Η ανακοίνωση των G7 για παγκόσμια εταιρικό φόρο 15% ανά κράτος, είναι αποτέλεσμα μιας μακράς συζήτησης που έχει ξεκινήσει καιρό. Στην πραγματικότητα αφορά την υλοποίηση ενός σχεδίου που έχει ξεκινήσει να συζητιέται στους κόλπους του ΟΟΣΑ τα προηγούμενα 30 χρόνια, από όταν ξεκίνησε να συντονίζει πιο οργανωμένα τις φορολογικές διαπραγματεύσεις μεταξύ 140 χωρών σχετικά με τους κανόνες φορολόγησης των διασυνοριακών ψηφιακών υπηρεσιών.
Σήμερα όμως υπάρχουν δύο στοιχεία που διαφοροποιούν τη σχετική συζήτηση σε σχέση με το παρελθόν: οι Big Tech, δηλαδή οι 5 μεγαλύτερες εταιρείες τεχνολογίας (Facebook, Amazon, Apple. Microsoft, Google) και το Brexit.
Η συμφωνία – ορόσημο που μένει να υλοποιηθεί
Η συμφωνία για τη δημιουργία ενός παγκόσμιου ελάχιστου φορολογικού συντελεστή τουλάχιστον 15%, είναι μια συμφωνία που θα μπορούσε στη συνέχεια να αποτελέσει τη βάση μιας παγκόσμιας συμφωνίας. Και εδώ είναι το πρώτο πρόβλημα. Η συμφωνία πρέπει να συγκεκριμενοποιηθεί πρώτα από τους G7 στη Συνδιάσκεψη της Κορνουάλης, η οποία θα ξεκινήσει αυτή την εβδομάδα. Στη συνέχεια πρέπει να γίνει κτήμα και των G20 και να συζητηθεί σε παγκόσμιο επίπεδο. Αυτό σημαίνει ότι θα περάσουν σίγουρα κάποια χρόνια μέχρι να κατατεθεί έστω κι ένα δολάριο περισσότερο σε φόρους.
Ο στόχος της συμφωνίας είναι μάλλον απλός: Οι μεγάλες οικονομίες στοχεύουν να αποθαρρύνουν τις πολυεθνικές από το να μεταφέρουν τις λειτουργίες και τα κέρδη τους σε «φορολογικούς παραδείσους». Έτσι, θέλουν να αυξήσουν τα φορολογικά τους έσοδα από τις μεγάλες εταιρείες ανεξάρτητα από το πού πραγματοποιούνται οι πωλήσεις των συγκεκριμένων εταιρειών.
Ας μην ξεχνάμε ότι δεν είναι μόνο οι Big Tech το θέμα, αν και είναι αυτές που έχουν εκτινάξει τα κέρδη και το σύνολο των λειτουργιών τους σε σχέση με άλλους κλάδους. Κάθε είδους άυλο προϊόν ή υπηρεσία (πατέντες εμβολίων ας πούμε…) από εταιρικούς κολοσσούς, περνάει μέσα από κάποιον φορολογικό παράδεισο.
Γιατί χαίρονται οι Big Tech που θα φορολογηθούν;
Τα μηνύματα που λήφθηκαν με την απόφαση των G7 από τους Big Tech θα κάνουν τον οποιονδήποτε να απορεί: Γιατί χαίρονται οι μεγάλες εταιρείες που θα αυξηθεί η φορολογία τους;
Η απάντηση δεν είναι μονοσήμαντη βέβαια. Από τη μία υπάρχουν τα πολιτικά κίνητρα που επιβάλλουν κάποιες αντιδράσεις. Χοντρικά, οι μεγάλες οικονομίες των G7 και κυρίως το Ηνωμένο Βασίλειο, θέλουν να αποδείξουν ότι η Βρετανία μετά το Brexit εξακολουθεί να είναι από τις κυρίαρχες οικονομίες στον κόσμο. Εξ άλλου το σχέδιο του παγκόσμιου φορολογικού συντελεστή δεν αφορά μόνο το ποσοστό της φορολόγησης ανά χώρα, αλλά το πώς θα μοιραστούν τα έσοδα και με τί όρους, σε κάθε οικονομία. Από την άλλη υπάρχουν γενικά οι χώρες της Δύσης που θέλουν να στείλουν ένα σαφές μήνυμα στην Κίνα και τη Ρωσία ότι μπορούν να επιβάλλουν ακόμα παγκόσμια τους δικούς τους όρους.
