Η Ελλάδα πλησιάζει προς την έξοδο από το καθεστώς ενισχυμένης εποπτείας - με βάση τουλάχιστον τον χρονικό ορίζοντα που συμφωνήθηκε τον Ιούνιο του 2018 – και, κατά συνέπεια, οι συζητήσεις για το τι θα γίνει μετά ξεκίνησαν σε κύκλους των Βρυξελλών.
Μία από τις λύσεις που προτείνονται είναι, σύμφωνα με πληροφορίες, να γίνει «όχημα» η «Post Programme Surveillance», δηλαδή η μεταπρογραμματική παρακολούθηση που ήδη υπάρχει ως σχήμα για τα κράτη που πέρασαν από μνημόνιο και θα ενταχθεί σε αυτή η Ελλάδα. Σε αυτή τη λύση η εν λόγω παρακολούθηση θα είναι το «εισιτήριο» για διασφαλισθεί το «καλό πρόσωπο» προς την ΕΚΤ (ώστε να διατηρηθεί η στήριξη των ελληνικών ομολόγων). Επίσης η συμμόρφωση της χώρας θα συνοδεύεται όχι μόνο με θετικές αξιολογήσεις στο Eurogroup αλλά θα έχει ως αντάλλαγμα και το πακέτο «δόσεων» για τη μείωση του χρέους που εκκρεμεί από το 2018.
Ο δρόμος
Η κατάσταση βεβαίως τώρα είναι σε πολύ πιο πρώιμο στάδιο. Η 12η αξιολόγηση είναι σε πλήρη εξέλιξη και αυξάνεται η πίεση, ούτως ώστε τους επόμενους οκτώ μήνες να γίνουν πράξη όλες οι εκκρεμότητες των προαπαιτούμενων της ενισχυμένης εποπτείας. Κάτι που φαίνεται και στην επίσκεψη των δανειστών κατά την τρέχουσα διαπραγμάτευση η οποία κορυφώνεται στις 20 Οκτωβρίου με τις διαβουλεύσεις σε επίπεδο επικεφαλής, αλλά και στις διαβεβαιώσεις του οικονομικού επιτελείου για δημοσιονομική προσαρμογή και για ισορροπία στη λήψη μέτρων στήριξης, με μείωση πρόσθετων παρεμβάσεων που θα σχεδιάζονταν σε άλλα πεδία.
Πέρα όμως από το αν η Ελλάδα θα καταφέρει να εκπληρώσει πλήρως τις δεσμεύσεις της, υπάρχουν 2 άλλες εκκρεμότητες για την «έξοδο».
Η πιο σημαντική είναι το πώς θα διευθετηθεί το ζήτημα της διατήρησης των προνομίων που έχουν τα ελληνικά ομόλογα από την ΕΚΤ στο (πιθανότερο) σενάριο κατά το οποίο δεν έχουν επιστρέψει στην επενδυτική βαθμίδα πριν το 2023.
Η δεύτερη είναι το τι θα γίνει με την εκκρεμότητα 1 πακέτου δόσεων. Υπενθυμίζεται ότι η χώρα κάθε 6 μήνες (δηλαδή κάθε 2 αξιολογήσεις) δικαιούται με βάση τη συμφωνία του Ιουνίου του 2018 ένα πακέτο παρεμβάσεων του το χρέος από τον ESM. Περιλαμβάνει τα κέρδη ομολόγων αξίας 644 εκατ ευρώ περίπου και τη διατήρηση του χαμηλού επιτοκίου του πρώτου δανείου (που έχει όφελος περίπου 100 εκατομμύρια ευρώ όφελος στο χρέος ετησίως). Λόγω των καθυστερήσεων στις αξιολογήσεις που υπήρξαν στην αρχή της ενισχυμένης εποπτείας 1 τέτοιο πακέτο εκκρεμεί από το 2018. Θεωρητικά θα πρέπει η καταβολή του να διευθετηθεί στο τέλος της περιόδου, το καλοκαίρι του 2022
Στο τραπέζι των συζητήσεων σε κύκλους των Βρυξελλών έχει πέσει σύμφωνα με πληροφορίες η εν λόγω ιδέα η οποία φαίνεται πώς βοηθάει και στα δύο παραπάνω μέτωπα. Της παρουσίασης της εν λόγω εποπτείας ως το «διαπιστευτήριο» προς την ΕΚΤ αλλά και ως το κίνητρο για να συνεχισθούν τυχόν «ουρές» της εποπτείας (κυρίως στο χρηματοπιστωτικό σύστημα) και στο υπόλοιπο του 2022.
Η μεταπρογραμματική παρακολούθηση
Η υποχρέωση για παρακολούθηση ισχύει τώρα - ούτως ή άλλως- για τα κράτη που είχαν βγει από μνημόνιο. Η Ελλάδα θα πρέπει να μετέχει με το δικό της Post Programme Surveillance (μετά προγραμματικής παρακολούθησης).
Γίνεται κάθε 6 μήνες (συνήθως κάθε Ιούνιο και Νοέμβριο), ακολουθώντας τα σχέδια Προϋπολογισμού των κρατών. Για το Eurogroup του Νοεμβρίου, (όταν δηλαδή έχει προγραμματιστεί να συζητηθεί από ελληνικής πλευράς η 12η έκθεση ενισχυμένης εποπτείας, αλλά και οι προϋπολογισμοί των κρατών μελών), έχει ορισθεί πως θα συζητηθεί και πρόγραμμα παρακολούθησης της Κύπρου (1ο report), της Πορτογαλίας (14ο report), της Ιρλανδίας (15ο report), και της Ισπανίας (16ο report)…
Η διαδικασία αυτή είναι τυπική και καθιερωμένη εδώ και χρόνια .Για την Ελλάδα θα έχει μία παραπάνω σημασία αν η πρόταση αυτή προχωρήσει αφού τυχόν «ουρές» σε προαπαιτούμενα ή αναστροφές μεταρρυθμίσεων συνδεθούν με «δόση» ή με άλλα «προνόμια». Από την άλλη πλευρά, δίνουν και μία «ευελιξία» εξίσου από την εποπτεία αν υπάρξουν «ουρές» που δεν θεωρηθούν σημαντικές.
Βεβαίως, εξηγούν άλλες πηγές. κανείς δεν μπορεί να αποκλείσει τους επόμενους μήνες μία εντυπωσιακή κίνηση για αίτημα εμπροσθοβαρούς πληρωμής των «δόσεων» ή εξόδου από την Εποπτεία. Πάντως, εξηγούν, τέτοια συζήτηση δεν έχει γίνει προς το παρόν, και το μέλημα που έχει το Υπουργείο Οικονομικών για το επόμενο διάστημα είναι η επιτυχής ολοκλήρωση των αξιολογήσεων, αλλά και η πρόωρη αποπληρωμή των ακριβών διμερών δανείων του πρώτου μνημονίου και άλλες κινήσεις ενίσχυσης της θέσης της χώρας από πλευράς βιωσιμότητας χρέους εν όψει της εκκίνησης την άλλη εβδομάδα της «μάχης» για τους νέους δημοσιονομικούς κανόνες.
