Κρατικές οφειλές προς ιδιώτες, εκκρεμείς δικαστικές αποφάσεις με πιθανό δημοσιονομικό αντίκτυπο, παρεμβάσεις στην υγεία, στη δικαιοσύνη, στο δημόσιο, αλλά και ένα πλέγμα κινήσεων για τη θωράκιση του τραπεζικού συστήματος είναι στο επίκεντρο των διαβουλεύσεων μεταξύ των κλιμακίων των θεσμών (Επιτροπή, ΕΚΤ, ESM) και του ελληνικού επιτελείου για την 12η αξιολόγηση της χώρας σε καθεστώς ενισχυμένης εποπτείας. Οι επαφές είναι σε πλήρη εξέλιξη, με διακύβευμα το επόμενο πακέτο «δόσεων» για την απομείωση του χρέους, αλλά και η «καλή εικόνα» της χώρας προς το εξωτερικό.
Στο τραπέζι θα τεθεί και το θέμα των μέτρων στήριξης μετά και τη δημοσιοποίηση της εργαλειοθήκης, μαζί με το δικαίωμα πρόσθετων ελαφρύνσεων, κάτι που συνδέεται με την πρόβλεψη των θεσμών για την πορεία του ΑΕΠ το 2022 αλλά και με την νέα έκθεση βιωσιμότητας χρέους που είναι στα σκαριά.
Οι επαφές διενεργούνται από την προηγούμενη Πέμπτη σε επίπεδο τεχνικών κλιμακίων και θα αναβαθμισθούν σε πολιτικό επίπεδο στις 19-20 Οκτωβρίου, παράλληλα με τις ανακοινώσεις από πλευράς Κομισιόν της πρότασής της για την αλλαγή των δημοσιονομικών κανόνων, η οποία όμως θα ενεργοποιηθεί ως διαπραγμάτευση σε πολιτικό επίπεδο από το 2022.
Στο επίκεντρο θα τεθεί το πώς θα μετράται η απομείωση του χρέους, με δεδομένο ότι έχει αυξηθεί πάρα πολύ λόγω των δαπανών για μέτρα στήριξης της οικονομίας από την πανδημία. Θα συζητηθεί επίσης ο τρόπος με τον οποίον θα υπολογίζονται τα ελλείμματα για να προσμετράται η ανάγκη για μέτρα στήριξης ούτως ώστε να τονωθεί η ανάκαμψη και το θέμα του τρόπου με τον οποίον θα υπολογίζονται δημοσιονομικά οι επενδύσεις (για παράδειγμα για την πράσινη μετάβαση ή για την κλιματική αλλαγή).
Στα κείμενα που παρουσιάστηκαν στο Eurogroup για να εγκριθεί η προηγούμενη αξιολόγηση περιλαμβάνονται εκτενώς οι δεσμεύσεις της κυβέρνησης για τα μέτωπα που θα πρέπει να κλείσουν μέσα στον Οκτώβριο αλλά και τα πεδία που παρουσιάζουν καθυστερήσεις και πρέπει να υπάρξει επιτάχυνση. Προφανώς με γενικό συμπέρασμα πως υπάρχει επαρκής πρόοδος. Απλά, εξηγούν αρμόδιες πηγές, όσο οδεύει η χώρα προς το τέλος της «εποπτείας» η δυνατότητα για μεταφορά παρεμβάσεων για επόμενους μήνες θα περιορίζεται...
Ουσιαστικά η Ελλάδα πρέπει να ολοκληρώσει το επόμενο διάστημα τις δεσμεύσεις που ανέλαβε έναντι των εταίρων της Ευρωομάδας τον Ιούνιο του 2018. «Η Ελλάδα έχει εισέλθει στο τελευταίο έτος της εν λόγω ρύθμισης. Μολονότι έχουν ολοκληρωθεί πολλές δεσμεύσεις, η αποστολή επιδίωξε να αποσαφηνίσει το πεδίο εφαρμογής και το χρονοδιάγραμμα για την ολοκλήρωση των εκκρεμών μεταρρυθμιστικών δεσμεύσεων» επισημαίνεται στο κείμενο της 11ης αξιολόγησης.