Από την πλευρά τους οι Big Tech χαίρονται για το αποτέλεσμα του παγκόσμιου φορολογικού συντελεστή όχι γιατί θα φορολογηθούν οι ίδιες, αλλά γιατί θα μειωθούν οι υψηλοί φορολογικοί συντελεστές που ισχύουν για τις ψηφιακές υπηρεσίες στις αναπτυγμένες αγορές της Ε.Ε. ως αντισταθμιστικό μέτρο. Έτσι, θα μπορούν να επεκταθούν σε ασφαλέστερα και σημαντικότερα επενδυτικά περιβάλλοντα.
Μην ξεχνάμε ότι οι μεγάλοι της Ε.Ε. (Βρετανία, Γαλλία κλπ.) έχουν χρησιμοποιήσει αυτούς τους αυξημένους ψηφιακούς φόρους στις εταιρείες τεχνολογίας των ΗΠΑ ως μέτρο αποπομπής έως ότου εφαρμοστεί μια παγκόσμια συμφωνία, συγκεντρώνοντας εκατοντάδες εκατομμύρια για τα εθνικά τους ταμεία. Συνεπώς, ο παγκόσμιος ελάχιστος φορολογικός συντελεστής, έρχεται να λειτουργήσει διεισδυτικά για τα κέρδη των Big Tech στην ευρωπαϊκή αγορά.
Δεν είναι μόνο φόρος, είναι πολιτική
Ο παγκόσμιος ελάχιστος φορολογικός συντελεστής είναι ο πυρήνας της οικονομικής ατζέντας του Προέδρου Μπάιντεν, ο οποίος προσπαθεί εναγωνίως να καλύψει τα αναγκαία έσοδα για να ολοκληρωθεί το μεγάλο πακέτο ανάκαμψης ύψους 1,9 δισεκατομμυρίων δολαρίων που ψήφισε πρόσφατα.
Κάθε τέτοια συμφωνία που προχωράει σε παγκόσμιο επίπεδο, λειτουργεί ενισχυτικά και ως διαπραγματευτικό χαρτί για τον Μπάιντεν απέναντι στους εσωτερικούς του αντιπάλους.
Ακόμη και οι Ευρωπαίοι έχουν να κερδίσουν από τον παγκόσμιο ελάχιστο φορολογικό συντελεστή -αν και όχι απέναντι στις ΗΠΑ. Η Ε.Ε, στο πλαίσιο του οικονομικού ανταγωνισμού είναι εύθραυστη γιατί δεν έχει στενό φορολογικό συντονισμό, κάτι που αποδείχθηκε την προηγούμενη δεκαετία όταν ξέσπασε η οικονομική κρίση σε ευρωπαϊκό έδαφος. Έτσι, θα μπορέσουν να ισορροπήσουν στο εσωτερικό τους τους πρώην φορολογικούς παραδείσους (π.χ. Κύπρος, Ιρλανδία) και να αυξηθούν τα φορολογικά έσοδα για τα μεγάλα-κράτη μέλη
Τελικά, είναι σαφές ότι ο παγκόσμιος ελάχιστος φορολογικός συντελεστής περισσότερο θα βοηθήσει τις ανεπτυγμένες οικονομίες παρά τους φορολογικούς παραδείσους. Αυτό που αναμένουμε είναι να δούμε τι εξελίξεις μπορούν να υπάρχουν ως τον Οκτώβρη.
Φωτογραφίες: Getty/Ideal images
