Το μεταβατικό καθεστώς για τους ευάλωτους δανειολήπτες που θα ισχύσει μέχρι τη λειτουργία του Φορέα Απόκτησης Ακινήτων του νέου πτωχευτικού νόμου, κρίνεται την ερχόμενη εβδομάδα.
Η φόρμουλα που αναζητείται ως ανάχωμα στους πλειστηριασμούς κατά των αδύναμων οφειλετών με στόχο την προστασία της κύριας κατοικίας, θα βρεθεί στο τραπέζι της διαπραγμάτευσης σε επίπεδο επικεφαλής κυβέρνησης – Θεσμών στις 25 Ιανουαρίου.
Το μεταβατικό καθεστώς μέχρι τη λειτουργία του Φορέα Ακινήτων αποτελεί αντικείμενο bras de fer μεταξύ των δύο πλευρών, με άμεσα ενδιαφερόμενες και τις τράπεζες, οι οποίες βρίσκονται υπό την πίεση αντίρροπων δυνάμεων.
Η ελληνική πλευρά προτείνει ως προσωρινή ρύθμιση για την κάλυψη των κενού του Φορέα Ακινήτων την καταβολή στις τράπεζες του στεγαστικού επιδόματος που θα αναλογούσε στους ευάλωτους δανειολήπτες, οι οποίοι απειλούνται με πτώχευση και απώλεια της κύριας κατοικίας τους. Πρόκειται για ποσό από 70 έως 210 ευρώ μηνιαίως (αναλόγως σύνθεσης νοικοκυριού, εισοδηματικών και περιουσιακών κριτηρίων), το οποίο προβλέπεται ότι θα καταβάλλεται από το κράτος στον Φορέα Ακινήτων για την επιδότηση του ενοικίου των πτωχευμένων ώστε αυτοί να συνεχίζουν να διαμένουν στην κατοικία τους, αντί να καταλήξουν άστεγοι.
Οι τράπεζες έχουν ζητήσει, μέχρι να λειτουργήσει ο Φορέας, το επίδομα αυτό να καταβάλλεται στις ίδιες προκειμένου να μην προχωρούν σε πλειστηριασμούς της πρώτης κατοικίας ευάλωτων οφειλετών και η επιδότηση να λειτουργεί εν είδει ενοικίου για την παραμονή τους στο ακίνητο.
Σύμφωνα με τις πληροφορίες του insider.gr, την πρόταση αυτή έχει κάνει αποδεκτή η DGComp, όχι όμως και οι Θεσμοί, οι οποίοι εμμένουν στη διενέργεια πλειστηριασμών ως «παιδαγωγικό μέτρο» και «φόβητρο» για την εμπέδωση της κουλτούρας πληρωμών.
Η χρυσή τομή επείγει να βρεθεί, προκειμένου οι δανειολήπτες με οικονομική αδυναμία να μην ζουν με τον βραχνά της έξωσης μέχρι τη λειτουργία του Φορέα Ακινήτων, οι τράπεζες να προχωρήσουν σε μέτρα αναγκαστικής εκτέλεσης που όμως δεν θα αγγίζουν ευάλωτες κοινωνικές ομάδες και η κυβέρνηση, βαδίζοντας σε εκλογές, να διασφαλίσει συνθήκες προστασίας της πρώτης κατοικίας.
Σημειώνεται ότι στην ηλεκτρονική πλατφόρμα των πλειστηριασμών είναι ήδη αναρτημένοι 109.372 πλειστηριασμοί μέχρι τα μέσα Σεπτεμβρίου του τρέχοντος έτους. Μόνο για την ερχόμενη εβδομάδα έχουν αναρτηθεί 858 πλειστηριασμοί.
Η προκήρυξη για τον διαγωνισμό του Φορέα Απόκτησης Ακινήτων είναι έτοιμη από τον Μάρτιο του 2021 και οριστική από τον Αύγουστο, μετά την ολοκλήρωση της διαβούλευσης επί του περιεχομένου του διαγωνισμού και του αντικειμένου του Φορέα. Ωστόσο, ακόμη δεν έχει δημοσιευτεί, αναζητώντας τους ιδιώτες υποψήφιους επενδυτές στις διεθνείς αγορές και όπως εκτιμάται, το εγχείρημα μέχρι τη σύσταση και τη λειτουργία του Φορέα δεν θα έχει λάβει σάρκα και οστά πριν από τα τέλη του 2022 – αρχές του 2023.
Η λειτουργία του Φορέα Ακινήτων που θα έλυνε και το κοινωνικό πρόβλημα της προστασίας της πρώτης κατοικίας με την αποφυγή εξώσεων, αναμενόταν στα τέλη του α΄ τριμήνου 2022. Το ορόσημο αυτό είχε τεθεί κατόπιν παράτασης, στη διάρκεια της οποίας οι τράπεζες είχαν αποδεχτεί να λειτουργήσουν ως οιονεί Φορέας Ακινήτων, μη προχωρώντας στην πράξη σε πλειστηριασμούς κατά ευάλωτων.
Πλέον, προκειμένου να επιτευχθούν η μείωση των κόκκινων δανείων και οι ανακτήσεις οφειλών και εφόσον έχει τεθεί σε ισχύ ο νόμος για τις ρυθμίσεις οφειλών ή πτώχευση με παροχή 2ης ευκαιρίας, οι πλειστηριασμοί πρέπει να προχωρήσουν χωρίς εξαιρέσεις. Ωστόσο, το κοινωνικό ζήτημα που θα δημιουργηθεί με πλειστηριασμούς κατά ευάλωτων δεν είναι ανεκτό ούτε πολιτικά, ούτε και από τις ίδιες τις τράπεζες. Οι τελευταίες, πέρα από την κακή φήμη που θέλουν να αποφύγουν με τη διενέργεια πλειστηριασμών κατά αδύναμων και αναξιοπαθούντων δανειοληπτών, θα έχουν οικονομική ζημία με την απόκτηση κατοικιών για τις οποίες δεν θα εκδηλωθεί αγοραστικό ενδιαφέρον.
Σημειώνεται ότι το κόστος διακράτησης ακινήτων για τις τράπεζες κινείται γύρω στο 5% ετησίως και οι τράπεζες έχουν δεσμεύσεις έναντι του SSM να μειώσουν το απόθεμα των ακινήτων τους, αντί να αποκτούν και άλλα μέσω πλειστηριασμών. Στην κατεύθυνση αυτή, ο SSM έχει επιβάλει στις τράπεζες δείκτη NPA (Non Performing Assets), κατ΄ αντιστοιχία των δεικτών NPE και NPL για τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια, αποτέλεσμα του οποίου είναι οι τράπεζες να προχωρούν σε πωλήσεις χαρτοφυλακίων ακινήτων και ευρύτερες ανακατατάξεις στη δραστηριότητα διαχείρισης ακινήτων.