Ωστόσο, καταγράφονται οι καθυστερήσεις σε κάποια πεδία αλλά και οι δεσμεύεις που έχει αναλάβει η κυβέρνηση. Και τούτο καθώς «σε ορισμένους τομείς, η πρόοδος ήταν βραδύτερη από ό,τι αναμενόταν». Αναλυτικά αναφέρεται στο πεδίο των δράσεων που καθυστερούν ότι:
* Ο ρυθμός εκκαθάρισης των ληξιπρόθεσμων οφειλών δεν έχει επιταχυνθεί, ενώ αυτή η «σημαντική απόκλιση εγείρει ανησυχίες» και καθιστά δύσκολη την επίτευξη του στόχου της ουσιαστικής εκκαθάρισης του συνόλου των ληξιπρόθεσμων μη συνταξιοδοτικών οφειλών, ο οποίος έπρεπε να επιτευχθεί τον Ιούνιο του 2021. Οι αρχές καλούνται να επιταχύνουν την υλοποίηση όλων των δράσεων που διευκολύνουν την εκκαθάριση των ληξιπρόθεσμων οφειλών και αποτρέπουν τη συσσώρευση νέων, προκειμένου να αποφευχθούν τυχόν μελλοντικές αποκλίσεις από τους συμφωνηθέντες στόχους. Ενθαρρυντικό θεωρείται το γεγονός ότι η εφαρμογή των συστάσεων του ελληνικού Ελεγκτικού Συνεδρίου σχετικά με την εκκαθάριση των ληξιπρόθεσμων οφειλών συνεχίζεται όπως είχε προγραμματιστεί και ότι οι αρχές προσδιόρισαν προτάσεις για την απλούστευση ορισμένων φορολογικών διαδικασιών, οι περισσότερες από τις οποίες πρέπει να υιοθετηθούν έως τον Οκτώβριο και τον Δεκέμβριο του 2021.
* Οι αρχές έχουν σημειώσει συνολικά σημαντική πρόοδο όσον αφορά τη μεταρρύθμιση του πλαισίου επιθεωρήσεων, αλλά το τελευταίο εναπομένον στοιχείο από τους τομείς προτεραιότητας που ακολουθούνται στο πλαίσιο της ενισχυμένης εποπτείας, δηλαδή η πρωτογενής νομοθεσία και τα εκτελεστικά διατάγματα για τις επιθεωρήσεις στον τομέα της προστασίας του περιβάλλοντος, υπέστη καθυστερήσεις λόγω της υπό εξέλιξη ευρύτερης περιβαλλοντικής μεταρρύθμισης σε σχέση με το χρονοδιάγραμμα του Μαΐου του 2021. Οι αρχές δεσμεύτηκαν να ολοκληρώσουν τη μεταρρύθμιση των επιθεωρήσεων έως τα τέλη Οκτωβρίου του 2021.
* Στον τομέα της δικαιοσύνης, οι εργασίες για τη σύσταση μονάδων του Γραφείου Συλλογής και Επεξεργασίας Δικαστικών Στατιστικών Στοιχείων (JustStat) προχωρούν πιο αργά από ό,τι αναμενόταν.
* Μετά τη θέσπιση ορισμένων σημαντικών νόμων για την εκπαίδευση το 2021, ο νόμος για την τριτοβάθμια εκπαίδευση αναμένεται τώρα να θεσπιστεί έως το τέλος του 2021, λίγο αργότερα από ό,τι προβλεπόταν.
* Στον τομέα της υγειονομικής περίθαλψης, θα συζητηθούν οι κεντρικοί διαγωνισμοί για την υγεία βρίσκονται σε εξέλιξη, αλλά η έγκριση του νέου νομοθετικού πλαισίου για την Εθνική Κεντρική Αρχή Προμηθειών Υγείας (ΕΚΑΠΥ).
* Η αναθεώρηση του νόμου για την πρωτοβάθμια υγειονομική περίθαλψη σημειώνει πρόοδο, μολονότι δεν έχουν ακόμη καθοριστεί βασικά στοιχεία, όπως οι υποχρεωτικές παραπομπές και η υποχρεωτική εγγραφή ασθενών, ενώ επίσης σημειώθηκε πρόοδος όσον αφορά την πρόσληψη νέων γενικών ιατρών. Οι αρχές δεσμεύτηκαν να ολοκληρώσουν το προσχέδιο και να το υποβάλουν σε δημόσια διαβούλευση έως τα μέσα Οκτωβρίου.
