Μεγάλο στοίχημα για τις τράπεζες θα είναι εφεξής η θετική πιστωτική επέκταση στη στεγαστική πίστη, η οποία εξακολουθεί να είναι αρνητική, τη στιγμή που τα δάνεια προς τις επιχειρήσεις τρέχουν με ρυθμό αύξησης 10%. Για φέτος, οι τράπεζες αναμένουν τις εκταμιεύσεις στεγαστικών δανείων περί τα 1,85 δισ. ευρώ, από 1,3 δις. το 2023.
Με την επιτάχυνση της αποκλιμάκωσης των επιτοκίων από την ΕΚΤ το 2025, οι τράπεζες θα δώσουν μάχη για να τονώσουν τη ζήτηση για στεγαστικά δάνεια, καθώς αυτή δεν αποδεικνύεται ικανή να υπερσκελίσει τις αποπληρωμές στεγαστικών δανείων της χρυσής εποχής 2005 – 2010. Υπολογίζοντας στις εκταμιεύσεις του προγράμματος «Σπίτι μου 2», οι τράπεζες εξετάζουν τρόπους για να κινηθούν και αυτόνομα ακόμη πιο δυναμικά στις στεγαστικές χορηγήσεις.
Σύμφωνα με πληροφορίες του insider.gr, τρεις καινοτόμες πρωτοβουλίες για την ενίσχυση της στεγαστικής πίστης σχεδιάζει η Τράπεζα Πειραιώς. Πρόκειται για πρωτοβουλίες που βρίσκονται ακόμη στα σκαριά και το σκεπτικό τους θα είναι να στρέψουν τον καταναλωτή από το ενοίκιο στην αγορά κατοικίας (πράξη που συνιστά και επένδυση), αναδεικνύοντας παράλληλα ότι με την πτώση των επιτοκίων καταθέσεων καθίσταται συμφέρουσα η λήψη δανείου.
Το στεγαστικό ζήτημα παραμένει νούμερο ένα, όχι μόνο στην Ελλάδα αλλά και στην υπόλοιπη Ευρώπη, και είναι φυσικό η κυβέρνηση να πιέζει τις τράπεζες να αυξήσουν τις χορηγήσεις τους στους ιδιώτες για την απόκτηση στέγης, συμβάλλοντας από την πλευρά της με το πρόγραμμα «Σπίτι μου». Μιλώντας την Δευτέρα στην εκδήλωση του Bloomberg στην Αθήνα για τις ελληνικές τράπεζες, ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης είπε ότι είναι ζητούμενο από τις τράπεζες να δώσουν περισσότερα στεγαστικά δάνεια, ενισχύοντας την στεγαστική πίστη που παραμένει αρνητική.
Στην ίδια κατεύθυνση, για να ωθήσει τις τράπεζες να δώσουν περισσότερα στεγαστικά δάνεια, αλλά εντός του πλαισίου σύνεσης που πρεσβεύει ο επόπτης, η Τράπεζα της Ελλάδος θέσπισε όρια χρηματοδότησης για αγορά ακινήτου, στο 80% της αξίας του ακινήτου ή 90% αν πρόκειται για νέο αγοραστή (δηλ. φυσικό πρόσωπο που δεν είναι καταγεγραμμένο στον Λευκό Τειρεσία ως δανειολήπτης άλλου στεγαστικού δανείου) και ταυτόχρονα όρισε πλαφόν στο ύψος της αναλαμβανόμενης μηνιαίας δόσης στο 40% και 50% του διαθέσιμου εισοδήματος του δανειολήπτη, αντίστοιχα. Τα νέα όρια θα ισχύσουν από 1/1/2025.
