Τα προηγούμενα χρόνια είχαν λεφτά αλλά δεν τα χρησιμοποιούσαν πλήρως, ελλείψει «ώριμων» έργων που να «παράγουν» πληρωμές. Τώρα, η κατάσταση είναι διαφορετική, λόγω της επιτάχυνσης του ρυθμού υλοποίησης των επενδύσεων, των μέτρων στήριξης από την πανδημία (που χρηματοδοτούνται από την ίδια «πηγή»), αλλά και πρόσθετων δράσεων που εντάχθηκαν για να αντιμετωπίσουν τις φυσικές καταστροφές και άλλα έκτακτα γεγονότα, όπως την ενεργειακή κρίση.
Ο λόγος για τα χρήματα που έχει διαθέσιμα για φέτος το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ). Πιάνουν σιγά σιγά «νταβάνι», παρά την αύξηση του προϋπολογισμού (τελευταία φορά τον Σεπτέμβριο). Και έτσι αυξάνονται, σύμφωνα με πληροφορίες, τα αιτήματα από την «αγορά» για πληρωμές ακόμη και μέτρων στήριξης που είναι έτοιμα για δαπάνες.
Συνολικά για φέτος έχουν προβλεφθεί προς το παρόν περίπου 8,3 δισ. ευρώ για δράσεις που καλύπτουν μέσω του ΠΔΕ από επενδύσεις του ΕΣΠΑ (καθώς το τρέχω πρόγραμμα οδεύει προς ολοκλήρωση οι ανάγκες πληρωμών είναι πολύ αυξημένες), έως αμιγώς εθνικά έργα, μέτρα στήριξης τύπου «Επιστρεπτέα» ή δράσεις αποκατάστασης από φυσικές καταστροφές.
Σύμφωνα με τα στοιχεία του ΥΠΟΙΚ, έως το τέλος Οκτωβρίου έχουν γίνει δαπάνες 7 δισ. ευρώ (ποσό που είναι και πάλι κατά μισό δις κάτω από τον στόχο 10μήνου, ο οποίος δομήθηκε λαμβάνοντας υπόψη και τις επενδύσεις του Σχεδίου Ανάκαμψης). Πιο συγκεκριμένα, το 10μηνο, οι πληρωμές στο σκέλος των επενδυτικών δαπανών παρουσίασαν μείωση σε σχέση με τον στόχο κατά 479 εκατ. ευρώ, μία υποεκτέλεση που εμφανίστηκε τον Ιούλιο και έκτοτε μεγαλώνει κάθε μήνα κατά 50-100 εκατ. περίπου.
Πηγές του οικονομικού επιτελείου αναφέρουν πως εξετάζονται όλες οι πιθανές πηγές μεταφοράς δαπανών από «κωδικούς» που δεν θα χρησιμοποιηθούν φέτος. Και τούτο για να καλυφθούν ανάγκες. Με βασικό σκεπτικό πως στο γενικότερο πλαίσιο συγκράτησης του ελλείμματος και του χρέους είναι δύσκολο φέτος να γίνει μεγάλη «ένεση» στον προϋπολογισμό επενδύσεων και αρκετές πληρωμές θα πρέπει να μεταφερθούν για την αρχή του 2022.
Ωστόσο, οι πιέσεις εντείνονται ειδικά από έργα που «τρέχουν» αλλά και από δικαιούχους αποζημιώσεων. Η ισορροπία αναζητείται με το βλέμμα στο τελικό σχέδιο Προϋπολογισμού που θα κατατεθεί την Παρασκευή στη Βουλή. Μαζί με την άλλη πίεση που υπάρχει για επιπλέον μέτρα στήριξης από την πανδημία και από την ενεργειακή κρίση, ακόμη και με τη διανομή ενός στοχευμένου επιδόματος.
Η κατάσταση πάντως περιγράφεται και από την Κομισιόν στο κείμενο των νέων εκτιμήσεων της για την Ελλάδα. Με εκτίμηση για χαμηλής αξίας αμιγώς κρατικών επενδύσεων φέτος, και ακόμη περισσότερο, τα επόμενα χρόνια...
Υπέρβαση στόχου για εξοπλισμούς και για ΟΚΑ
Συνολικά πάντως οι δαπάνες του Κρατικού Προϋπολογισμού δεν είναι πάρα οριακά μειωμένες έναντι του στόχου (κατά 392 εκατ. ευρώ ή 0,7% το 10μηνο). Αφού υπάρχουν και τομείς με υπερβάσεις: κυρίως για δαπάνες προς τους ΟΚΑ (υπέρβαση κατά 677 εκατ. ευρώ), αλλά και για την πληρωμή συμβάσεων των εξοπλιστικών προγραμμάτων του Υπουργείου Εθνικής Άμυνας (κατά 471 εκατ. ευρώ).
Όσο για τα μέτρα στήριξης που εντάχθηκαν στο ΠΔΕ, οι πιο σημαντικές δαπάνες στήριξης σύμφωνα με το ΥΠΟΙΚ είναι οι εξής:
- Επιστρεπτέα προκαταβολή ύψους 1.620 εκατ. ευρώ από την κατηγορία των μεταβιβάσεων και 1.108 εκατ. ευρώ.
- Ενίσχυση μικρών και πολύ μικρών επιχειρήσεων που επλήγησαν από τον COVID-19 στις Περιφέρειες (ύψους 736 εκατ. ευρώ επί συνόλου ποσού που ξεπερνά τελικά το 1 δισ. ευρώ).
- Επιδότηση τόκων δανείων μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων ύψους 117 εκατ. ευρώ.
- Δαπάνες σχετικά με το ταμείο εγγυοδοσίας επιχειρήσεων ύψους 220 εκατ. ευρώ.
- Επιδότηση κεφαλαίου κίνησης σε επιχειρήσεις εστίασης για προμήθεια πρώτων υλών ύψους 203 εκατ. ευρώ.
- Αποπληρωμή επιχειρηματικών δανείων πληγέντων δανειοληπτών ύψους 182 εκατ. ευρώ.
- Επιδότηση κεφαλαίου κίνησης σε τουριστικές επιχειρήσεις ύψους 100 εκατ. ευρώ.
