Τη διετία 2020 – 21, η πανδημία και ο δραστικός περιορισμός της οικονομικής δραστηριότητας, σε συνδυασμό με τις πολιτικές νομισματικής και δημοσιονομικής στήριξης προκάλεσαν μια σχεδόν γενικευμένη αύξηση της αποταμίευσης στην Ευρωζώνη. Αυτός ο αποταμιευτικός «θησαυρός» που έχει σιωπηρά συσσωρευτεί, στο επίπεδο της ατομικής αποταμίευσης κυρίως αλλά κατά δεύτερο λόγο και στα συντηρητικά από τη φύση τους συνταξιοδοτικά Ταμεία, το 2022 αντιμετωπίζει την απειλή ενός ακήρυκτου «κουρέματος» από τρεις διαφορετικές πλευρές.
Το «ρευστό» με τη μορφή καταθέσεων είναι εκτεθειμένο αφενός στη διάβρωση των αρνητικών πραγματικών επιτοκίων και αφετέρου στον άμεσο κίνδυνο του πληθωρισμού, ο οποίος συνεχίζει να τροφοδοτείται από την παρατεινόμενη ενεργειακή κρίση και τις ανισορροπίες στις τροφοδοτικές αλυσίδες. Τα αρνητικά πραγματικά τραπεζικά επιτόκια, αργά αλλά σταθερά, απορροφούν πλέον το «κεφάλαιο» των αποταμιεύσεων.
Η ασφαλής έναντι κάθε κινδύνου διέξοδος της διοχέτευσης της αποταμίευσης στα κρατικά ομόλογα, υφίσταται και αυτή την ίδια και σε ορισμένες περιπτώσεις ακόμα μεγαλύτερη πίεση, ειδικά στα ομόλογα των χωρών με αρνητικά επιτόκια, προκαλώντας μία διάβρωση των αποταμιευτικών κεφαλαίων. Για να πετύχει ο μικρός αποταμιευτής τη συρρίκνωση αυτής της απώλειας θα πρέπει να καταφύγει σε Αμοιβαία Κεφάλαια που διευρύνουν την επενδυτική τους παρουσία και σε ομόλογα υψηλού ρίσκου, γεγονός που μεγάλο μέρος των αποταμιευτών εξακολουθεί να αποφεύγει.
Η είσοδος ειδικά στις ευρωπαϊκές αγορές, στην παρούσα φάση, στο χρηματιστήριο φαντάζει επικίνδυνη πέρα από ακριβή, για τον απλό αποταμιευτή, καθώς οι κεντρικές τράπεζες διεθνώς έχουν αρχίσει να δρομολογούν διαδικασίες σταδιακής απόσυρσης της νομισματικής χαλάρωσης.
Η είσοδος σε ακίνητα και χρυσό είναι ήδη σχεδόν ασύμφορη, καθώς στις περισσότερες περιοχές της Ευρωζώνης, ο κίνδυνος της «φούσκας» στα ακίνητα είναι φανερός. Ενώ όσον αφορά τον χρυσό η απόκτησή του για τον ιδιώτη αποταμιευτή σημαίνει αγορά χρυσού σε φυσική μορφή. Και αυτό είναι ήδη απαγορευτικό λόγω των υψηλών τιμών αλλά και της σκληρής πολιτικής που εφαρμόζουν οι κεντρικές τράπεζες για την αγορά και πώληση χρυσών νομισμάτων.
Η σιωπηρή απαξίωση του χρέους
Η εικόνα για το 2022 δείχνει ότι ο κοινός παρονομαστής και στα τρία κανάλια πίεσης πάνω στην αποταμίευση είναι η διαβρωτική λειτουργία του πληθωρισμού. Η οποία σε συνδυασμό με τις νομισματικές πολιτικές των Κεντρικών Τραπεζών οδηγεί σε μία αδιόρατη αλλά συνεχή «μεταφορά» εισοδήματος από την αποταμίευση προς τους εκδότες χρέους. Και ειδικά τους κρατικούς εκδότες χρέους...
Την «αλήθεια» αυτή, ήτοι τη «λειτουργικότητα» του πληθωρισμού στη σιωπηρή υποτίμηση/απαξίωση του χρέους, κάνει μία μερίδα οικονομικών αναλυτών να την αξιολογούν ως ιδιαίτερα σημαντικό λόγο της σχετικά χαλαρής αντίδρασης των Κεντρικών Τραπεζών, απέναντι στην ισχυρή άνοδο του πληθωρισμού...
