Η επανεκκίνηση της οικονομίας – παρά τις καταστροφικές πυρκαγιές – έχει αναμφίβολα βελτιώσει τις προβλέψεις για έλλειμμα/χρέος μέσα στο 2021, αλλά κουβαλάει μαζί της και το «θηρίο» της ταχύτερης αύξησης των τιμών.
Ήδη η διαφορά του ΔΤΚ μέσα στο πρώτο εξάμηνο – επτάμηνο του 2021 εμφανίζει μια πρωτοφανή για τις τελευταίες δεκαετίες, μετά το 2008, ανοδική εξέλιξη, η οποία βέβαια όσο αφορά τα μεγέθη του χρέους έχει «θετικές» συνέπειες, αλλά είναι απότομα επιβαρυντική για το διαθέσιμο εισόδημα και την σύνθεση των δαπανών λαϊκής κατανάλωσης ή των αμοιβών εργασίας. Αυτό είναι ιδιαίτερα «αντιληπτό» στις τιμές που αφορούν άμεσα ή έμμεσα την ενέργεια, το ηλεκτρικό, τα τρόφιμα, κ.α.
Συγκριτικά με τις άλλες χώρες της Ευρωζώνης η Ελλάδα και το δίμηνο Ιουνίου – Ιουλίου είχε έναν από τους χαμηλότερους ΔΤΚ, αλλά παρουσιάζει μία κατακόρυφα αυξητική τάση η οποία αναπτύσσεται με μεγαλύτερη ταχύτητα από εκείνη του Μέσου Όρου της Ευρωζώνης.
Οι δύο καμπύλες όπως φαίνεται και στο σχετικό διάγραμμα 3 ακολουθούν σχεδόν παράλληλη πορεία και αποτυπώνουν τις διαθέσεις του... θηρίου για τους επόμενους μήνες μέχρι και το τέλος του χρόνου τουλάχιστον.
Η «ανάγνωση» των στοιχείων που παρουσίασε προχθές το ΥΠΟΙΚ αποτυπώνει με σχετική βεβαιότητα ότι τον Σεπτέμβριο ο ρυθμός ανάπτυξης της οικονομίας θα πρέπει να αναθεωρηθεί από το 3,6% - 3,8% σε τουλάχιστον 4,3% - 4,4%, παρά τις έκτακτες δαπάνες που θα πρέπει να γίνουν για την αντιμετώπιση των άμεσων αναγκών στις καμένες περιοχές.
Και αυτό γιατί το άνοιγμα της οικονομικής δραστηριότητας και κυρίως η βελτίωση της κατάστασης στις εισροές από τουρισμό, αλλά και τα κοινοτικά κονδύλια (Ταμείο Ανάκαμψης, ΕΣΠΑ, κ.λ.π) υπερκαλύπτουν τις αυξημένες δαπάνες.
Πέραν αυτού ακόμα και οι δαπάνες για τις πυρκαγιές στο μεγαλύτερο μέρος τους επειδή θα τροφοδοτήσουν άμεσα την ιδιωτική καταναλωτική δαπάνη ουσιαστικά θα «συμβάλουν» στην αυξητική τάση του ΑΕΠ και σε σημαντικό μέρος τους θα επιστρέψουν στο δημόσιο ως έμμεσο και άμεσο φορολογικό έσοδο...
Με άλλα λόγια το «άνοιγμα» της οικονομικής δραστηριότητας τροφοδοτεί τις καταναλωτικές δαπάνες και αυτές, λόγω της πανδημικής συγκυρίας και των στρεβλώσεων της αγοράς, τις τιμές προϊόντων και υπηρεσιών που επηρεάζουν το διαθέσιμο εισόδημα και αποτυπώνονται, όχι με ιδιαίτερη ακρίβεια, ως προς την στάθμισή τους στο «καρότσι» του καταναλωτή...
Η τάση όμως είναι σαφώς ανοδική όπως φαίνεται στο συγκριτικό διάγραμμα της ΕΛΣΤΑΤ, αλλά ακόμα δεν κάνει μεγάλο... θόρυβο, γιατί έχει ξεκινήσει στις αρχές του έτους από πολύ χαμηλά επίπεδα.
Το αξιοσημείωτο εδώ είναι ότι το μοναδικό άμεσα ορατό «εργαλείο» συγκράτησης της ανοδικής τάσης των τιμών είναι η πανδημία και ειδικά η μετάλλαξη Δέλτα. Και αυτό γιατί μόνο οι πιθανοί περιορισμοί από την κατακόρυφη αύξηση των κρουσμάτων θα μπορούσαν να επηρεάσουν περιοριστικά την καταναλωτική δαπάνη και να φρενάρουν ίσως ελαφρά τις τιμές.
Ένα δεύτερο στοιχείο που επηρεάζει τις καταναλωτικές συνήθειες και η έκφρασή του μπορεί να επιδεινώσει ή να περιορίσει την δραστηριότητα του ...θηρίου έχει να κάνει με την ηλικιακή διαστρωμάτωση των καταναλωτών.
Όπως αποτυπώνεται στις έρευνες που έχουν γίνει τελευταία, φαινόμενο που έχει επισημανθεί εδώ και μερικές εβδομάδες στο Insider.gr, οι γενιές καταναλωτών που είναι άνω των 60 έχουν διαφορετική συμπεριφορά με τις νεώτερες γενιές, καθώς οι νεότερες γενιές δεν έχουν την εμπειρία της δεκαετίας του 70' και του 80', όταν ο πληθωρισμός κινούνταν με διψήφια νούμερα και επηρέαζε τόσο την καταναλωτική συμπεριφορά όσο και τον τρόπο αποταμίευσης.
Η άγνοια αυτής της εμπειρίας στις νεότερες γενιές, δηλαδή της καθημερινής εμπειρίας... εξάχνωσης του διαθέσιμου εισοδήματος και της αγοραστικής ικανότητας λόγω του πληθωρισμού, καθυστερεί και τις αλλαγές στην καταναλωτική τους συμπεριφορά. Σε αντίθεση με τις γενιές που έχουν ζήσει σε τέτοιες συνθήκες...
Photo: GettyImages/Ideal Image
