Τέλος στις διεκδικήσεις του κλάδου του φαρμάκου για θέσπιση ενός ανώτατου ορίου στη φαρμακευτική δαπάνη - κατά συνέπεια και στο clawback (επιστροφή της υπέρβασης της δημόσιας δαπάνης για φάρμακα από τη φαρμακοβιομηχανία στο κράτος)- επιχείρησε να βάλει ο Υπουργός Υγείας, Άδωνις Γεωργιάδης, κατά τον χαιρετισμό του στο πλαίσιο της ετήσιας εκδήλωσης του Συνδέσμου Φαρμακευτικών Επιχειρήσεων Ελλάδος (ΣΦΕΕ) τη Δευτέρα (20/1).
Η θέσπιση του ανώτατου ορίου αποτελεί πάγιο αίτημα των φαρμακευτικών, ενώ φαίνεται ότι τίθεται και ως προϋπόθεση για την υποβολή των σχεδίων από τους θεσμικούς φορείς τους για το τριετές σύμφωνο συνεργασίας μεταξύ φαρμακοβιομηχανίας και Πολιτείας. Ωστόσο, ο Υπουργός κατέστησε σαφές ότι κάτι τέτοιο δεν είναι εφικτό, προβάλλοντας τους νέους δημοσιονομικούς κανόνες της ΕΕ και τους περιορισμούς που αυτοί θέτουν.
«Οι δημοσιονομικοί κανόνες της ΕΕ για τα 27 κράτη-μέλη από φέτος έχουν αλλάξει και θέτουν όριο δαπανών. Αυτό σημαίνει ότι έχουμε συγκεκριμένα χρήματα που μπορούμε να ξοδεύουμε το χρόνο. Εάν ψηφίσουμε έναν νόμο με τον οποίο θα δεσμευόμαστε για ένα ανώτατο όριο clawback, αυτό έχει ένα βαθμό ρίσκου. Ο βαθμός ρίσκου σημαίνει ότι θα πρέπει το Γενικό Λογιστήριο του Κράτους να δεσμεύσει ένα χρηματικό ποσό, το οποίο θα είναι στη διάθεση του για την περίπτωση που θα πέσει έξω στους προϋπολογισμούς του. Άρα αυτό που ζητάτε είναι να έχουμε δεσμευμένη χρηματοδότηση που δεν θα μπορούμε να ξοδέψουμε. Δεν το θεωρώ πολύ καλή ιδέα. Ιδιαίτερα τώρα που βλέπετε ότι τα μέτρα που λαμβάνουμε και σοβαρά είναι και τίμια είναι και αποδίδουν», ανέφερε χαρακτηριστικά ο Άδωνις Γεωργιάδης.
Το θέμα είχε θίξει νωρίτερα, κατά την ομιλία του, ο Πρόεδρος του ΣΦΕΕ, Ολύμπιος Παπαδημητρίου, εκφράζοντας τη θέση της φαρμακοβιομηχανίας: «Κατά τη συνάντησή μας με τον Πρωθυπουργό κατέστη σαφές πως η κυβέρνηση και το υπουργείο Υγείας, παρά τη βεβαιότητα για την απόδοση των μέτρων ελέγχου της δαπάνης που λαμβάνουν, είναι απρόθυμοι να αναλάβουν κάποια δέσμευση για ένα ανώτατο επίπεδο υποχρεωτικών επιστροφών, το οποίο προφανώς θα πρέπει να είναι χαμηλότερο από τα σημερινά επίπεδα. Αναρωτιόμαστε βέβαια με αυτό το δεδομένο τι σύμφωνο συνεργασίας μπορούμε να υπογράψουμε για τα επόμενα τρία χρόνια, αφού πρακτικά η βιομηχανία καλείται σταθερά να δεσμεύεται οικονομικά ενώ η κυβέρνηση δεσμεύεται μόνο σε προθέσεις και ποτέ σε εκβάσεις», δήλωσε ο Πρόεδρος του ΣΦΕΕ.
