Σήμερα τα ξημερώματα, κοντά στην πόλη του Παναμά, στον Κόλπο του Μεξικού, προσθαλασσώθηκε η διαστημική κάψουλα με το όνομα Resilience. Η κάψουλα ανήκε στην αποστολή Crew Dragon της εταιρείας SpaceX του Έλον Μασκ και κουβαλούσε το πλήρωμα Crew-1. Η προσθαλάσσωση της κάψουλας και η επιτυχής αποβίβαση στη στεριά των 4 αστροναυτών του πληρώματος του Resilience, σηματοδότησε ένα επιτυχημένο τέλος μιας διαστημικής αποστολής την οποία επίβλεψε η NASA αλλά είχε για πρώτη φορά επικεφαλής μια ιδιωτική εταιρεία. Ο στόχος της αποστολής ήταν να μεταφέρει τους αστροναύτες της από και προς τον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό. Έχουμε λοιπόν, την πρώτη, επιτυχημένη αποστολή από μια σειρά δράσεων που η NASA έχει ονομάσει «επιχειρησιακές αποστολές».
Splashdown of Dragon confirmed – welcome back to Earth, @AstroVicGlover, @Astro_illini, Shannon Walker, and @Astro_Soichi! pic.twitter.com/jEVQMyOgQT
— SpaceX (@SpaceX) May 2, 2021
Watch Dragon depart from the @space_station and return to Earth with Crew-1 astronauts @AstroVicGlover, @Astro_illini, Shannon Walker, and @Astro_Soichi → https://t.co/bJFjLCzWdK https://t.co/afGwAhOM2Z
— SpaceX (@SpaceX) May 2, 2021
Η κόντρα SpaceX – Eutelsat
H Eutelsat, ο ευρωπαίος φορέας δορυφόρων, που το 20% του ανήκει στο γαλλικό κράτος, κατάφερε μια σημαντική αγορά: Με 550 εκατομμύρια δολάρια πήρε μερίδιο 24% από την πρωτοπόρα εταιρεία OneWeb. Η OneWeb, η οποία είχε καταθέσει αίτημα για πτώχευση, είναι η πρώτη ιδιωτική εταιρεία η οποία είχε ως στόχο την εκτόξευση δορυφορικών «νεφελωμάτων» χαμηλού ύψους (οι λεγόμενοι δορυφόροι Leo) που θα παρέχουν ευρυζωνικές συνδέσεις υψηλής ταχύτητας από το διάστημα. Μέχρι τη στιγμή της παρά λίγο πτώχευσης είχε εκτοξεύσει 68 δορυφόρους και είχε στα σκαριά άλλους 6.
Η είσοδος της Eutelsat στην OneWeb, την οποία κυνηγούσε να εξαγοράσει ο Έλον Μασκ και η ολοκληρωμένη αποστολή της SpaceX με τη NASA σηματοδοτούν δύο παράλληλα βήματα για την εδραίωση μιας νέας «κούρσας του διαστήματος». Μπαίνουμε σε μια νέα εποχή στην οποία το διάστημα ξαναπαίζει κομβικό ρόλο, καθώς πέφτουν πλέον αρκετά δισεκατομμύρια δολάρια σε επενδύσεις σχετικές με το διάστημα: αυτή όμως τη φορά η κούρσα δεν γίνεται μεταξύ δύο υπερδυνάμεων με διαφορετικά συστήματα, αλλά είναι ένας αγώνας όλων εναντίον όλων στον ιδιωτικό τομέα.
Η συμφωνία Eutelsat και OneWeb φέρνει κοντά δύο παρόχους δορυφόρων (σταθερών και σε τροχιά) που ο συνδυασμός τους θα μπορεί γρήγορα να κατακτήσει ένα τεράστιο μερίδιο της αγοράς με εμπορικούς, κυβερνητικούς και θεσμικούς πελάτες. Δεν είναι τυχαίο που η OneWeb από την απειλή της χρεωκοπίας μέσα σε ελάχιστο διάστημα, έχει θέσει στόχους ετήσιων εσόδων πάνω από 1 δισ. δολάρια. Ο επιχειρησιακός στόχος είναι η ανάπτυξη ισχυρού σήματος και εξαιρετικών ευρυζωνικών ταχυτήτων, χωρίς απώλειες, ακόμα και στα πιο απομακρυσμένα μέρη του πλανήτη.
Από την άλλη, η SpaceX που προσπαθεί να εκμεταλλευτεί με διάφορους τρόπους το διάστημα, έχει ήδη θέσει σε τροχιά 1.400 δορυφόρους. Επίσης, μπορεί να έχασε το προβάδισμα για την OneWeb, αλλά κατάφερε να τροποποιήσει την άδεια λειτουργίας της ώστε να μπορέσει να θέσει σε τροχιά άλλους 1.400 δορυφόρους. Έτσι, προπορεύεταιακαι από άλλους ανταγωνιστές, όπως το Project Kuiper της Amazon και την εταιρεία Viasat, οι οποίοι πλέον μένουν με «λιγότερο χώρο» κοντά στη Γη, για τους δικούς τους δορυφόρους.
