Δύσκολη θα είναι η «επόμενη μέρα» για τον κλάδο των αερομεταφορών αφού θα αναγκαστούν, τουλάχιστον βαχυπρόθεσμα, να διαφοροποιήσουν την λειτουργία τους αφενός για να ξανακερδίσουν τους επιβάτες κι αφετέρου για να ισοσκελίσουν έσοδα και δαπάνες στην προσπάθειά τους να επιβιώσουν. Σύμφωνα με παράγοντες του κλάδου μέχρι και το τέλος του επόμενου έτους αεροπορικές εταιρείες και αεροδρόμια, θα επιστρατεύσουν κάθε μέτρο προστασίας αλλάζοντας εκ βάθρων τον τρόπο με τον οποίο ταξιδεύουμε.
Στόχος τους είναι άλλωστε να ανακτήσουν την εμπιστοσύνη των επιβατών, η οποία, όπως αποδεικνύουν πρόσφατες έρευνες, έχει κλονιστεί λόγω την πανδημίας. Ειδικότερα, με βάση την έρευνα της Διεθνούς Ένωσης Αεροπορικών Μεταφορών (IATA), στις ΗΠΑ και σε 10 άλλες χώρες:
- Μόνο το 14% των ερωτηθέντων δηλώνουν πρόθυμοι να ταξιδέψουν μόλις οι κυβερνήσεις άρουν τους περιορισμούς.
- Το 60% αναφέρουν ότι θα επιστρέψουν στα ταξίδια εντός ενός έως δύο μηνών από τον περιορισμό της πανδημίας COVID-19
- Το 40% δηλώνουν ότι θα μπορούσαν να περιμένουν έξι μήνες ή περισσότερο
- Το 69% ανέφερε ότι ενδέχεται να καθυστερήσει τα ταξίδια έως ότου σταθεροποιηθεί η προσωπική οικονομική τους κατάσταση
Η εξίσωση είναι συνθέτη κι από τα όσα έχουν ακουστεί μέχρι σήμερα, προϋποθέτει σίγουρα μείωση του αριθμού των διαθέσιμων θέσεων εντός αεροσκάφους, ενδελεχείς απολυμάνσεις μετά από κάθε πτήση, ακόμα και διαφοροποιήσεις στον τρόπο επιβίβασης.
Το πιθανότερο σενάριο σύμφωνα με τα όσα έχουν κατά διαστήματα αναφέρει φορείς και παράγοντες του κλάδου προβλέπει την κατάργηση της ενδιάμεσης θέσης στα αεροπλάνα. Τουλάχιστον για τους πρώτους μήνες μετά την άρση των περιορισμών, πιθανότατα οι πτήσεις θα εκτελούνται με χαμηλότερη πληρότητα ακόμα και κατά 70%. Τέτοιου είδους μέτρα έχουν ήδη υιοθετηθεί από συγκεκριμένες αεροπορικές, όπως για παράδειγμα η American Airlines, η Delta, η KLM και η Emirates. Οι μειωμένες πληρότητες βέβαια συνεπάγονται αύξηση στα κόστη των αερομεταφορέων ενώ λειτουργούν αντιστρόφως ανάλογα για τα κέρδη τους.
Ένα ακόμα εχέγγυο για την υγειονομική ασφάλεια των ταξιδιωτών, προβλέπει την απολύμανση στα αεροσκάφη αμέσως μετά από κάθε πτήση. Πέρα από τα κόστη που αυτή επιφέρει στις αεροπορικές, η διαδικασία αναμένεται να αυξήσει αισθητά και το χρονικό διάστημα που τα αεροσκάφη θα παραμένουν καθηλωμένα μεταξύ των πτήσεων. Οι πτήσεις δηλαδή δεν θα έχουν απλώς μικρότερη χωρητικότητα αλλά θα είναι και πιο αραιές κάτι που και πάλι προσθέτει μηδενικά στα κόστη κι αφαιρεί από τα κέρδη των αερομεταφορέων.
Πρόσθετα κόστη γεννά και η υιοθέτηση σύγχρονων τεχνολογικών μέσων από αεροπορικές κι αεροδρόμια τα οποία χαρακτηρίζονται ως βασικός σύμμαχος στην καταπολέμηση του ιού. Στην περίπτωση των αεροπορικών αναμένεται να χρησιμοποιηθεί μια μεγάλη γκάμα ψηφιακών και ανέπαφων υπηρεσιών, για όσους για παράδειγμα φοβούνται να ακουμπήσουν τις οθόνες στο αεροπλάνο, ή ακόμα και να διεξάγονται τεστ ανίχνευσης πριν από κάθε πτήση, για το πρώτο διάστημα. Το πρόσθετο αυτό μέτρο προφύλαξης για τους επιβάτες και το προσωπικό της εφαρμόζει ήδη η Emirates σε συνεργασία με την Αρχή Υγείας του Ντουμπάι (DHA). Αρχής γενομένης από την πτήση που πραγματοποιήθηκε προς την Τυνησία στις 15 Απριλίου, η Emirates πραγματοποίησε επιτόπου ταχείες εξετάσεις για τον COVID-19 σε επιβάτες με τα αποτελέσματα να είναι διαθέσιμα μέσα σε 10 λεπτά.
Παράλληλα πλήθος αεροδρομίων αναμένεται να εξοπλιστούν με θερμικές κάμερες, παρότι η αποτελεσματικότητά τους τεκμαίρεται με το επιχείρημα ότι δεν εντοπίζουν τους ασυμπτωματικούς, να τοποθετήσουν προστατευτικά σε κάθε σημείο ελέγχου εισιτηρίων (check-in), ακόμα και να σχεδιάσουν φυσικές γραμμές για τήρηση των αποστάσεων ή μιμούμενα τα σούπερ μάρκετ να επεκτείνουν τις ουρές και στους εξωτερικούς του χώρους.