* Η πιο εκενής αναφορά γίνεται για το τραπεζικό τομέα. Αναφέρεται πως ο αντίκτυπος της πανδημίας στον χρηματοπιστωτικό τομέα ήταν μέχρι στιγμής περιορισμένος, χάρη στα μέτρα που ελήφθησαν από τις ελληνικές αρχές αλλά και στο επίπεδο ζώνης του ευρώ. Η υλοποίηση των συμφωνημένων δράσεων πολιτικής έχει ξεκινήσει εκ νέου, αλλά η πρόοδος είναι συνολικά βραδύτερη από την αναμενόμενη. Το ποσοστό των μη εξυπηρετούμενων δανείων το πρώτο τρίμηνο του 2021 παρέμεινε στο 30 %, αλλά τα επόμενα τρίμηνα αναμένεται να ξαναρχίσει η τάση συνεχούς βελτίωσης λόγω περαιτέρω σημαντικών τιτλοποιήσεων στο πλαίσιο του προγράμματος «Ηρακλής». Οι αρχικές ενδείξεις από τη χρήση του νέου πλαισίου αφερεγγυότητας είναι ενθαρρυντικές, ωστόσο είναι πολύ νωρίς για να αξιολογηθεί η αποτελεσματικότητα του νέου πλαισίου. Ειδικές αναφορές υπάρχουν για τη διαδικασία παραχώρησης για τη σύσταση της οντότητας πώλησης και επανεκμίσθωσης για ευάλωτους οφειλέτες που «σημείωσε περαιτέρω καθυστερήσεις, με τη σύστασή της να μην αναμένεται να πραγματοποιηθεί πριν από τα μέσα του 2022, χωρίς ωστόσο να επηρεάζονται άλλα μέρη του πλαισίου αφερεγγυότητας». Η διεκπεραίωση των συσσωρευμένων εκκρεμών υποθέσεων του Ν. Κατσέλη (ειδική δέσμευση για το τέλος του 2021), έχει ξεκινήσει εκ νέου, αλλά είναι πιθανό να διαρκέσει περισσότερο. Όσον αφορά τη διεξαγωγή των ηλεκτρονικών πλειστηριασμών και άλλων διαδικασιών επιβολής, τα ευπρόσδεκτα και σημαντικά βήματα που περιλαμβάνονται στο αναθεωρημένο (σχέδιο) Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας θα τεθούν σε ισχύ αργότερα από ό,τι αναμενόταν, την 1η Ιανουαρίου του 2022.
* Οι καθυστερήσεις στην εκκαθάριση των συσσωρευμένων εγγυήσεων του Δημοσίου που έχουν καταπέσει συνεχίστηκαν το δεύτερο τρίμηνο του 2021, με αποτέλεσμα την προς τα κάτω αναθεώρηση του στόχου εκκαθάρισης για το 2021. Μολονότι πρόσφατα στοιχεία παρείχαν ενθαρρυντικές ενδείξεις επιτάχυνσης, η επίτευξη των αναθεωρημένων στόχων εξακολουθεί να αποτελεί πρόκληση.
Οι δεσμεύσεις
Οι ελληνικές αρχές ανέφεραν ότι η ολοκλήρωση ορισμένων ειδικών δεσμεύσεων και άλλων σημαντικών μεταρρυθμίσεων είναι εφικτό να επιτευχθεί εγκαίρως για τη 12η έκθεση. Πιο συγκεκριμένα:
·Η εφαρμογή του 1ου επιπέδου της λειτουργικής ταξινόμησης, η οποία αποτελεί ειδική δέσμευση για τα μέσα του 2021 στον τομέα του Ενιαίου Λογιστικού Σχεδίου, βρίσκεται σε καλό δρόμο για την έγκαιρη ολοκλήρωσή της, ώστε να εγκριθεί ο προϋπολογισμός του 2022. Το διατερματικό πληροφοριακό σύστημα είσπραξης, μια ειδική δέσμευση για τα μέσα του 2021 στον τομέα της φορολογικής διοίκησης, βρίσκεται σε φάση δοκιμής με σκοπό να τεθεί σε πλήρη λειτουργία έως τα τέλη Οκτωβρίου. του 2021. Η νομοθεσία αναμένεται εντός του Νοεμβρίου του 2021 για την εφαρμογή μιας σημαντικής μεταρρύθμισης του ΕΝΦΙΑ για το 2022 με την παροχή ευρύτερης βάσης από τις νέες αντικειμενικές αξίες για τον φόρο ακίνητης περιουσίας που σχετίζονται με την αγορά —πρόκειται για ειδική δέσμευση.