Υπάρχουν επενδύσεις. Κέρδη υπάρχουν;
Οι εμπορικές διαστημικές επιχειρηματικές δραστηριότητες, τα τελευταία δύο χρόνια σπάνε το ένα ρεκόρ χρηματοδότησης μετά το άλλο, καθώς οι επενδυτές σπεύδουν να εισέλθουν στην αγορά την οποία διαμόρφωσε εκ νέου η SpaceX του Έλον Μασκ, ο οποίος έχει καταφέρει να μειώσει το κόστος εκτόξευσης δορυφόρων, από τη στιγμή που επένδυσε σε «επαναχρησιμοποιούμενους» πυραύλους εκτόξευσης, όπως τον Falcon 9. Σύμφωνα με τη NASA, η τεχνολογία του Falcon 9 μειώνει ως και 7 φορές το κόστος μιας εκτόξευσης, το οποίο να σημειωθεί ότι παρέμεινε (πολύ υψηλό) σταθερό για 40 χρόνια, από το 1970 ως και τις αρχές της δεκαετίας του 2010.
Η εξέλιξη αυτή ήταν καθοριστική για την εμφάνιση εκατοντάδων τέτοιων πρότζεκτ σε παγκόσμιο επίπεδο. Προκλήθηκε μια … αναπάντεχη βιασύνη για την εκτόξευση δορυφόρων που εκπέμπουν υπηρεσίες σε τροχιά κοντά στην ατμόσφαιρα της Γης, από υπηρεσίες γεωεντοπισμού ως ευρυζωνικό ίντερνετ και άλλα. Έτσι, έχουμε περίπου 90 μεγάλα σχέδια δημιουργίας δορυφορικών αστερισμών κοντά στην ατμόσφαιρα της Γης παγκοσμίως, συμπεριλαμβανομένων πολλών στην Κίνα.
Οι Financial Times, κάνουν λόγο για αύξηση 95% στις εμπορικές συμφωνίες για όλο το 2020, σύμφωνα με τον δείκτη Seraphim SpaceTech. Οι συνολικές επενδύσεις έχουν φτάσει τα 8,7 δισ. δολάρια πέρσι και μόνο στο πρώτο τρίμηνο του 2021, οι επενδύσεις είναι ύψους 4,1 δισ. δολαρίων. Συνεπώς, περιμένουμε ένα νέο ρεκόρ επενδύσεων ως το τέλος του έτους, καθώς ήδη έχουμε 68 συμφωνίες υπό εξέλιξη το πρώτο τρίμηνο του έτους, τις περισσότερες από ποτέ στην ιστορία.
Η δεύτερη εξέλιξη που βοήθησε στην άνοδο της νέας «κούρσας του διαστήματος» είναι τα έτοιμα δημόσια κεφάλαια που μπορούν να βρουν πολλοί επενδυτές, μέσα από εταιρείες ειδικού σκοπού, τα λεγόμενα SPACs. Μόνο στο πρώτο τρίμηνο του έτους (31 Μαρτίου) είχαν ανακοινωθεί 11 διαστημικά SPACs, με επενδύσεις άνω των 7 δισεκατομμυρίων δολαρίων στον τομέα των διαστημικών υπηρεσιών. Τα SPACs προσέφεραν στις διαστημικές εταιρείες το μακροπρόθεσμο κεφάλαιο που χρειάζονταν για να αναπτυχθούν και παράλληλα έδωσαν ένα σημάδι στην υπόλοιπη αγορά ότι οι διαστημικές μπίζνες απολαμβάνουν της εμπιστοσύνης των επενδυτών.
Στην πραγματικότητα, το διάστημα είναι ακόμα πολύ δαπανηρό για τον ιδιωτικό τομέα και η συντριπτική πλειοψηφία των start-up και άλλων εταιρειών του κλάδου, καταστρέφονται πολύ γρήγορα. Πίσω από τις επιτυχημένες ιστορίες της SpaceX αλλά και τη διάσωση της OneWeb βρίσκονται κρατικοί δρώντες και βέβαια δεν πρέπει να ξεχνάμε την Κίνα, η οποία ετοιμάζει τα δικά της προγράμματα, τα οποία αναμένονται να πολλαπλασιάσουν τον όγκο των διαστημικών υπηρεσιών κατά πολύ.
Πάντως, η νέα κούρσα του διαστήματος αναμένεται να έχει αρκετό μέλλον και αρκετή καταστροφή ιδιωτικού κεφαλαίου μέχρι να μπορέσει ο ιδιωτικός τομέας να στηρίζεται στις δικές του «δυνάμεις» για να χρηματοδοτεί τις δικές του υπηρεσίες και αποστολές εξασφαλίζοντας κέρδη ικανά να προσελκύσουν επενδύσεις στον τομέα. Μέχρι τότε έχουμε κινήσεις πρωτοπόρων παιχτών που θα καθορίσουν την πίτα και την αγορά και βέβαια μια «άπληστη» γρήγορη εκκίνηση που όμως θα κάψει αρκετούς μικρότερους «παίχτες» καθώς η νέα κούρσα του διαστήματος (όπως και η παλιά…) αποτελεί μαραθώνιο και όχι σπριντ 100 μέτρων.
Φωτογραφίες: Getty Images/Ideal Image
