Τα προπαρασκευαστικά βήματα για την έναρξη κατασκευής της μονάδας αερίου ισχύος 147 MW στην Αλβανία, έχει εκκινήσει η εταιρεία Fier Thermoelectric, στην οποία συμμετέχουν οι ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ και ΔΕΠΑ Εμπορίας με 35% έκαστη. Το επόμενο στάδιο ωρίμανσης της επένδυσης, στην οποία περιλαμβάνεται και η εξασφάλιση χρηματοδότησης, έρχεται μετά το «πράσινο φως» που έδωσε το αλβανικό Υπουργικό Συμβούλιο για την υλοποίηση της μονάδας καθώς και των συνοδών υποδομών.
Εκτός από τους δύο ελληνικούς ομίλους, στο κοινοπρακτικό σχήμα συμμετέχει επίσης η αλβανική Gener 2 με 30%. Η «είσοδος» της ΔΕΠΑ Εμπορίας στη Fier Thermoelectric κλείδωσε τον Νοέμβριο του 2023, με το Δ.Σ. της ΔΕΠΑ να εγκρίνει την απόκτηση του 35%. Στο πλαίσιο της συμμετοχής της στο έργο, η ΔΕΠΑ Εμπορίας έχει επίσης υπογράψει επταετή σύμβαση για την παροχή φυσικού αερίου στη μονάδα ηλεκτροπαραγωγής.
Το έργο θα κατασκευαστεί στο Relievi Roskovec, ενώ θα αποτελέσει την πρώτη θερμική μονάδα παραγωγής ηλεκτρισμού στην Αλβανία. Η χώρα καλύπτει τις ανάγκες της σε ηλεκτρισμό αποκλειστικά από υδροηλεκτρικές μονάδες καθώς και μέσω του διασυνοριακού εμπορίου με τις όμορες αγορές. Επομένως, όπως αναφέρεται σε μελέτη του Γραφείου Οικονομικών και Εμπορικών Υποθέσεων της ελληνικής Πρεσβείας στην Αλβανία, η χώρα αποτελεί κυρίως εισαγωγέα ενέργειας, καθώς η παραγωγή από υδροηλεκτρικές μονάδες δεν επαρκεί για να καλύψει τις ανάγκες της. «Παρ΄όλη την προσθήκη εκατοντάδων μεγαβάτ σε νέες μονάδες τα τελευταία έτη, εντούτοις αναγκάζεται να εισάγει ποσοστό περίπου 30% ετησίως σε ηλεκτρική ενέργεια», σημειώνεται χαρακτηριστικά στη μελέτη.
Λειτουργία σε 36 μήνες
Ως συνέπεια, η μονάδα θα συμβάλει καθοριστικά στον περιορισμό της ενεργειακής εξάρτησης της χώρας, επιτρέποντάς της να μειώσει σημαντικά τις εισαγωγές ηλεκτρικού ρεύματος και να διαχειριστεί αποτελεσματικά την αυξανόμενη ζήτηση. Παράλληλα, η χρήση του αερίου για καύσιμο σημαίνει πως ο σταθμός θα έχει την απαραίτητη ευελιξία, ώστε να λειτουργεί συμπληρωματικά με το χαρτοφυλάκιο φωτοβολταϊκών και αιολικών που βρίσκονται υπό ανάπτυξη ή σχεδιάζεται να κατασκευαστούν.
Όπως επισημαίνεται στη μελέτη του Γραφείου Οικονομικών και Εμπορικών Υποθέσεων, η εγκατάσταση φωτοβολταϊκών προορίζεται να αποτελέσει σημαντικό όχημα για την ενίσχυση της τοπικής ηλεκτροπαραγωγής με «καθαρή» ενέργεια. Είναι ενδεικτικό ότι στόχος της αλβανικής Κυβέρνησης είναι η άνοδος της συμμετοχής της ηλιακής ενέργειας στο ενεργειακό μείγμα της χώρας στο 30%. Την ίδια στιγμή, δρομολογούνται τα πρώτα αιολικά πάρκα στη χώρα, με στόχο ήδη από φέτος να συμμετέχουν με 4% στη συνολική παραγόμενη ποσότητα ηλεκτρικής ενέργειας.
Η απόφαση του αλβανικού Υπουργικού Συμβουλίου εκδόθηκε στο τέλος του 2024 και προβλέπει προθεσμία 36 μηνών για την αδειοδότηση και την ολοκλήρωση κατασκευής του έργου. Η επένδυση δεν επωφελείται από κρατικές ενισχύσεις, με το δικαίωμα εκμετάλλευσής της να ανέρχεται σε 49 χρόνια. Το αλβανικό Δημόσιο θα λαμβάνει ως μίσθωμα από τη Fier Thermoelectric το 2% της ετήσιας παραγόμενης ενέργειας ή το αντίστοιχο οικονομικό ποσό.
«Πράσινη» επένδυση από την ΗΡΩΝ
Η μονάδα αερίου αποτελεί τη δεύτερη επένδυση που προωθεί η ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ στην Αλβανία, καθώς μέσω της θυγατρικής της ΗΡΩΝ, δρομολογεί επίσης την κατασκευή ενός φωτοβολταϊκού 90 MW στην περιοχή Libohove. Το πάρκο έλαβε την έγκριση της αλβανικής κυβέρνησης στις αρχές του 2024. Η άδεια λειτουργίας του πάρκου είναι 49ετής. Από την ενέργεια που θα παράγει, σε ετήσια βάση το 2% θα παρέχεται αζημίως στο υπουργείο Υποδομών της Αλβανίας.
Από την άλλη πλευρά, η επέκταση της ΗΡΩΝ εκτός συνόρων επιτρέπει στην εταιρεία να ενισχύσει το χαρτοφυλάκιο της σε σταθμούς παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας. Στο portfolio της εταιρείας ξεχωρίζει η μονάδα φυσικού αερίου (τεχνολογίας συνδυασμένου κύκλου) που διαθέτει στην Ελλάδα, ισχύος 442 MW, η οποία είναι από τις πιο σύγχρονες και τεχνολογικά άρτιες που διαθέτει ο εγχώριος τομέας ηλεκτροπαραγωγής. Την ίδια στιγμή, οι ανάγκες της γειτονικής χώρας για ενίσχυση του ηλεκτροπαραγωγικού δυναμικού της, επιτρέπει στην ΗΡΩΝ να προσθέσει ένα φωτοβολταϊκό έργο σημαντικής ισχύος.
