν οι διαδικασίες από τις πρεσβείες και τα προξενεία των τρίτων χωρών», ανέφερε. Ο ίδιος σημείωσε ότι ο όμιλος ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ προωθεί με ταχείς ρυθμούς, παρά τα όποια γενικά προβλήματα της αγοράς, τόσο τα δημόσια όσο και τα ιδιωτικά έργα που έχει αναλάβει.
Ανάγκη αλλά και αβεβαιότητα για νέα οδικά έργα στην Αττική
Πάντως, ευρύτερα στον κλάδο των υποδομών αναμένουν εδώ και... καιρό τις αποφάσεις του υπ. Υποδομών και Μεταφορών για την τύχη μιας σειράς από projects. Ανάμεσα σε αυτά η Πρότυπη Πρόταση των ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ – ΑΚΤΩΡ Παραχωρήσεις – ΑΒΑΞ για τις επεκτάσεις της Αττικής Οδού προς Ελληνικό (η πλέον κομβική λόγω της μεγάλης επένδυσης της Lamda που θα δημιουργήσει μια νέα πόλη με χιλιάδες κατοικίες, malls, πάρκο, μαρίνα, ξενοδοχεία, καζίνο κ.α.), Ραφήνα και Λαύριο, η πρόταση της ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ για το έργο Ελευσίνα – Οινόφυτα που θα «ανακουφίσει» τον Κηφισό, η επέκταση της Λ. Κύμης (με ανάδοχο ΤΕΡΝΑ, ΑΚΤΩΡ, Intrakat) που όμως μένει «παγωμένη» από χρηματοδότηση ενώ έχει και δικαστικά μπλεξίματα στο ΣτΕ κ.α. Επί της ουσίας, υπάρχουν ερωτηματικά και αβεβαιότητα από πλευράς κατασκευαστών για τα νέα, και αναγκαία, οδικά έργα στην Αθήνα που θα δώσουν ανάσες στο οξύ κυκλοφοριακό πρόβλημα, και θα μπορούσαν να προχωρήσουν π.χ. ως συμβάσεις παραχώρησης. Ανάμεσα σε αυτά και έργα σταθερής τροχιάς, όπως το Μετρό, όπου, για παράδειγμα, εκκρεμούν εξελίξεις για τον διαγωνισμό της επέκτασης της Γραμμής 2 προς Ίλιον (σχεδόν 550 εκατ. ευρώ) ή άλλες επεκτάσεις.
Πάντως, σύμφωνα με τον κ. Περιστέρη, στον όμιλο ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ έχουν άγνοια για τα όσα πρόσφατα κυκλοφόρησαν περί ένταξης της επέκτασης της Λ. Κύμης στην υφιστάμενη σύμβαση της Νέας Αττικής Οδού. Βέβαια, κατά το παρελθόν υπήρχε πλήθος σεναρίων και προτάσεων ώστε οι παραχωρησιούχοι να αναλάβουν την υλοποίηση νέων οδικών έργων με αντάλλαγμα επεκτάσεις (χρονικές) των συμβάσεων παραχώρησης, αλλά αυτά «έμειναν στο συρτάρι».
