Η επιστροφή στην κανονικότητα είναι το μεγάλο στοίχημα που καλούνται να κερδίσουν οι ελληνικές τράπεζες το 2016. Μετά από μια ταραχώδη χρονιά, που «σημαδεύτηκε» από την αναγκαστική τραπεζική αργία, την επιβολή capital controls αλλά και την τρίτη, συνεχόμενη ανακεφαλαιοποίηση, το εγχώριο χρηματοπιστωτικό σύστημα αναζητεί εκ νέου στηρίξεις.
Όπως αναφέρουν τραπεζικά στελέχη, η επιτυχής ολοκλήρωση της ανακεφαλαιοποίησης σε συνδυασμό με την πώληση περιουσιακών στοιχείων έχει δημιουργήσει ένα ιδιαίτερα σημαντικό κεφαλαιακό «μαξιλάρι». Εντούτοις, τα δομικά προβλήματα, που προκάλεσαν και τις μεγάλες αναταράξεις παραμένουν: Από τη μία τα επισφαλή δάνεια ξεπερνούν τα 100 δισ. ευρώ και από την άλλη οι τράπεζες παραμένουν αποκλεισμένες τόσο από τη διατραπεζική αγορά όσο και από το φθηνό, μακροχρόνιο δανεισμό της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας.
Έτος σταθμός για τα δάνεια
Πλέον, όπως παραδέχονται και οι ίδιοι οι τραπεζίτες, το 2016 θα είναι μια χρονιά-σταθμός για τον κλάδο, καθώς καλούνται να σπάσουν τον φαύλο κύκλο στον οποίο έχουν μπει την τελευταία πενταετία. Το μεγαλύτερο θέμα που καλούνται να αντιμετωπίσουν είναι τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια. Όπως εξηγούν, η ψήφιση των σχετικών νόμων τους δίνει τα εργαλεία που χρειάζονται, προκειμένου να ξεκινήσουν τις διαδικασίες, τόσο στην επιχειρηματική όσο και στη στεγαστική πίστη. Παράλληλα, η δυνατότητα συνδιαχείρισης δανείων με ξένα funds αλλά και η επανεκκίνηση των πλειστηριασμών λειτουργούν ως μοχλός πίεσης προς τους στρατηγικούς κακοπληρωτές, οι οποίοι –ενώ μπορούσαν- επέλεγαν να μην ανταποκρίνονται στις υποχρεώσεις τους.
Σύμφωνα με υψηλόβαθμο τραπεζικό στέλεχος, εκτιμάται ότι σε ένα ποσοστό έως και 20% των καθυστερούμενων δανείων οι πελάτες θα σπεύσουν να διαπραγματευθούν με την τράπεζα, προκειμένου να μην χάσουν το σπίτι ή την επιχείρησή τους. Αυτό σημαίνει ότι από την εξίσωση θα αφαιρεθούν έως και 20 δισ. επισφαλειών, ποσοστό που θα δώσει σημαντική «ανάσα» στα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα.
Όσο για τα υπόλοιπα δάνεια, εκεί οι τράπεζες καλούνται να ξεχωρίσουν «την ήρα από το στάχυ». Ειδικά στην επιχειρηματική πίστη, αφενός επιδιώκουν να μην στραγγαλίσουν τις όποιες επιχειρήσεις μπορούν ακόμα να επιβιώσουν, έστω και με βελτιωμένους όρους χρηματοδότησης. Και από την άλλη, έχουν να επιλέξουν σε ποιες επιχειρήσεις θα «τραβήξουν την πρίζα», δίνοντας τέλος στα θαλασσοδάνεια αλλά και σε χορηγήσεις που έχουν μετατραπεί σε βαρέλι δίχως πάτο τα τελευταία χρόνια.
Κλειδί η πρόσβαση στη ρευστότητα
Παράλληλα, το δεύτερο ζητούμενο για τις ελληνικές τράπεζες είναι η απεξάρτηση από τον έκτακτο μηχανισμό στήριξης ELA και η εκ νέου πρόσβαση στα προγράμματα μακροχρόνιας ρευστότητας της ΕΚΤ. Εφόσον γίνει η μετάβαση αυτή, αφενός θα μειωθεί αισθητά το κόστος του χρήματος και αφετέρου η ρευστότητα των τραπεζών θα έχει διάρκεια έξι ή και 12 μηνών και δεν θα ανανεώνεται σε εβδομαδιαία βάση, όπως συμβαίνει σήμερα.
Ήδη η ΕΚΤ έχει ανοίξει το δρόμο προς αυτή την κατεύθυνση, όμως το «πράσινο φως» περνά από τον πολιτικό στίβο και συγκεκριμένα από την αξιολόγηση της ελληνικής οικονομίας. Εφόσον αυτή ολοκληρωθεί με επιτυχία, τους πρώτους μήνες του 2016 αναμένεται να ανοίξουν εκ νέου οι κρουνοί της ρευστότητας από την ΕΚΤ. Και βέβαια, διακαής πόθος, τόσο των τραπεζιτών όσο και του οικονομικού επιτελείου της κυβέρνησης είναι η ένταξη της Ελλάδας στο πρόγραμμα Ποσοτικής Χαλάρωσης της ΕΚΤ. Εφόσον αυτό γίνει πράξη, όχι μόνο θα βελτιώσει σημαντικά τη χρηματοοικονομική εικόνα των τραπεζών, αλλά και θα αποτελέσει ευρύτερη «ψήφο εμπιστοσύνης» για την εγχώρια οικονομία.
