Τα προβλήματα της παγκόσμιας εφοδιαστικής αλυσίδας έχουν περιγραφεί εδώ και σχεδόν έναν χρόνο εκτενώς από διάφορους φορείς. Όλες οι προσεγγίσεις έχουν ως βάση την ίδια απλή αρχή: ο τόσο όγκος ενδιάμεσων αγαθών που διαμετακομίζονται σε παγκόσμια βάση, για να αποτελέσουν μέρη νέων προϊόντων που θα διανεμηθούν πάλι σε παγκόσμια βάση, έχει δημιουργήσει μια αλληλεξάρτηση την οποία η πανδημία επιδείνωσε σε τρομερό βαθμό.
Οι πιέσεις που δέχονται τα διαμετακομιστικά κέντρα και κυρίως τα λιμάνια και τα φορτηγά για να καλύψουν τη ζήτηση για αγαθά, η οποία έχει μεγαλώσει πάρα πολύ σε σχέση με τη ζήτηση για υπηρεσίες μέσα στην πανδημία, είναι τέτοιες που η οποιαδήποτε πρόβλεψη φαίνεται πάντα κάτι να μη λαμβάνει υπόψη.
Τα αισιόδοξα σενάρια ανέφεραν ότι το τελευταίο μεγάλο πρόβλημα θα είναι η ενεργειακή κρίση και η αύξηση των τιμών του φυσικού αερίου και πως, μόλις αυτό καταλαγιάσει, το επόμενο εξάμηνο (δηλαδή το πρώτο εξάμηνο του 2022) οι πιέσεις στην παγκόσμια εφοδιαστική αλυσίδα θα υποχωρήσουν.
Το ευρωκοινοβούλιο στην πρόσφατη έρευνα που δημοσίευσε για την παγκόσμια εφοδιαστική αλυσίδα, επισημαίνει κάτι που από το 2019 έχει παρατηρήσει η ΕΚΤ. Ότι παρά την παγκόσμια επιβράδυνση της οικονομικής ολοκλήρωσης, η ζώνη του ευρώ εμπλέκεται βαθιά στις παγκόσμιες αλυσίδες παραγωγής, περισσότερο από τις περισσότερες άλλες χώρες και πολύ περισσότερο από τις Ηνωμένες Πολιτείες και την Κίνα.
Η Ε.Ε. και το… ασανσέρ της ανάπτυξης
Αυτό εξηγεί και γιατί η Ευρωπαϊκή Ένωση θα επηρεαστεί για μεγαλύτερο διάστημα από τα προβλήματα της εφοδιαστικής αλυσίδας. Καθώς οι παγκόσμιοι χρόνοι παράδοσης στον μεταποιητικό τομέα είναι οι μεγαλύτεροι από τότε που ξεκίνησε η συλλογή δεδομένων πριν από 23 χρόνια, σύμφωνα με τα δεδομένα που παραθέτει το Ευρωκοινοβούλιο, αυτό σημαίνει μακροπρόθεσμη επίδραση στους μεταποιητικούς κλάδους.
Σε επίπεδο Ε.Ε. σημαίνει ότι 4 στους 10 κατασκευαστές προϊόντων, αντιμετωπίζουν προβλήματα και έχουν μειώσει την παραγωγή τους, λόγω ελλείψεων πρώτων υλών και εξοπλισμού.
Η πρόσφατη έκθεση μακροοικονομικών δεικτών της Κομισιόν έδειξε μια ακόμη πλευρά του προβλήματος: οι ρυθμοί ανάπτυξης έχουν μια ακολουθία… ασανσέρ. Η ζώνη του ευρώ κατέγραψε τον υψηλότερο ρυθμό ανάπτυξής της εδώ και 15 χρόνια τον Ιούλιο του 2021, αλλά ακολούθησαν τρεις μήνες πτωτικής πορείας της ανάπτυξης και αύξησης των τιμών και αυτό συνέβη λόγω των σημείων συμφόρησης της εφοδιαστικής αλυσίδας που εμποδίζουν την ανάκαμψη του μεταποιητικού τομέα.
Από την πλευρά της ζήτησης, τα στοιχεία εμπιστοσύνης των καταναλωτών, αν και είναι πάνω από τον μακροπρόθεσμο μέσο όρο και παραμένουν κοντά στα προπανδημικά επίπεδα, άρχισαν να μειώνονται τον Οκτώβριο του 2021. Αυτό μεταφράζεται ως επιπλέον κίνδυνος για το 2022, καθώς οποιαδήποτε μεταβολή της ζήτησης προς τα επάνω θα επιταχύνει το πρόβλημα σε όλη την αλυσίδα.
Η Ολλανδία χώρα-κλειδί για τις εξελίξεις
Παρόλο που πολλά από τα think tanks στις ΗΠΑ και την Ε.Ε. θεωρούν τα φαινόμενα αυτά παροδικά, όπως το ίδιο διαβλέπουν και για τον πληθωρισμό, στην πραγματικότητα το διαρθρωτικό σοκ το οποίο υπέστη η παγκόσμια εφοδιαστική αλυσίδα δεν είναι κάτι που ξεπερνιέται εύκολα. Βρίσκεται σε άμεση συνάρτηση με τις επιρροές που θα έχει ο πληθωρισμός σε όλους τους επιμέρους οικονομικούς κλάδους, καθώς και με τις επόμενες πολιτικές που θα παρθούν για την πανδημία.
Τα σύννεφα των επιλογών για αυστηρότερα μέτρα περιορισμού και lockdown πυκνώνουν αρκετά και η χώρα – κλειδί για την εφοδιαστική αλυσίδα στην Ε.Ε. είναι η Ολλανδία. Καθώς το Ρόττερνταμ είναι το βασικό εισαγωγικό και εξαγωγικό λιμάνι της Ε.Ε. σε όγκο, ένα ενδεχόμενο ολλανδικό lockdown, που θα αυξήσει τις καθυστερήσεις στα λιμάνια, θα σημάνει νέους πονοκεφάλους για την εφοδιαστική αλυσίδα που θα μεταφερθούν πέρα από το πρώτο εξάμηνο του 2022.
