Σκληρές προϋποθέσεις και αυστηροί όροι προβλέπονται στο πολυνομοσχέδιο που κατατέθηκε την Τετάρτη τα ξημερώματα, για την προστασία των δανειοληπτών από τους πλειστηριασμούς.
Με βάση τα κριτήρια που τίθονται πλέον σε εφαρμογή, μόνο ένας στους τέσσερις δανειολήπτες δεν θα χάσει το σπίτι του.
Ειδικότερα για την κατηγορία των οικονομικά "ευάλωτων δανειοληπτών" στους οποίους θα παρέχεται αυτομάτως προστασία από πλειστηριασμούς μετά από αίτηση στο δικαστήριο και παράλληλα θα δίνεται επιδότηση από το κράτος για την αποπληρωμή της δόσης, τα όρια που θα ισχύσουν είναι τα εξής:
- α. 1 άτομο: 8. 180 ευρώ εισόδημα και αντικειμενική 120.000 ευρώ
- β. 2 άτομα : 13.917 ευρώ και αντικειμενική 160.000 ευρώ
- γ. οικογένεια με ένα παιδί : 17.278 ευρώ και αντικειμενική 180.000 ευρώ
- δ. Οικογένεια με δύο παιδιά : 20.639 ευρώ και αντικειμενική 200.000 ευρώ
- ε. Οικογένεια με τρία παιδιά 24.000 ευρώ και αντικειμενική 220.000 ευρώ
Στο νομοσχέδιο ξεκαθαρίζεται πως ο οφειλέτης που βρίσκεται σε πραγματική αδυναμία πληρωμής των μηνιαίων καταβολών, μπορεί μετά την έκδοση της οριστικής απόφασης του Δικαστηρίου να υποβάλει αίτηση στο Ελληνικό Δημόσιο για την μερική κάλυψη του ποσού της μηνιαίας καταβολής το οποίο ορίζει η δικαστική απόφαση. Σε κάθε περίπτωση η συνεισφορά του Ελληνικού Δημοσίου δεν μπορεί να υπερβαίνει σε διάρκεια τα τρία έτη.
Πάντως, σε περίπτωση που οι καταβολές του οφειλέτη στους πιστωτές από 1η Ιανουαρίου 2017 και μέχρι το τέλος της συνεισφοράς του Ελληνικού Δημοσίου υπολείπονται αυτών που ορίστηκαν με την απόφαση του δικαστηρίου, το υπολειπόμενο ποσό θα εξοφλείται από το Ελληνικό Δημόσιο.
Μη ευάλωτοι δανειολήπτες
- Στη δεύτερη κατηγορία δανειοληπτών, των οποίων η προστασία από πλειστηριασμούς θα είναι σε άμεση συνάρτηση με τη δυνατότητά τους να αποπληρώνουν από το διαθέσιμο εισόδημα τη δόση του δανείου συνυπολογιζόμενων των εύλογων δαπανών διαβίωσης, τα κριτήρια έχουν ως εξής:
- α. 1 άτομο με εισόδημα 13.906 ευρώ και αντικειμενική αξία 180.000 ευρώ
- β. 2 άτομα με εισόδημα 23.659 ευρώ και αντικειμενική αξία 220.000 ευρώ
- γ. οικογένεια με ένα παιδί με εισόδημα 23.973 ευρώ και αντικειμενική αξία 240.000 ευρώ
- δ. οικογένεια με δύο παιδιά με εισόδημα 35.087 ευρώ και αντικειμενική αξία 260.000 ευρώ
- ε. οικογένεια με τρία παιδιά εισόδημα 40.800 ευρώ και αντικειμενική αξία 280.000 ευρώ
Στη προκειμένη περίπτωση ο δανειολήπτης μπορεί να ζητήσει την εξαίρεση της πρώτης κατοικίας του από την περιουσία η οποία ρευστοποιείται προς ικανοποίηση των πιστωτών, υπό συγκεκριμένες προϋποθέσεις, ήτοι το διαθέσιμο οικογενειακό εισόδημα να μην υπερβαίνει τις εύλογες δαπάνες διαβίωσης προσαυξημένες κατά 70% και η αντικειμενική αξία της κύριας κατοικίας κατά το χρόνο συζήτησης της αίτησης να μην υπερβαίνει τις 180.000 ευρώ για τον άγαμο οφειλέτη, προσαυξημένη κατά 40.000 ευρώ για τον έγγαμο οφειλέτη και κατά 20.000 ευρώ ανά τέκνο και μέχρι τρία παιδιά.
