Ως μία κίνηση υψηλής γεωστρατηγικής σημασίας ερμηνεύεται η εκδήλωση ενδιαφέροντος της Chevron για δύο νέα θαλάσσια μπλοκ νότια της Κρήτης, και η εκκίνηση της διαδικασίας παραχώρησής τους από την ελληνική πολιτεία. Στην πράξη, η χωροθέτηση των δύο μπλοκ σε συνδυασμό με το όμορο «οικόπεδο» «Νοτιοδυτικά της Κρήτης» που έχει παραχωρηθεί στην κοινοπραξία ExxonMobil και Helleniq Energy, κατοχυρώνει ένα σύνορο στο νότιο τμήμα της ΑΟΖ της χώρας μας, το οποίο ακυρώνει το παράνομο τουρκολιβυκό μνημόνιο.
Κεντρικό ρόλο στο γεωπολιτικό «ειδικό βάρος» που έχει αυτή η εξέλιξη έχει επίσης το γεγονός ότι στις παραπάνω περιοχές εμπλέκονται αμερικανικές εταιρείες. Όπως είναι φυσικό, η δραστηριοποίηση εταιρειών αμερικανικών συμφερόντων, και η προάσπισή τους, δημιουργεί θετικό κλίμα για τη στάση των ΗΠΑ στη χάραξη της ελληνικής ΑΟΖ με κριτήριο τη μέση γραμμή με τη Λιβύη.
Προς την ίδια κατεύθυνση συνηγορεί και το γεγονός ότι στον πρόσφατο διαγωνισμό για την παραχώρηση θαλάσσιων μπλοκ για την έρευνα υδρογονανθράκων, και η Τρίπολη περιορίσθηκε εντός της μέσης γραμμής με την Ελλάδα – αντίθετα από ό,τι προβλέπει το τουρκολιβυκό μνημόνιο. Ένα γεγονός το οποίο ερμηνεύεται ως μία προσπάθεια της Λιβύης να προσελκύσει στον διαγωνισμό αμερικανικές εταιρείες, οι οποίες εδώ και χρόνια έχουν εγκαταλείψει τις έρευνες στη χώρα.
Γεωστρατηγικό «αποτύπωμα»
Στην αλλαγή των δεδομένων που προκαλεί η εκδήλωσης ενδιαφέροντος για δύο ακόμη μπλοκ από τη Chevron, αναφέρθηκε εμμέσως ο υπουργός ΠΕΝ, Σταύρος Παπασταύρου, σε τηλεοπτική συνέντευξη. «Στο ασαφές παγκόσμιο περιβάλλον το ενδιαφέρον της Chevron έχει βαρύνουσα σημασία», σημείωσε χαρακτηριστικά.
Όπως πρόσθεσε, τα συγκεκριμένα μπλοκ βρίσκονται εντός των ορίων των περιοχών, όπως αυτές δημοσιεύτηκαν από την ελληνική Κυβέρνηση με την προκήρυξη του σχετικού διεθνούς διαγωνισμού το 2014. «Είναι μια ξεκάθαρη ψήφος εμπιστοσύνης στην Ελλάδα ως αξιόπιστο επενδυτικό προορισμό, η οποία μάλιστα έχει πολλαπλή διάσταση, οικονομική, γεωπολιτική, ενεργειακή και πολιτική», πρόσθεσε.
Σύμφωνα με τον υπουργό, η διαδικασία προετοιμασίας του διαγωνισμού θα «τρέξει» με γρήγορους ρυθμούς, ώστε να αναδειχθεί ανάδοχος εντός του 2025. Ανάλογο χρονικό ορόσημο έχει τεθεί και για το μπλοκ «Νότια της Πελοποννήσου», για το οποίο η Chevron είχε εκδηλώσει ενδιαφέρον τον Ιανουάριο. Σύμφωνα με πληροφορίες, στόχος είναι να εκδοθούν άμεσα οι Υπουργικές Αποφάσεις για τα δύο νέα «οικόπεδα» (για αποδοχή του ενδιαφέροντος, ακριβή χωροθέτηση των «οικοπέδων» και καθορισμό του τύπου της σύμβασης μίσθωσης), με επικρατέστερο σενάριο να προκηρυχθεί ένας ενιαίος διαγωνισμός και για τα τρία μπλοκ – μαζί με το μπλοκ «Α2» για το οποίο έχει εκδηλώσει ενδιαφέρον η Helleniq Energy.