Η συναλλαγή στις ΑΠΕ φέρνει οφέλη στη ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ
Η συναλλαγή για τις ΑΠΕ έναντι του ποσού των 20 ευρώ ανά μετοχή, θα φέρει επιπλέον ρευστότητα 900 εκατ. ευρώ στα ταμεία του Ομίλου, ενώ παράλληλα θα βελτιωθεί περαιτέρω το χρηματοδοτικό προφίλ της ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ, καθώς θα αφαιρεθεί και σχετικός δανεισμός ύψους 1,1 δισ. ευρώ. Όπως και χτες ανέφερε το insider.gr , η συμφωνία, προβλέπει τη δυνατότητα συμμετοχής της ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ στη νέα γενιά των επενδύσεων στην παραγωγή κι αποθήκευση καθαρής ενέργειας που θα υλοποιήσει στο μέλλον η ΤΕΡΝΑ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ, όπως μεταξύ άλλων στα έργα αντλησιοταμίευσης και στα υπεράκτια αιολικά πάρκα. Η συμμετοχή αυτή θα διατηρήσει την επενδυτική παρουσία σε πολλά υποσχόμενους νέους τομείς ενεργειακών υποδομών, ενώ λειτουργεί προς όφελος και της θυγατρικής ΤΕΡΝΑ που διατηρεί πρωταγωνιστικό ρόλο στην κατασκευή καίριας σημασίας ενεργειακών έργων. Η κίνηση με την Τέρνα Ενεργειακή, αποτελεί μέρος ενός ευρύτερου στρατηγικού σχεδιασμού, που εκτυλίσσεται εδώ και χρόνια και που στόχο έχει να καταστήσει την ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ κυρίαρχη δύναμη στον τομέα των υποδομών.
Η Αττική Οδός και τα νέα assets
Η ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ έχει πλέον στο χαρτοφυλάκιό της έργα και υποδομές πολύ μεγάλης αξίας, με πιο πρόσφατο απόκτημα τη νέα 25ετή σύμβαση της Αττικής Οδού. Στελέχη του ομίλου ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ αναφέρουν ότι πρόκειται για ένα έργο χαμηλού ρίσκου και σταθερών αποδόσεων, με ιδιαίτερη ανθεκτικότητα, όπως απέδειξε η απόδοσή του τόσο κατά την οικονομική κρίση όσο και κατά την πρόσφατη πανδημία, που υπό τη διαχείριση της ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ μπορεί να αποφέρει κατά μέσο όρο EBITDA άνω των 300 εκατ. ευρώ σε ετήσια βάση, για τα 25 χρόνια της σύμβασης, και μερίσματα 6 δις ευρώ. Σχεδόν 11 δις ευρώ μερισμάτων αναμένει ο όμιλος από όλες τις παραχωρήσεις / ΣΔΙΤ στη διάρκεια ζωής τους, ενώ το portfolio ολοένα και μεγαλώνει. Σε αυτό μπαίνουν νέα έργα διαχείρισης απορριμμάτων στην περιοχή της Δυτικής Μακεδονίας με συνολικό προϋπολογισμό της τάξης των 450 εκατ. ευρώ και δυναμικότητας άνω τον 300.000 τόνων που καθιστούν τον Όμιλο πρωταγωνιστή και σε αυτό το κομμάτι της αγοράς σε συνδυασμό με τα έργα της Ηπείρου και της Πελοποννήσου, που ήδη βρίσκονται σε λειτουργία, όπως έχει αποκαλύψει το insider.gr. Επίσης, ο όμιλος είναι προσωρινός ανάδοχος σε ΣΔΙΤ άρδευσης στην Κρήτη (σχεδόν 74 εκατ. ευρώ) και αναμένει καλά νέα και από το αντίστοιχο στην Ξάνθη (κοιλάδα Νέστου, αξίας 220 εκατ. ευρώ), καθώς μόνο αυτός έδωσε προσφορά στον διαγωνισμό.
Σε σχέση με την Αττική Οδό, που ήδη φέρνει ροές καθημερινά, μάλλον δεν αναμένεται άμεσα κίνηση ανάλογη της πώλησης ποσοστού 10% στην κα Λάτση (με premium 10%).
Υπενθυμίζεται ότι ο όμιλος προωθεί (με την ινδική GMR) και τη μεγάλη επένδυση για την κατασκευή του Νέου διεθνούς Αεροδρομίου στο Καστέλι Κρήτης (επένδυση 500 εκατ. ευρώ, πρόοδος 40%), και το νέο ολοκληρωμένο τουριστικό συγκρότημα με Καζίνο (IRC) στο Ελληνικό, ύψους 1,5 δις ευρώ (με τη HardRock, κατασκευαστή την ΤΕΡΝΑ, έχουν εκκινήσει αρχικές εργασίες αλλά υπάρχουν εκκρεμότητες με την βασική οικοδομική άδεια), συμμετέχει στο ΣΔΙΤ του ΒΟΑΚ κ.α.
