Με προσδοκίες για νέες εκταμιεύσεις στεγαστικών δανείων που θα ξεπεράσουν τα 2 δισ. ευρώ φέτος και περαιτέρω μείωση του ρυθμού συρρίκνωσης της στεγαστικής πιστωτικής επέκτασης, αν όχι και αντιστροφή της από αρνητική σε θετική, εισήλθαν οι τράπεζες στο 2025. Μοχλός της αισιοδοξίας των τραπεζών είναι το πρόγραμμα «Σπίτι μου ΙΙ», το οποίο ανοίγει για υποβολή αιτήσεων στις 15 Ιανουαρίου, δίνοντας τη δυνατότητα σε 20.000 δικαιούχους να αποκτήσουν, με χαμηλότοκο δάνειο, την πρώτη τους κατοικία.
Στο νέο «Σπίτι μου ΙΙ» έχουν διευρυνθεί τα ηλικιακά και τα εισοδηματικά κριτήρια, ώστε ιδιώτες ηλικίας από 25 έως 50 ετών, με ελάχιστο όριο εισοδήματος τα 10.000 ευρώ και μέγιστο ανάλογα με την οικογενειακή τους κατάσταση: 20.000 ευρώ για τους άγαμους, 28.000 ευρώ για έγγαμους ή μέρη συμβίωσης, προσαυξανόμενο κατά 4.000 ευρώ ανά τέκνο και 31.000 ευρώ μονογονεϊκές οικογένειες πλέον 5.000 ευρώ ανά τέκνο πέραν του πρώτου, να αποκτήσουν τη δική τους στέγη.
Το οικονομικό πλεονέκτημα για τον δικαιούχο του προγράμματος θα είναι ισχυρό, με αποτέλεσμα και οι τράπεζες να αναμένουν αύξηση της ζήτησης για στεγαστικά δάνεια. Η ζήτηση για στεγαστικά δάνεια αναμένεται να τονωθεί φέτος λόγω της μείωσης των επιτοκίων της ΕΚΤ – όπως υπολογίζεται κατά μία ποσοστιαία μονάδα μέχρι το φθινόπωρο. Ωστόσο, τα δάνεια του «Σπίτι μου ΙΙ» είναι ήδη μακράν πιο συμφέροντα, καθώς για το 50% του δανείου (που προέρχεται από πόρους του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας) εφαρμόζεται μηδενικό επιτόκιο και για το υπόλοιπο 50% που θα χορηγείται από την τράπεζα, το επιτόκιο θα είναι προνομιακό και θα συμφωνείται με τους φορείς κατά την υποβολή των προτάσεών τους. Έτσι, το τελικό κόστος δανεισμού για τον δικαιούχο θα είναι πολύ χαμηλό, κάνοντάς το πιο προσιτό και ευνοϊκό σε σύγκριση με τα κανονικά τραπεζικά στεγαστικά δάνεια. Μάλιστα, η λήψη στεγαστικού δανείου στο πλαίσιο του «Σπίτι μου ΙΙ» θα είναι πιο ευνοϊκή και από την ενοικίαση κατοικίας. Κάτι που συνιστά ένα ακόμη κίνητρο για την αύξηση των στεγαστικών δανείων από το τραπεζικό σύστημα.
Ενδεικτικά, βάσει παραδειγμάτων που είχε δώσει η υπουργός Κοινωνικής Συνοχής και Οικογένειας, Σοφία Ζαχαράκη, κατά την παρουσίαση του «Σπίτι μου ΙΙ», για διαμέρισμα 80 τ.μ., στην Νέα Σμύρνη, του 1985, που πωλείται 160.000 ευρώ και κάποιος το αγοράζει με δάνειο 110.000 ευρώ για 25 χρόνια, η μηνιαία δόση χωρίς το «Σπίτι μου ΙΙ» θα ήταν 660 ευρώ ενώ με το πρόγραμμα 440 ευρώ. Δηλαδή, όφελος για τον δανειολήπτη 220 ευρώ το μήνα και συνολικό όφελος στα 25 χρόνια του δανείου πάνω από 65.000 ευρώ.
Ή για διαμέρισμα 100 τ.μ., στην Αγία Παρασκευή, του 1987, που πωλείται σήμερα 220.000 ευρώ και κάποιος το αγοράζει με δάνειο 150.000 ευρώ για 25 χρόνια. Η δόση χωρίς το «Σπίτι μου ΙΙ» πλησιάζει στα 900 ευρώ, ενώ με το πρόγραμμα στα 600 ευρώ. Όφελος για τον δικαιούχο 300 ευρώ το μήνα και συνολικό όφελος στα 25 χρόνια δανείου πάνω από 85.000 ευρώ.
Το ανώτατο ποσό δανείου που θα χορηγείται με το «Σπίτι μου ΙΙ» είναι 190.000 ευρώ και το δάνειο θα καλύπτει έως το 90% της αξίας του ακινήτου, όπως αυτή ορίζεται στο συμβόλαιο αγοράς. Πρακτικά, αυτό σημαίνει ότι αν η αξία του ακινήτου είναι 200.000 ευρώ, το μέγιστο ποσό δανείου θα είναι 180.000 ευρώ (90% της αξίας) και ο δανειολήπτης θα πρέπει να καταβάλει τουλάχιστον 20.000 ευρώ από δικούς του πόρους. Το δάνειο θα μπορεί να έχει διάρκεια από 3 έως 30 έτη.
Σημαντικό είναι επίσης ότι ως εμπράγματη εξασφάλιση θα λαμβάνεται το αποκτηθέν ακίνητο και όχι άλλες εξασφαλίσεις, ενώ το ποσοστό της εξασφάλισης δεν θα ξεπερνά το 120% του ποσού του δανείου. Αυτό σημαίνει ότι αν π.χ. κάποιος λάβει δάνειο 100.000 ευρώ, η μέγιστη αξία της εμπράγματης εξασφάλισης (δηλαδή η αξία του ακινήτου για την οποία θα εγγραφεί υποθήκη) δεν μπορεί να υπερβαίνει τα 120.000 ευρώ.
Το ζητούμενο και «στοίχημα», πάντως, για τις τράπεζες και την επιτυχία του προγράμματος είναι οι δικαιούχοι να βρουν τα σπίτια που εντάσσονται στις προδιαγραφές του «Σπίτι μου ΙΙ». Δηλαδή, σπίτι που θα χρησιμοποιηθεί ως κύρια κατοικία, θα βρίσκεται εντός οικιστικής περιοχής, θα αποτελεί ενιαία αυτοτελή οριζόντια ιδιοκτησία ή μονοκατοικία, με έκταση όχι μεγαλύτερη των 150 τ.μ.
(σ.σ. δεν προσμετρώνται τα παραρτήματα – παρακολουθήματα που αποτυπώνονται στο συμβόλαιο αγοράς), με παλαιότητα μέχρι 31/12/2007 και με αξία του ακινήτου, όπως προσδιορίζεται στο συμβόλαιο αγοράς, που δεν θα πρέπει να υπερβαίνει τις 250.000 ευρώ.
Άγνωστος «Χ» για την επιτυχία του προγράμματος και τη ζήτηση δανείων θα είναι η πορεία των τιμών των ακινήτων. Το «Σπίτι μου» και η προαναγγελία της συνέχισης του προγράμματος είχαν ωθήσει ανοδικά τις τιμές, με τα στοιχεία της ΤτΕ για το εννεάμηνο του 2024 να δείχνουν ότι οι τιμές των διαμερισμάτων (σε ονομαστικούς όρους) αυξήθηκαν κατά 9,3% σε ετήσια βάση.