Μεγάλα βάθη
Όπως έχει γράψει το Insider.gr, καταλυτικό ρόλο στην προσέγγιση της Chevron στις ελληνικές θάλασσες έχει παίξει το γεγονός ότι οι θαλάσσιες εκτάσεις της νοτιοδυτικής Ελλάδας μέχρι και πριν από 15-20 χρόνια βρίσκονταν εντελώς εκτός του χάρτη ερευνών, καθώς τα μεγάλα βάθη στην περιοχή καθιστούσαν τεχνικά αδύνατες τις εξορύξεις. Τα δεδομένα άλλαξαν τα χρόνια που μεσολάβησαν, με την εξέλιξη της τεχνολογίας στο upstream, ενώ νέες προοπτικές έδωσε για την έρευνα της περιοχής η έλευση της ExxonMobil στις παραχωρήσεις στην Κρήτη.
Το «σήμα» της ExxonMobil -με την έναρξη της δεύτερης φάσης ερευνών στο μπλοκ «Νοτιοδυτικά Κρήτης»- είναι πως οι μελέτες που έχει πραγματοποιήσει ανοικτά της Κρήτης εντόπισαν υποψήφιους «στόχους». Αν μάλιστα ανάψει το «πράσινο φως» για ερευνητική γεώτρηση, η οποία αποδειχθεί επιτυχημένη, τότε θα αποκτήσει μεγαλύτερη αξία όλη η ευρύτερη περιοχή.
Και τρίτος «παίκτης»
Σε αυτό το πλαίσιο, οι μελέτες της κοινοπραξίας στην Κρήτη αποτέλεσαν «πρεσβευτή» για το ότι έχει ενδιαφέρον ευρύτερα η νοτιοδυτική Ελλάδα - αφού τα αποτελέσματα στα μπλοκ ανοικτά του νησιού συσχετίζονται με την ύπαρξη ή όχι υδρογονανθράκων στο μπλοκ «Νότια Πελοπόννησος», καθώς οι δύο περιοχές βρίσκονται στην ίδια γεωλογική λεκάνη. Επίσης, καθιστούν ακόμη πιο κρίσιμες τις αποφάσεις της ExxonMobil για το αν θα «μπει τρυπάνι» ή όχι στην Κρήτη.
Όπως δήλωσε σε πρόσφατο ενεργειακό συνέδριο ο επικεφαλής της ΕΔΕΥΕΠ, Αριστοφάνης Στεφάτος, πρόσθεση της Chevron είναι να κινηθούν γρήγορα οι διαδικασία παραχώρησης των μπλοκ. Σημείωσε πως η εξέλιξη αυτή συνηγορεί στο γεγονός ότι η χώρα μας έχει ένα σημαντικό δυναμικό (το οποίο μένει να επιβεβαιωθεί με γεωτρήσεις στο εγγύς μέλλον), ενώ αντικειμενικά αυξάνει τις πιθανότητες να επιτύχει η προσπάθεια, εφόσον υπάρχουν κοιτάσματα. Μάλιστα, το γεγονός ότι τα δύο νέα οικόπεδα γειτνιάζουν με τις παραχωρήσεις στην ExxonMobil δημιουργεί συνθήκες δημιουργικού ανταγωνισμού.
Όπως αποκάλυψε ο κ. Στεφάτος, υπάρχει και τρίτη εταιρεία που παρακολουθεί στενά τις εξελίξεις και εκδηλώνει προφορικό ενδιαφέρον. Ωστόσο, ακόμη δεν έχει προχωρήσει στην αγορά σεισμικών δεδομένων, προϋπόθεση για να ληφθούν τυχόν αποφάσεις εμπλοκής σε έρευνες στις ελληνικές θάλασσες.