Το νομοσχέδιο δεν προσδιορίζει τον τρόπο συνεισφοράς του Δημοσίου καθώς και τα κριτήρια που θα ισχύσουν, αποσαφηνίζοντας πως τα κριτήρια προσδιορισμού του ύψους της συνεισφοράς του Δημοσίου, η ελάχιστη συνεισφορά του οφειλέτη και η διαδικασία εφαρμογής του μηχανισμού οικονομικής ενίσχυσης θα ορισθεί με υπουργική απόφαση μέχρι το τέλος του 2015.
Σύμφωνα με τις ίδιες διατάξεις στην περίπτωση που ο οφειλέτης καθυστερεί την καταβολή 3 δόσεων, ο Ειρηνοδίκης ή το κατά περίπτωση αρμόδιο δικαστήριο διατάσσει την ανάκληση της προσωρινής διαταγής με την οποία ορίστηκε η καταβολή των δόσεων, ή την ανάκληση κάθε άλλου προληπτικού ή ανασταλτικού μέτρου.
Τέλος, η εκτίμηση της ποσού που αντιστοιχεί σε περίπτωση αναγκαστικής εκτέλεσης, δηλαδή ο υπολογισμός δηλαδή της εμπορικής αξίας του ακινήτου θα γίνεται από ειδικό εμπειρογνώμονα, ο οποίος θα επιλέγεται από το αρμόδιο δικαστήριο (εντός 30 ημερών από την κατάθεση της αίτησης) από Ειδικό Μητρώο Εμπειρογνωμόνων το οποίο θα συσταθεί έως 31 Δεκεμβρίου του 2015.
Οι αλλαγές στο νόμο Κατσέλη
Mε αυξημένα τα οικονομικά κριτήρια έναντι των αρχικών εξαγγελιών αλλά χωρίς καμία αναφορά περί διαγραφής χρέους για καμία από τις δυο κατηγορίες δανειοληπτών που θα μπορούν να ζητήσουν υπό προϋποθέσεις προστασία από το νόμο Κατσέλη κατατέθηκε λίγο μετά τα μεσάνυχτα της Τετάρτης το νομοσχέδιο του υπουργείου Οικονομικών στο οποίο περιλαμβάνονται οι διατάξεις για την προστασία της πρώτης κατοικίας από πλειστηριασμό.
Όπως ήδη είχε προαναγγελθεί οι ρυθμίσεις αφορούν δυο κατηγορίες δανειοληπτών:
Η πρώτη κατηγορία για την οποία θα υπάρχει πλήρης προστασία από πλειστηριασμό της πρώτης κατοικίας αφορά δανειολήπτες ακίνητα η εμπορική αξία των οποίων θα ξεκινά από τις 120.000 ευρώ για άγαμο και θα φτάνει έως τις 220.000 ευρώ για πενταμελή οικογένεια ενώ το οικογενειακό εισόδημα δεν θα ξεπερνά τις 20.000 ευρώ για οικογένεια με τρία παιδιά.
Αρωγός το κράτος στην αποπληρωμή
Συμφώνα με τη σχετική διάταξη του νόμου η κατηγορία αυτή αφορά μονό δανειολήπτες που έχουν ενυπόθηκο στεγαστικό δάνειο και βρίσκονται σε πραγματική αδυναμία αποπληρωμής. Στις περιπτώσεις αυτές θα εξετάζεται η δυνατότητα του νοικοκυριού για αποπληρωμή και θα ορίζεται μια δόση την οποία αν δεν καταφέρει να πληρώσει ο δανειολήπτης μετά την έκδοση οριστικής απόφασης από το Δικαστήριο θα την αναλαμβάνει να αποπληρώσει το ελληνικό δημόσιο και το σπίτι δεν θα βγαίνει σε πλειστηριασμό.
