Κάθε αρχή και δύσκολη λέει ο λαός. Τούτο το γνωμικό χαρακτηρίζει και το ξεκίνημα των Σχεδίων Ανάκαμψης των κρατών-μελών. Το Ελληνικό είναι ένα από τα πιο προχωρημένα (μαζί με το Ισπανικό) ανά την ΕΕ και, παρόλα αυτά, το αίτημα για την πρώτη δόση το οποίο πιθανότατα θα γίνει έως το Νοέμβριο εκτιμάται πως θα οδηγήσει σε μία γραφειοκρατική διαδικασία πορισμάτων και εγκρίσεων σε ευρωπαϊκό επίπεδο των που θα λήξει με την έλευση του πακέτου δόσεων το Φεβρουάριο η το Μάρτιο του 2022.
Το πότε θα κατατεθεί τελικά το αίτημα από ελληνικής πλευράς συνδέεται με την πλήρη ολοκλήρωση των 15 οροσήμων της 1ης «δόσης» των 4,12 δισ. ευρώ. Σε αυτή τη φάση το επιτελείο της Κομισιόν υπό τον Ντέκλαν Κοστέλο που βρέθηκε στην Αθήνα ζήτησε, σύμφωνα με πληροφορίες, επιπλέον δεδομένα για κάποιες παρεμβάσεις.
Ωστόσο, πέραν αυτών, σύμφωνα με πληροφορίες, εκκρεμεί από κοινοτικής πλευράς ένα ακόμη αναγκαίο βήμα: η οριστικοποίηση της «επιχειρησιακής συμφωνίας» η οποία πρέπει να υπογραφεί ανάμεσα στην Επιτροπή και σε όλα τα κράτη-μέλη.
Σε κάθε περίπτωση, ακόμα και αν η αρχική εκτίμηση της Επιτροπής για την κατάθεση του αιτήματος τον Οκτώβριο μεταφερθεί λίγο χρονικά για το Νοέμβριο, η διαδικασία που θα ακολουθήσει είναι χρονοβόρα. Θα πρέπει να υπάρξει η πρώτη αποτίμηση προόδου- εισήγηση από πλευράς Κομισιόν και αυτή να συζητηθεί από 2 επιτροπές στις οποίες μετέχουν εκπρόσωποι των κρατών - μελών μεταξύ των οποίων η EFC (σ.σ. το όργανο που προετοιμάζει τα Ecofin). Στη συνέχεια, η τελική πρόταση-απόφαση θα πρέπει να ληφθεί από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή.
Το σχέδιο Ελλάδα 2.0, όπως και όλα τα Σχέδια Ανάκαμψης, μπορούν να τύχουν οριακών μόνο αλλαγών, οι οποίες θα μπορούν να συζητηθούν στα μέσα του 2022. Τότε θα γίνει η ενδιάμεση αναθεώρησή του και η τελική κατανομή των κονδυλίων ανάλογα με την αποτίμηση της ζημίας ανά κράτος. Αλλά και θα γίνει ανακατανομή πόρων αν κάποια προγράμματα δεν τρέχουν. Οι αλλαγές ωστόσο, δεν μπορεί να είναι δομικές γιατί θα πρέπει να διασφαλιστεί η απορρόφηση όλων των κονδυλίων των επενδύσεων έως το τέλος του 2026 που λήγει το πρόγραμμα.
Ουσιαστικά στο Ελλάδα 2.0 - όπως γενικότερα σε όλα τα Σχέδια Ανάκαμψης - έμφαση δίνεται στο συνδυασμό των μεταρρυθμίσεων με την ολοκλήρωση των επενδύσεων. δηλαδή η αξιολόγηση της χώρας θα κρίνεται με το κατά πόσο έχει ολοκληρώσει το έργο που χρηματοδοτούν οι Βρυξέλλες, αλλά και τις μεταρρυθμίσεις με τις οποίες συνδέεται.
Κάποιες από τις μεταρρυθμίσεις αποτελούν «ουρές» της ενισχυμένης εποπτείας (σ.σ. όπως είναι για παράδειγμα οι παρεμβάσεις για την ψηφιοποίηση και την ενίσχυση της ΑΑΔΕ). Όσο για την ενισχυμένη εποπτεία, θα τρέχει παράλληλα τους επόμενους μήνες αφού θεωρητικά ο στόχος είναι να λήξει το καλοκαίρι του 2022.
Το σκέλος των μεταρρυθμίσεων ωστόσο αποτελεί και μέρος του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Το οποίο ουσιαστικά επανεκκινείται με την αποστολή Κοστέλο στην Αθήνα. Ξεκινάει εκ νέου με στόχο – αν το επιτρέψουν οι υγειονομικές συνθήκες - να ομαλοποιηθεί με αποστολές κάθε έξι μήνες για έλεγχο της πορείας της οικονομίας. Όπως θα γινόταν την προ πανδημίας εποχή.
Το ευρωπαϊκό εξάμηνο βεβαίως συνδέεται με τη σειρά του και με τους δημοσιονομικούς κανόνες. Η κουβέντα για αυτούς θεωρητικά ξεκινά στις 19 Οκτωβρίου (με την ανακοίνωση της πρότασης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής). Αλλά, ουσιαστικά, οι διαβουλεύσεις αναμένεται να ξεκινήσουν στις αρχές του 2022.
Στο επίκεντρο θα τεθεί το πώς θα μετράται η απομείωση του χρέους. Με δεδομένο ότι έχει αυξηθεί πάρα πολύ λόγω των δαπανών για μέτρα στήριξης της οικονομίας από την Πανδημία. Θα συζητηθεί επίσης ο τρόπος με τον οποίον θα υπολογίζονται τα ελλείμματα για να προσμετρείται η ανάγκη για μέτρα στήριξης ούτως ώστε να τονωθεί η ανάκαμψη (σ.σ. με δεδομένο ότι χώρες όπως η Ελλάδα με τέτοιου είδους παρεμβάσεις είχαν επιτυχία στο ρυθμό ανάκαμψης που παρουσίασαν φέτος). Επίσης θα τεθεί επί τάπητος και το θέμα του τρόπου με τον οποίον θα υπολογίζονται δημοσιονομικά οι επενδύσεις (για παράδειγμα για την πράσινη μετάβαση ή για την κλιματική αλλαγή).
Από ελληνικής πλευράς, στο πεδίο του Σχεδίου Ανάκαμψης, συνεχίζεται και η ωρίμανση έργων με την ανακοίνωση του 2ου πακέτου εντάξεων από τον αρμόδιο αναπληρωτή Υπουργό Θεόδωρο Σκυλακάκη. Και με γνώμονα πώς ήδη υπάρχει η προκαταβολή ενώ η έλευση των χρημάτων από την ΕΕ έχει μόνο ταμειακή σημασία αφού οι δαπάνες είναι δημοσιονομικά ουδέτερες.
