«Σήμα κινδύνου» για την ομαλή προώθηση των έργων υποδομών αλλά και την ίδια τη βιωσιμότητά τους «εκπέμπουν» οι μεγαλύτεροι σύνδεσμοι εργοληπτικών ομίλων και μηχανικών, όπως οι ΠΕΔΜΕΔΕ, ΠΕΣΕΔΕ, ΣΑΤΕ, λόγω, όπως υποστηρίζουν, σημαντικών οφειλών του Δημοσίου προς αυτές. Δεν είναι η πρώτη φορά που οι κατασκευαστικές, ιδίως οι μικρότερες, έχουν αναδείξει το θέμα αυτό, ενώ και από πλευράς μεγαλύτερων ομίλων έχουν γίνει αναφορές κατά καιρούς (π.χ. από AKTOR, ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ, ΑΒΑΞ, ΜΕΤΚΑ) για την ανάγκη ταχύτερης και καλύτερης πληρωμής για τα έργα που εκτελούνται. Προφανώς, το πρόβλημα δείχνει μεγαλύτερο για τα μικρομεσαία τεχνικά σχήματα που αναφέρουν ότι ήδη βρίσκονται σε δεινότατη οικονομική θέση λόγω της υπέρογκης αύξησης των τιμών των δομικών υλικών, της εργασίας και της ενέργειας, που παρατηρούνται συνεχώς τα τελευταία έτη, ζητώντας την ταχεία επίλυση του οξύτατου, όπως το χαρακτηρίζουν, προβλήματος.
Προ ημερών, απέστειλαν για μία ακόμα φορά κοινή επιστολή στα υπουργεία Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, Εσωτερικών, Υποδομών και Μεταφορών. Το θέμα της διαμαρτυρίας τους ήταν οι «Απλήρωτοι λογαριασμοί έργων πολλών χρηματοδοτικών προγραμμάτων», εκτός του Ταμείου Ανάκαμψης.
Κίνδυνοι για έργα και βιωσιμότητα εταιρειών
Κατά τις ενώσεις των κατασκευαστών, «ο κίνδυνος τα έργα να διακοπούν οριστικά είναι υπαρκτός και όχι θεωρητικός. Σημειώνουμε ιδιαιτέρως ότι τα μέλη μας ουδέποτε ενημερώθηκαν ότι δεν θα πληρωθούν σύμφωνα με τα εγκεκριμένα χρονοδιαγράμματα των έργων και κατά συνέπεια αδυνατούν εκ των υστέρων να ενσωματώσουν στον επιχειρηματικό τους σχεδιασμό ένα τέτοιο ενδεχόμενο, με αποτέλεσμα μόλις λίγες ημέρες πριν την Μεγάλη Εβδομάδα του Πάσχα οι εργοληπτικές επιχειρήσεις μέλη μας να μην μπορούν να ανταπεξέλθουν σε στοιχειώδεις υποχρεώσεις τους.
Η επιλογή της κάκιστης ροής χρηματοδότησης της συντριπτικής πλειοψηφίας των δημοσίων συμβάσεων έργων οδηγούν στην καθυστέρηση ολοκλήρωσης σημαντικών έργων υποδομής, εξανεμίζουν την ρευστότητα των μικρομεσαίων κατασκευαστικών επιχειρήσεων και αυξάνουν δυσανάλογα την έκθεσή τους σε κινδύνους οικονομικής φύσεως».
Ο κίνδυνος για τα έργα και τις ίδιες οφείλεται, μεταξύ άλλων, όπως αναφέρουν στην επιστολή τους, στο γεγονός «ότι οι εργοληπτικές επιχειρήσεις:
- ήδη βρίσκονται σε δεινότατη οικονομική θέση λόγω της υπέρογκης αύξησης των τιμών των δομικών υλικών, της εργασίας και της ενέργειας, που παρατηρούνται συνεχώς τα τελευταία έτη,
- ακόμη δεν έχουν πληρωθεί τη νόμιμη αναθεώρηση από το 1ο τρίμηνο 2022 και εντεύθεν, που θα αποζημίωνε για αυτές τις πολύ μεγάλες αυξήσεις στο κόστος κατασκευής των έργων,
- στην πλειοψηφία τους βρίσκονται - χωρίς δική τους ευθύνη - μπροστά στο ενδεχόμενο να μην μπορούν να εκπληρώσουν τις οικονομικές τους υποχρεώσεις όπως : αδυναμία καταβολής ΦΠΑ που ενώ έχει τιμολογηθεί δεν έχει εισπραχθεί, αδυναμία πληρωμής των ασφαλιστικών εισφορών των εργαζομένων και συνεργατών τους καθώς και των αμοιβών των προμηθευτών τους κ.ο.κ. διακινδυνεύοντας τόσο την ομαλή ροή κατασκευής των έργων όσο και τη βιωσιμότητα των εταιρειών τους - η τραπεζική χρηματοδότηση των εταιρειών αυτής της κλίμακας είναι ουσιαστικά κλειστή – παρά τις περί του αντιθέτου διαβεβαιώσεις σε διάφορα forum και ομιλίες τόσο των εκπροσώπων του τραπεζικού κλάδου όσο και της πολιτικής ηγεσίας του Υπουργείου Υποδομών».
Χωρίς πληρωμές
Στην επιστολή, επίσης, σημειώνεται ότι «σύμφωνα με πολυάριθμες και έντονες διαμαρτυρίες από εργοληπτικές επιχειρήσεις – μέλη μας, διαπιστώνουμε ότι κατά το χρονικό διάστημα των πρόσφατων τεσσάρων μηνών πολλοί λογαριασμοί έργων, από διάφορα χρηματοδοτικά προγράμματα, παραμένουν απλήρωτοι, ειδικά στην περίπτωση έργων μικρού και μεσαίου προϋπολογισμού. Μοναδική εξαίρεση αποτελούν τα έργα που χρηματοδοτούνται από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας. Δυσχερέστερη είναι η κατάσταση στα έργα που χρηματοδοτούνται από το Εθνικό Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων – ΠΔΕ και από το Πρόγραμμα ΥΜΕΠΕΡΑΑ - κυρίως για τα έργα Phasing αυτού - καθώς το πρόβλημα μη πληρωμής εγκεκριμένων και υπογεγραμμένων λογαριασμών διαρκεί από την προηγούμενη χρονιά.
Επίσης, διαπιστώσαμε ότι τα έργα Phasing, ενώ εντάχθηκαν στο ως άνω πρόγραμμα, αυτό έγινε με αρχική πρόβλεψη μηδενικής χρηματοδότησής τους, συνθήκη που δεν έχει επικαιροποιηθεί, παρότι ήδη περάσαμε στο 2ο δεκαήμερο του Απριλίου 2025. Επιπλέον, για τα πιο πάνω έργα, δεν δόθηκε καν η δυνατότητα συνεχιζόμενης χρηματοδότησής τους με το προβλεπόμενο 10% για τους μήνες Ιανουάριο και Φεβρουάριο 2025».