·Στον τομέα της ενέργειας, συμφωνήθηκε αντιμονοπωλιακό μέτρο με τις αρχές. Η επιτυχής εφαρμογή του μέτρου αυτού, μέσω της υιοθέτησης των σχετικών κανονιστικών και εταιρικών μέτρων, θα ολοκληρώσει αυτήν την ειδική δέσμευση.
·Η ειδική δέσμευση για την ολοκλήρωση του ολοκληρωμένου συστήματος διαχείρισης ανθρώπινων πόρων για τη δημόσια διοίκηση αναμένεται να κλείσει επίσης έως τα τέλη Οκτωβρίου 2021, μετά την πρόσφατη ολοκλήρωση των διασυνδέσεων μεταξύ των αρχείων κάθε κατόχου θέσης που συλλέχθηκαν από την απογραφή των δημόσιων υπαλλήλων, την Ενιαία Αρχή Πληρωμών και το τμήμα ανθρώπινων πόρων. Οι αρχές ολοκλήρωσαν επίσης την αξιολόγηση των υφιστάμενων κατηγοριών έκτακτου προσωπικού και δεσμεύτηκαν να καθορίσουν ετήσιο ανώτατο όριο για το έκτακτο προσωπικό έως τα τέλη Οκτωβρίου του 2021, το οποίο θα εφαρμοστεί από το 2022.
·Παρά τις μικρές καθυστερήσεις, οι αρχές προχωρούν ικανοποιητικά στη θέση σε λειτουργία της δεξαμενής στρατηγικών έργων και του μηχανισμού προετοιμασίας έργων, τα οποία αμφότερα θα διαδραματίσουν κρίσιμο ρόλο στην υλοποίηση του σχεδίου ανάκαμψης και ανθεκτικότητας της Ελλάδας. Οι οντότητες αναμένεται να τεθούν σε πλήρη λειτουργία έως την υποβολή της 12ης έκθεσης, συμπεριλαμβανομένου του πρώτου αναπτυξιακού προγράμματος ανάπτυξης συμβάσεων στρατηγικής σημασίας και της έναρξης της διαδικασίας υποβολής προσφορών για συμβάσεις-πλαίσια για συμβούλους έργων που προορίζονται για ωρίμανση μέσω του μηχανισμού προετοιμασίας έργων. Οι αρχές αναμένεται επίσης να ολοκληρώσουν τη θέσπιση της υπόλοιπης παράγωγης νομοθεσίας που έχει χαρακτηριστεί ως κρίσιμη για τη θέση σε εφαρμογή του νέου νόμου για τις δημόσιες συμβάσεις, μετά από σταθερή πρόοδο τους τελευταίους μήνες.
·Ξεκίνησαν συζητήσεις για το μέλλον του Ελληνικού Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας. Η νομική τροποποίηση, η οποία θα αφορά τη διάρκεια, τη διακυβέρνηση, τη στρατηγική αποεπένδυσης και τα ειδικά δικαιώματα του Ταμείου, αναμένεται να θεσπιστεί έως τον Οκτώβριο του 2021. Επισημαίνεται ότι η διαδικασία διορισμού για τη θέση του αναπληρωτή γενικού διευθυντή του Ταμείου αντιμετώπισε καθυστερήσεις. Η διατήρηση της ανεξαρτησίας του Ταμείου και ο σεβασμός της διαδικασίας επιλογής, όπως ορίζονται στη νομοθεσία, παραμένουν ουσιαστικής σημασίας, αναφέρεται.