Ο Υπουργός εξέφρασε την πεποίθηση ότι το γεγονός ότι δεν αναλαμβάνει δέσμευση για «ταβάνι» στο clawback δεν είναι λόγος για να μην προχωρά η υπογραφή του συμφώνου, σημειώνοντας ότι τα μέτρα που λαμβάνονται είναι συγκεκριμένα και μετρήσιμης απόδοσης, κατά συνέπεια θα υπάρχει μεγάλη προβλεψιμότητα.
Ξεκαθάρισε, ωστόσο, ότι πρόθεσή του είναι να συνάψει ένα μνημόνιο και όχι ξεχωριστά με τους επιμέρους θεσμικούς φορείς, πράγμα που σημαίνει ότι θα πρέπει να καταλήξουν σε μία κοινή συμφωνία ΣΦΕΕ, ΠΕΦ και PIF με την Πολιτεία. Στο πλαίσιο αυτό, επανέλαβε ότι αναμένει τα σχέδια των φορέων που εκπροσωπούν το φάρμακο, με το PIF να έχει δηλώσει πως θα το καταθέσει εντός της εβδομάδας.
Έξτρα χρηματοδότηση για το κανάλι καινοτομίας
Ο Υπουργός αναφέρθηκε και στο κανάλι της καινοτομίας, απαντώντας στο κρίσιμο για τον κλάδο ερώτημα που αφορά στην χρηματοδότηση. Έκανε λόγο για «εκκρεμότητα» και δεσμεύτηκε να εξασφαλίσει πόρους προσβλέποντας στην εξοικονόμηση που θα φέρουν τα μέτρα.
«Με τα μέτρα που λαμβάνουμε, την κατάρτιση των προϋπολογισμών των νοσοκομείων στις αρχές του έτους, την ηλεκτρονική συνταγογράφηση στα νοσοκομεία με την οποία το κράτος θα ξέρει τι γράφει ο κάθε γιατρός, τα ηλεκτρονικά συστήματα που θα καταγράφουν ανά γιατρό πόσο κοστίζει ο ασθενείς στο νοσοκομείο, ποια θεραπεία επιλέγεται και από ποια εταιρεία, θα υπάρξει εξοικονόμηση δαπάνης. Έχει ακόμα αρκετό περιθώριο το σύστημα για να μπορούμε να συμπληρώσουμε από εκεί ένα κομμάτι φαρμακευτικής δαπάνης», ανέφερε ο κ. Γεωργιάδης.
Παράλληλα, διαβεβαίωσε ότι η προσπάθεια ελέγχου της φαρμακευτικής δαπάνης συνεχίζεται το 2025, εκτιμώντας ότι με τα μέτρα που έχουν δρομολογηθεί θα υπάρξει καλύτερη απόδοση. «Αν οι ξένες εταιρείες δουν ότι τα νούμερα βελτιώνονται για δεύτερη χρονιά θα καταλάβουν ότι πράγματι στην Ελλάδα υπάρχει μία πρόοδος. Στόχος είναι να διαμορφώσουμε ένα περιβάλλον που θα επιτρέψει στις εταιρείες να φέρνουν τα φάρμακά τους στην Ελλάδα με κέρδος», δήλωσε χαρακτηριστικά.
Τα στοιχεία για το 2024 και οι προβλέψεις για το 2025
Μιλώντας για το έτος 2023, ο Άδωνις Γεωργιάδης έκανε λόγο για «Annus horribilis» (κακή χρονιά) όσον αφορά στον έλεγχο της φαρμακευτικής δαπάνης και αναφέρθηκε στα βελτιωμένα νούμερα του 2024 καθώς και στις προβλέψεις για το 2025. Ειδικότερα:
- Φαρμακεία κοινότητας (retail)
Σημειώθηκε αύξηση της φαρμακευτικής δαπάνης της τάξης του 3%. Με την επιπλέον χρηματοδότηση και την αύξηση των τιμών και της συμμετοχής των ασθενών σε μια μεγάλη κατηγορία φθηνών φαρμάκων αναμένεται μία ελαφριά μείωση στο clawback.
