Σε τέσσερα μέτωπα αναμένεται να επικεντρωθεί το αμέσως επόμενο διάστημα η πολιτική της κυβέρνησης στην κατεύθυνση αντιμετώπισης του κύματος ακρίβειας στα βασικά καταναλωτικά αγαθά, καθώς η αγοραστική δύναμη των ελληνικών νοικοκυριών έχει μειωθεί αισθητά το τελευταίο διάστημα, μετά από σχεδόν τρία χρόνια επίμονων πληθωριστικών πιέσεων που «ροκάνισαν» το διαθέσιμο εισόδημα.
Το στίγμα της επόμενης ημέρας έδωσε ήδη ο υπουργός Ανάπτυξης, Τάκης Θεοδωρικάκος, προαναγγέλλοντας την περασμένη Πέμπτη την παράταση του πλαφόν στο μεικτό περιθώριο κέρδους στα προϊόντα των σούπερ μάρκετ και το 2025, καθιστώντας σαφές πως πρόκειται για ένα μέτρο που λειτουργεί ως μοχλός πίεσης προς τους φορείς της αγοράς, ώστε να αποφεύγονται φαινόμενα αισχροκέρδειας εις βάρος των ελληνικών νοικοκυριών.
Πρόκειται για ένα μέτρο που έχει επιβληθεί από το 2021, μετρά ήδη τέσσερα χρόνια κι ενώ είχε ορίζοντα λήξης τον Δεκέμβριο του 2024, τελικά θα παραταθεί και την επόμενη χρονιά. Το μέτρο δε αφορά σε όλα τα είδη που κρίνονται απαραίτητα για τη διατροφή και την αξιοπρεπή διαβίωση των καταναλωτών σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης. Υπενθυμίζεται εδώ ότι, βάσει του εν λόγω μέτρου, οδηγός για το περιθώριο κέρδους των επιχειρήσεων είναι, κατ’ ανώτατη τιμή, το περιθώριο κέρδους του Σεπτεμβρίου του 2021.
Η παράταση του μέτρου δεν βρίσκει σύμφωνους τους εκπροσώπους του οργανωμένου λιανεμπορίου τροφίμων, οι οποίοι έχουν από καιρό διαμηνύσει πως η επιβολή πλαφόν στο μεικτό περιθώριο κέρδους βλάπτει τον ανταγωνισμό στην αγορά, με μεγάλο χαμένο στο τέλος της ημέρας τον καταναλωτή.
Σαφές ήταν και το μήνυμα του πρωθυπουργού, Κυριάκου Μητσοτάκη, από το βήμα της Γενικής Συνέλευσης του ΣΕΒ, το βράδυ της Πέμπτης. Απευθυνόμενος στα μέλη του ΣΕΒ ο κ. Μητσοτάκης διαμήνυσε ότι «τα κέρδη των επιχειρήσεων δεν πρέπει να μεταφράζονται μόνο σε μερίσματα. Το μεγαλύτερο μέρος τους πρέπει να επενδύεται ξανά στις επιχειρήσεις, να εκσυγχρονίζονται εγκαταστάσεις να τονώνεται η έρευνα, να επενδύεται στην καινοτομία. Έχουμε εξάλλου βελτιώσει πολύ τα φορολογικά κίνητρα που δίνουμε στις επιχειρήσεις που το κάνουν. Το βλέμμα σας να είναι όχι μόνο στην Ελλάδα αλλά στο εξωτερικό, να τονώσουμε την εξωστρέφεια μας αλλά όχι μόνο. Θα ξαναπώ ότι η πρόοδος των επιχειρήσεων οφείλει να μεταφράζεται σε καλύτερους μισθούς και συνθήκες εργασίας. Είναι κάτι που σε ένα βαθμό το βλέπουμε ήδη, αλλά η σύγχρονη επιχειρηματικότητα έχει πια χρέος να κάνει συμμέτοχο τους υπαλλήλους μιας εταιρείας στην πρόοδό της».
Πέραν αυτού, ο υπουργός Ανάπτυξης προανήγγειλε και παρεμβάσεις σε ό,τι αφορά το πλαίσιο που διέπει το καθεστώς προσφορών στο ράφι, προκειμένου να μπει «φρένο» σε φαινόμενα παραπλανητικών πρακτικών. «Βρισκόμαστε σε συζητήσεις με τους προμηθευτές και τα σούπερ μάρκετ για το θέμα των προσφορών», δήλωσε σε τηλεοπτική του παρέμβαση ο κ. Θεοδωρικάκος, εκτιμώντας πως το ζήτημα θα έχει επιλυθεί πλήρως εντός διμήνου.