Με βάση την ισχυρή παρουσία σε έργα παραχωρήσεων και σταθερών ταμειακών ροών, το υφιστάμενο ανεκτέλεστο έργων αλλά και την προοπτική για τη διεκδίκηση σημαντικού μεριδίου από τα έργα νέας γενιάς, η διοίκηση του ομίλου ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ εκτιμά ότι εξασφαλίζει μερίσματα 10 -11 δισ. ευρώ στο διάστημα του κύκλου ζωής των επενδύσεών της.
«Εμπλουτίζουμε το χαρτοφυλάκιό μας με νέα έργα διαχείρισης απορριμμάτων στην περιοχή της Δυτικής Μακεδονίας με συνολικό προϋπολογισμό της τάξης των 450 εκατ. ευρώ και δυναμικότητας άνω τον 300.000 τόνων που καθιστούν τον Όμιλο πρωταγωνιστή και σε αυτό το κομμάτι της αγοράς σε συνδυασμό με τα έργα της Ηπείρου και της Πελοποννήσου, που ήδη βρίσκονται σε λειτουργία. Κι επιπλέον, όπως σε ανύποπτο χρόνο σας είχαμε ενημερώσει, επεκτεινόμαστε και στα έργα διαχείρισης υδάτινων πόρων, στα οποία έχουμε στρέψει δυναμικά το ενδιαφέρον μας, καταγράφοντας τα πρώτα επιτυχημένα αποτελέσματα. Σε ό,τι αφορά στο μέλλον, η συνεισφορά του κλάδου των Παραχωρήσεων στις οικονομικές επιδόσεις του Ομίλου θα αυξηθεί σημαντικά τις επόμενες περιόδους με την εμπορική λειτουργία διαφόρων νέων έργων. Αυτό έχει ξεκινήσει ήδη με τη νωρίτερα του αναμενόμενου έναρξη της παραχώρησης της Αττικής Οδού», ανέφερε χαρακτηριστικά ο κ. Περιστέρης
Τι προβλέπει για την Εγνατία Οδό
Σε σχέση με τις παραχωρήσεις ο κ. Περιστέρης επανέλαβε ότι η ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ έχει εκπληρώσει τις υποχρεώσεις της για την Εγνατία Οδό και αναμένει το δημόσιο την επίλυση των άλλων εκκρεμοτήτων από την πλευρά του. Σύμφωνα με τις προβλέψεις είναι πιθανή η παράδοση του έργου μέσα στο πρώτο τρίμηνο του 2025.
Το καλοκαίρι, τα στελέχη του υπουργείου έκαναν λόγο ότι αναμένονταν η σύμβαση να πάει στη Βουλή το φθινόπωρο. Ανάμεσα στις εκκρεμότητες (έχει κλείσει το θέμα της τιμής των διοδίων) ήταν η καταγραφή της κατάστασης του οδικού άξονα και ειδικά οι πιστοποιήσεις ενός σημαντικού αριθμού γεφυρών και σηράγγων που συνιστούν υποχρέωση υφιστάμενης Εγνατία Οδός Α.Ε., τις χιλιάδες άδειες ελευθέρων διελεύσεων που διαθέτουν σήμερα χρήστες του οδικού άξονα κ.α. Υπενθυμίζεται ότι, σύμφωνα με όσα είχε αναφέρει το καλοκαίρι ο πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος του Ομίλου ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ «η Εγνατία Οδός είναι ένας δύσκολος οδικός άξονας και έχει κατασκευαστεί πριν από πολλά χρόνια. Για πρώτη φορά τη διαχείρισή του θα την αναλάβει ιδιωτικός φορέας και έχει πολλές διαδικασίες».