- Νοσοκομεία
Ο Υπουργός χαρακτήρισε «τραγωδία» την κατάσταση έτσι όπως διαμορφώθηκε το 2023, ωστόσο, το 2024 έκλεισε με σχεδόν μηδενική αύξηση. Τα «πυροσβεστικά» μέτρα που ελήφθησαν και η έκτακτη αύξηση της χρηματοδότησης το 2023 και το 2024 (μεγάλο κομμάτι θα κατευθυνθεί στα νοσοκομειακά φάρμακα), σε συνδυασμό με τα διαρθρωτικά μέτρα, φέρνουν μείωση στις επιστροφές που για το 1ο εξάμηνο του 2023 ανήλθαν σε ποσοστό 83% για το μεγαλύτερο μέρος της αγοράς.
«Πήγαμε για πρώτη φορά μετά από 10 χρόνια προς τα πίσω. Για τα νοσοκομειακά φάρμακα εκτός διαπραγμάτευσης και κλειστών προϋπολογισμών, που υπέστησαν και το μεγαλύτερο πλήγμα, το clawback διαμορφώνεται λίγο πάνω από το 70%», ανέφερε ο Υπουργός, αναγνωρίζοντας, ωστόσο, ότι το ποσοστό παραμένει υψηλό.
Σύμφωνα με τον ίδιο, με την επιπλέον χρηματοδότηση και τα διαρθρωτικά μέτρα το clawback θα πάει ακόμα καλύτερα το 2025. «Δεν είναι ανεδαφικός ο στόχος του 60-63%», σημείωσε.
- Φάρμακα Υψηλού Κόστους (ΦΥΚ)
Ο κ. Γεωργιάδης παραδέχθηκε ότι η δαπάνη και τα μέτρα που ελήφθησαν δεν λειτούργησαν καλά, κυρίως γιατί το βασικό διαρθρωτικό μέτρο σε αυτήν την κατηγορία ήταν ο διαχωρισμός ενεργών -μη ενεργών ΑΜΚΑ, ένα πολύ σύνθετο εγχείρημα για το ελληνικό κράτος, το οποίο δεν έχει ακόμα ολοκληρωθεί. «Υπάρχει μία αύξηση του clawback της τάξης του 8-8,5%. Είναι μία λογική αύξηση, ωστόσο, αναγνωρίζω ότι πρέπει να εντείνουμε την προσπάθειά μας το 2025 και έχουμε και την εκκρεμότητα να περάσουμε ορισμένα ΦΥΚ στα φαρμακεία. Πρέπει να βρούμε μία λύση για να μην ταλαιπωρείται ο κόσμος», ανέφερε ο Υπουργός. Παράλληλα, εξέφρασε την πεποίθηση ότι η διαβούλευση μεταξύ φαρμακοβιομηχανίας, φαρμακείων και κυβέρνησης για το συγκεκριμένο θέμα θα προχωρήσει, θα ξεπεραστούν τα όποια «κολλήματα» και εντός του 2025 θα δοθεί λύση.
Το 2025, πάντως, θα είναι μία κρίσιμη χρονιά, καθώς -όπως τόνισε ο Πρόεδρος του ΣΦΕΕ- θα διαπιστωθεί αν και σε ποιο βαθμό έγιναν βήματα προς τη σωστή κατεύθυνση το 2024, κάτι που θα φανεί με την οριστικοποίηση των λογαριασμών της χρονιάς που πέρασε (σύμφωνα με πηγές από το υπουργείο Υγείας αναμένεται μέχρι την άνοιξη). Επίσης, θα είναι η χρονιά που θα ωριμάσουν κάποια από τα μέτρα που ελήφθησαν το 2024, ενώ θα προστεθούν και αρκετά άλλα που δρομολογούνται αυτήν την περίοδο.