Στο μεταξύ, από την περασμένη Τρίτη έχει ήδη αρχίσει να «τρέχει» η νέα πρωτοβουλία του υπουργείου Ανάπτυξης για μειώσεις τιμών στα ράφια των σούπερ μάρκετ και στην οποία έχουν ενταχθεί μέχρι στιγμής συνολικά 123 προϊόντα, μετά τη θετική ανταπόκριση 12 εταιρειών. Στη λίστα των καταναλωτικών αγαθών με μειωμένες τιμές έως 15% φιγουράρουν αρκετά προϊόντα προσωπικής υγιεινής και καθαριότητας (σαμπουάν, οδοντόκρεμες, χλωρίνες κ.α) και ακολουθούν ορισμένα είδη τροφίμων (κριθαράκι, ξύδι κλπ).
Σύμφωνα δε με την Ένωση Σούπερ Μάρκετ Ελλάδας, αναμένεται ότι η εν λόγω πρωτοβουλία θα ενταθεί τις επόμενες εβδομάδες και υπολογίζεται ότι σταδιακά περισσότεροι από 600 κωδικοί προϊόντων θα φιγουράρουν στα ράφια των σούπερ μάρκετ με μειωμένες τιμές. «Τις τελευταίες ημέρες κι άλλες εταιρείες έχουν δηλώσει συμμετοχή στην εν λόγω πρωτοβουλία», δηλώνει στο insider.gr ο γενικός διευθυντής της Ένωσης Σούπερ Μάρκετ Ελλάδος, Απόστολος Πεταλάς, εκτιμώντας μάλιστα πως «αν η αγορά δουλέψει, τότε οι κωδικοί θα είναι πολύ περισσότεροι από 600».
Όπως έχει ήδη γράψει το insider.gr, στόχος της νέας δράσης είναι τα προϊόντα με μειωμένες τιμές στο ράφι να αυξάνονται – ει δυνατόν και να διπλασιάζονται – κάθε δύο εβδομάδες. Το πρώτο ενδιαφέρον στοιχείο αυτού του σχεδίου είναι ότι προμηθευτές και λιανεμπόριο μπορούν να προχωρήσουν ταυτόχρονα σε μειώσεις τιμών στο βαθμό που τους αναλογεί, ώστε το όφελος για τον καταναλωτή να είναι ακόμη μεγαλύτερο. Ταυτόχρονα, αξίζει να σημειωθεί ότι η νέα πρωτοβουλία τίθεται σε ισχύ οικειοθελώς και χωρίς να υπάρξει καμία νομοθετική διάταξη από πλευράς υπουργείου που να υποχρεώνει τις επιχειρήσεις να προβούν σε μειώσεις τιμών, καθώς, όπως εξηγούν παράγοντες της αγοράς, «καμία μείωση τιμής δεν μπορεί να καταστεί υποχρεωτική».
Ταυτόχρονα, στις στρατηγικές προτεραιότητες του υπουργείου Ανάπτυξης περιλαμβάνεται η εντατικοποίηση των ελέγχων της αγοράς, προκειμένου να αποφευχθούν περιπτώσεις αδικαιολόγητων ανατιμήσεων. Όπως έχει αποκαλύψει εδώ και καιρό ο κ. Θεοδωρικάκος, 26 μεγάλες εταιρείες βρίσκονται υπό έλεγχο για το πλαφόν κέρδους σε σχέση με το 2021. Αυτή τη στιγμή βρίσκονται στο μικροσκόπιο των αρχών 2.500 κωδικοί που παράγουν και εμπορεύονται οι 26 εταιρείες και ελέγχεται η πορεία των τιμών τους από το χωράφι στο ράφι, προκειμένου να διαπιστωθεί εάν υπάρχουν μεγάλες αυξομειώσεις τιμών και τυχόν παραβάσεις της νομοθεσίας στο πλαφόν κέρδους. Σύμφωνα με τον υπουργό, «οι έλεγχοι θα διαρκέσουν για μεγάλο χρονικό διάστημα», ενώ όπως ο ίδιος έχει γνωστοποιήσει, έχει ζητήσει από την Επιτροπή Ανταγωνισμού να προτεραιοποιήσει τους ελέγχους στις πολυεθνικές για αθέμιτο κέρδος. Υπενθυμίζεται εδώ ότι το ανώτατο όριο προστίμου για παράβαση της νομοθεσίας που αφορά στο πλαφόν κέρδους έχει πενταπλασιαστεί και έχει πλέον αυξηθεί στα 5 εκατ. ευρώ από 1 εκατ. ευρώ που ήταν μέχρι πρότινος.