Υπενθυμίζεται ότι πρόκειται για τη σύμβαση παραχώρησης αναφορικά με το δικαίωμα χρηματοδότησης, λειτουργίας, συντήρησης και εκμετάλλευσης του αυτοκινητόδρομου Εγνατία Οδός, καθώς και των τριών (3) καθέτων προς αυτόν οδικών αξόνων, για χρονικό διάστημα 35 ετών. Ήδη έχει συσταθεί το σχετικό SPV, δηλαδή η εταιρεία ειδικού σκοπού που θα αναλάβει το project. Πάντως, το καλοκαίρι ο κ. Περιστέρης είχε «δείξει» για εξελίξεις προς το τέλος 6μηνο 2025.
Αναμονή (και) για τον ΒΟΑΚ
Επίσης, η ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ αναμένει το επόμενο διάστημα την υπογραφή της σύμβασης παραχώρησης (ύψους 2,5 δις ευρώ) για τον Βόρειο Οδικό Άξονα Κρήτης και μένει να φανεί αν «πέσουν μέσα» οι εκτιμήσεις της ηγεσίας του υπ. Υποδομών και μεταφορών για «υπογραφές έως αρχές 2025». Ο προσωρινός ανάδοχος που είναι η ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ έχει ήδη εξασφαλίσει παράταση στην περίοδο οριστικοποίησης των απαραίτητων εγγράφων έως και τις 29 Νοεμβρίου. Κατ’ αντιστοιχία η εταιρεία θα πρέπει να παρατείνει και την ισχύ της εγγυητικής επιστολής του έργου έως τις 28 Φεβρουαρίου 2025 καθώς επίσης και την ισχύ της προσφοράς της και των σχετικών επιστολών δανειακής υποστήριξης μέχρι τις 30 Ιανουαρίου 2025.
Η ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ είχε αιτηθεί την παράταση της καταληκτικής ημερομηνίας για την οριστικοποίηση των συμβατικών εγγράφων προκειμένου να ολοκληρωθεί ο διαγωνισμός για τον ανεξάρτητο μηχανικό που είναι σε εξέλιξη και η έγκριση της επικαιροποιημένης ενδιάμεσης χρηματοδότησης καθώς επίσης και ο μεγάλος όγκος των απαιτούμενων δικαιολογητικών και εγγράφων που απαιτούνται λόγο του μεγέθους και της πολυπλοκότητας του έργου. Στην συνέχεια η σύμβαση θα διαβιβαστεί για προσυμβατικό έλεγχο στο Ελεγκτικό Συνέδριο. Για την προαίρεση του έργου (Χανιά-Κίσσαμος μήκους 30,88 χλμ.) όπως ανέφερε τις προηγούμενες μέρες κατά την περιοδεία του στην Κρήτη ο υπουργός Υποδομών, έχουν ολοκληρωθεί οι μελέτες και έχει διαβιβαστεί ο φάκελος στο ΥΠΕΝ για έγκριση περιβαλλοντικών όρων. Για το έργο αυτό, που θεωρείται τεχνικά δύσκολο, το κράτος θα επιδοτεί τη διέλευση, καλύπτοντας μέρος του διοδίου.
Υπενθυμίζεται πως στο σκέλος χρηματοδότησης πέρα από το δημόσιο και τον Παραχωρησιούχο, θα διατεθούν επίσης πόροι 200 εκατ. ευρώ περίπου από το Ταμείο Ανάκαμψης. Η περίοδος της παραχώρησης είναι 35 έτη, εκ των οποίων έως πέντε έτη είναι η περίοδος μελετών – κατασκευών. Το συνολικό μήκος του τμήματος Χανιά-Ηράκλειο ανέρχεται σε 187 χλμ. (μαζί με το προαίρεση τμήμα Κίσσαμος-Χανιά). Μένει, επίσης να φανεί αν επιβεβαιωθούν μέχρι τέλους τα σενάρια που ήθελαν τη νικήτρια του διαγωνισμού ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ να «ανοίγει δρόμο» και σε άλλες εταιρείες ώστε να εισέλθουν στην κοινοπραξία κατασκευής / παραχώρησης, αν και εσχάτως αυτά «έχουν κάτσει».