Ωστόσο η εισφορά του Ελληνικού Δημοσίου δεν θα μπορεί να υπερβαίνει τα τρία χρόνια. Μάλιστα με υπουργική απόφαση θα πρέπει έως τις 31 Δεκεμβρίου 2015 να έχουν καθοριστεί τα κριτήρια προσδιορισμού του ύψους συνεισφοράς του Δημοσίου αλλά και η ελάχιστη εισφορά του δανειολήπτη. Όπως αναφέρει η διάταξη ότι η διάρκεια της ρύθμισης για τους δανειολήπτες της κατηγορίας αυτής δεν θα μπορεί να υπερβαίνει τα 20 χρόνια ενώ ο δικαστής θα μπορεί κατά περίπτωση να ανεβάσει την διάρκεια αυτή έως τα 35 έτη. Σε περίπτωση που στην διάρκεια της ρύθμισης ο δανειολήπτης πουλήσει το ακίνητο η τράπεζα δεν θα μπορεί να αξιώνει ποσό μεγαλύτερο της οφειλής που προβλέπεται στη δικαστική απόφαση.
Τα δάνεια της κατηγορίας αυτής αντιπροσωπεύουν το 25% των κόκκινων στεγαστικών δανείων, δηλαδή 100.000 στεγαστικά. Για την πλήρη στήριξη της συγκεκριμένης κατηγορίας η Κυβέρνηση δεσμεύει από τον κρατικό προϋπολογισμό κονδύλι 100 εκατ. ευρώ το οποίο θα χρησιμοποιηθεί για την αποπληρωμή της ελάχιστης δόσης στις περιπτώσεις των πολύ φτωχών και ανέργων που δεν μπορούν να μπορούν να καλύψουν τη δόση.
Μόνο για συνεργάσιμους δανειολήπτες και χωρίς την αρωγή του κράτους
Τα κριτήρια για τη δεύτερη κατηγορία δανειοληπτών στην πραγματικότητα έχουν στόχο όχι την προστασία της πρώτης κατοικίας οριζόντια αλλά να γίνουν ξανά ενεργά τα κόκκινα δάνεια . Η συγκεκριμένη κατηγορία αφορά το 38% των «κόκκινων» στεγαστικών δανείων. Οι δανειολήπτες της κατηγορίας αυτής θα μπορούν να ενταθούν στη ρύθμιση έως τις 31 Δεκεμβρίου 2018 υποβάλλοντας πρόταση εκκαθάρισης και ζητώντας από το δικαστήριο την προστασία της κυρίας κατοικίας τους υπο την προϋπόθεση πληρωμής δόσης. Σε αυτή την περίπτωση το διαθέσιμο εισόδημα φτάνει έως τις 35.000 ευρώ ενώ η αντικειμενική αξία του ακινήτου έως και τις 280.000 ευρώ για οικογένεια με τρία παιδιά. Επίσης βασική προϋπόθεση είναι ο δανειολήπτης να υπήρξε συνεργάσιμος συμφώνα με τον ορισμό που δίνει ο Κώδικας Δεοντολογίας της ΤτΕ κατά το χρόνο της αρχικής καθυστέρησης του δανείου. Η σχετική διάταξη που περιλαμβάνεται στο νομοσχέδιο κάνει σαφές ότι το όποιο σχέδιο ρύθμισης αποφασίσει το δικαστήριο δεν θα μπορεί να προβλέπει για τις τράπεζες να βρεθούν σε χειρότερη οικονομική θέση από αυτήν που θα βρίσκονταν εάν ένα προχωρούσαν σε πλειστηριασμό του ακινήτου. Η κατηγορία αυτή εκτιμάται τι αφορά περί τις 120.000 δανειολήπτες.
Χωρίς να υπάρχει σαφής αναφορά σε διαγραφή χρέους κατατέθηκε τα ξημερώματα της Τετάρτης το πολυνομοσχέδιο για την προστασία της κύριας κατοικίας από τον πλειστηριασμό.