Οι εύλογες πιέσεις προς τις τράπεζες έρχονται επιπλέον της πίεσης που ασκούν πρώτα οι ίδιες στον εαυτό τους για να αυξήσουν τα στεγαστικά δάνεια. Όχι μόνο διότι η δουλειά τους είναι να δίνουν περισσότερα δάνεια, πόσω μάλλον όταν αυτά χτίζουν μια μακροχρόνια σχέση με τον πελάτη, όπως στην περίπτωση των στεγαστικών. Η αύξηση του όγκου των δανείων είναι επιτακτική για να αντισταθμίσει τις απώλειες που θα έχουν οι τράπεζες στα έσοδα τόκων εξαιτίας των μειώσεων επιτοκίων. Επιπλέον, αποτελεί την πρωταρχική οδό για να διοχετευθεί η υπερβάλλουσα ρευστότητα με την οποία βρίσκονται οι τράπεζες, παράγοντας, εν τέλει, την κερδοφορία που επιζητούν οι μέτοχοί τους.
Ωστόσο, οι προσπάθειες για την αύξηση της στεγαστικής πίστης συμπίπτουν με το timing μεγάλων αποπληρωμών δανείων που είχαν ληφθεί την περίοδο 2005 – 2010, με αποτέλεσμα τα νέα δάνεια να μην μπορούν να ξεπεράσουν σε ποσό τις αποπληρωμές.
Περαιτέρω, οι υψηλές τιμές των ακινήτων, σε συνδυασμό με το χαμηλό εισόδημα των Ελλήνων, λειτουργούν αποτρεπτικά στη ζήτηση για στεγαστικά δάνεια. Ενδεικτικά, συγκρίνοντας μία χώρα αντίστοιχου μεγέθους και πληθυσμού με την Ελλάδα, όπως είναι το Βέλγιο, οι τιμές ανά τετραγωνικό είναι ίδιες ή και υψηλότερες στην Ελλάδα, όταν το εισόδημα του Έλληνα είναι 60% χαμηλότερο (κατώτατος μισθός Βέλγιο 2.076 ευρώ, Ελλάδα 830).
Όπως επισημαίνουν τραπεζίτες, το πρόγραμμα «Σπίτι μου» έρχεται να πληθωρίσει περαιτέρω τις τιμές των ακινήτων. Παράλληλα, έχει βάλει φρένο στη ζήτηση για στεγαστικά δάνεια, καθώς οι πολίτες (έως 50 ετών στους οποίους απευθύνεται το «Σπίτι μου 2» και οι οποίοι αποτελούν το 85% της πελατείας στεγαστικής πίστης) περιμένουν να ενεργοποιηθεί το κυβερνητικό πρόγραμμα για να δανειστούν με το ήμισυ του επιτοκίου της αγοράς (θα δανειστούν με 2%).
Έχοντας την εμπειρία από το «Σπίτι μου 1» όπου από όσους δανειολήπτες είχαν εγκρίνει οι τράπεζες, για κάθε έναν που αγόρασε σπίτι υπήρχαν 4,5 που δεν βρήκαν ακίνητο, τραπεζίτες σημειώνουν στο insider.gr ότι για να απορροφηθεί όλος ο προϋπολογισμός του «Σπίτι μου 2» (2 δις. ευρώ) θα πρέπει να βρεθούν 30.000 – 35.000 διαθέσιμα ακίνητα.
Σημειώνεται ότι και στο «Σπίτι μου 2» αναμένεται κοσμοσυρροή λόγω των ευνοϊκών όρων. Ωστόσο, αυτή δεν θα αναιρέσει τον βασικό πιστοδοτικό κανόνα των τραπεζών, ο οποίος βλέπει το διαθέσιμο εισόδημα του υποψήφιου δανειολήπτη (αφού αφαιρεθεί το ποσό που του εξασφαλίζει ένα επίπεδο ζωής) ως προς τον δείκτη ικανότητας αποπληρωμής που εφαρμόζουν οι τράπεζες. Με βάση το μοντέλο αυτό, οι τράπεζες εγκρίνουν το 70% των αιτήσεων για στεγαστικά δάνεια, αποκλείοντας μόνο όσους φαίνεται ότι δεν θα μπορέσουν να ανταποκριθούν στην εξυπηρέτηση του δανείου.