Αξίζει να σημειωθεί ότι η επανεκκίνηση των πτήσεων πέρα από τις αεροπορικές εταιρείες, τα αεροδρόμια και τις τουριστικές επιχειρήσεις, προβληματίζει έντονα και τα κράτη μέλη της ΕΕ, όπως επιβεβαίωσε και η Αντίνα Βαλεάν, η αρμόδια επίτροπος για τις μεταφορές, η οποία όμως διευκρίνισε ότι δεν έχουν ληφθεί ακόμα συγκεκριμένες αποφάσεις. Τα μέτρα που θα πρέπει να ληφθούν για την επανεκκίνηση των πτήσεων αναμένεται να συζητηθούν στην άτυπο σύνοδο των υπουργών μεταφορών της Ευρωπαϊκής Ένωσης στις 29 Απριλίου.
Έρχεται το τέλος των φτηνών εισιτηρίων
Η εκ νέου διαμόρφωση της ταξιδιωτικής εμπειρίας αλλά και οι υπέρογκες ζημιές που ήδη έχουν υποστεί οι αεροπορικές, με την πλειονότητα των αεροσκαφών να παραμένουν καθηλωμένα, προοιωνίζουν το τέλος των φθηνών εισιτηρίων σε μια προσπάθεια των αεροπορικών να αντισταθμίσουν τα κόστη. «Εάν κανείς πουλήσει το εισιτήριο στην ίδια τιμή που κατά μέσον όρο προσφερόταν προηγουμένως, τότε χάνει ένα τεράστιο ποσό χρημάτων» δήλωσε πρόσφατα ο Αλεξάντρ ντε Ζουνιάκ, διευθύνων σύμβουλος της Διεθνούς Ένωσης Αερομεταφορών (ΙΑΤΑ). Ο ίδιος μάλιστα επεσήμανε ότι η κατάσταση θα γίνει ανυπόφορη κατά κύριο λόγο για τις αεροπορικές χαμηλού κόστους, θέτοντας το μέλλον τους εν αμφιβόλω.
Να θυμίσουμε ότι η αεροπορική βιομηχανία μέτρα ήδη ζημιές δισεκατομμυρίων δολαρίων αφού το μεγαλύτερο μέρος των αεροσκαφών παγκοσμίως παραμένουν καθηλωμένα λόγω κορονοϊού. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της ΙΑΤΑ, τα έσοδα των αεροπορικών εταιρειών από την επιβατική κίνηση αναμένεται να είναι 314 δισ.δολάρια λιγότερα από το 2019 (-55%), ενώ τα έσοδα των αεροπορικών εταιρειών το β' τρίμηνο του έτους εκτιμάται ότι θα περιορισθούν στα 61 δισ.δολάρια, καθώς η ζήτηση εμφανίζεται μειωμένη κατά 80% ή και περισσότερο. Μάλιστα η ΙΑΤΑ αναθεώρησε επί τα χείρω τις προβλέψεις της μέσα στην εβδομάδα επανεκτιμώντας τις απώλειες των ευρωπαϊκών αεροπορικών εταιρειών σε 89 δισ. δολάρια το 2020 και όχι σε 76 δισ. δολάρια που είχε αναφέρει τον περασμένο μήνα.
Αυτός είναι και ο λόγος που η κρατική στήριξη είναι το μεγάλο ζητούμενο για τις εταιρείες του κλάδου. Την επείγουσα ανάγκη για μέτρα οικονομικής βοήθειας στους αερομεταφορείς επισημαίνει και η ΙΑΤΑ, εκτιμώντας ότι περίπου 25 εκατομμύρια θέσεις εργασίας στην αεροπορική βιομηχανία και στην τουριστική οικονομία κινδυνεύουν από την τρέχουσα κρίση.
Η ανάκτηση της εμπιστοσύνης των ταξιδιωτών όμως η οποία θα καταφέρει βγάλει από την «εντατική» τον κλάδο δεν θα επιστρέψει ούτε εύκολα, ούτε σύντομα.
Τα πρώτα στοιχεία από την Κίνα, που επιχειρεί να επανέλθει στην κανονικότητα, δείχνουν ότι ο αριθμός των πτήσεων εσωτερικού έφτασε στο 40% εν συγκρίσει με τις πτήσεις που πραγματοποιούνταν προ πανδημίας. Αντίστοιχα στην Αυστραλία, όπου το ποσοστό νέων λοιμώξεων έχει μειωθεί σημαντικά, δεν υπάρχει ακόμη ένδειξη ανάκαμψης όσον αφορά τη ζήτηση αεροπορικών ταξιδιών, με τις συνολικές πτήσεις εσωτερικού της χώρας να ανέρχονται στο 10% των επιπέδων πριν από τον COVID-19.
Πολλοί είναι εκείνοι μάλιστα που τοποθετούν την ανάκαμψη της βιομηχανίας και την επιστροφή σε προ κορονοϊού επίπεδα σε τρία χρόνια από σήμερα. Ένας εξ αυτών και ο διευθύνων σύμβουλος της Delta Airlines, Εντ Μπαστιάν, ο οποίος σε ενημερωτικό σημείωμα προς τους υπαλλήλους του, ανέφερε ότι θα χρειαστούν δύο έως τρία χρόνια για να επανέλθει η εταιρεία στα επίπεδα προ της κρίσης του κορωνοϊόύ, τονίζοντας ότι το ρεαλιστικό σενάριο προβλέπει ότι η Delta θα είναι μια μικρότερη αεροπορική εταιρεία για κάποιο χρονικό διάστημα.
