Ένα ακόμα «μικρό βήμα» σε μια διαδικασία που όσον αφορά την ανάδειξη «νικητών» - αναδόχων θα διαρκέσει συνολικά τουλάχιστον έναν χρόνο από τώρα, έκανε την Παρασκευή η ΕΡΓΟΣΕ στο «μέτωπο» των 6 σιδηροδρομικών projects που προωθεί μαζί με το υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών, με το μοντέλο του ανταγωνιστικού διαλόγου. Την Παρασκευή είχε προγραμματιστεί η Ηλεκτρονική Αποσφράγιση των Φακέλων Εκδήλωσης Ενδιαφέροντος των 3 κοινοπραξιών, δηλαδή των ΑΒΑΞ – Alstom, ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ – Intrakat και ΕΛΛΑΚΤΩΡ – Μυτιληναίος, στο ένα «κομμάτι» του διαγωνισμού της ΕΡΓΟΣΕ, αυτού για την «ΟΛΟΚΛΗΡΩΣΗ ΤΗΣ ΝΕΑΣ ΔΙΠΛΗΣ ΣΙΔΗΡΟΔΡΟΜΙΚΗΣ ΓΡΑΜΜΗΣ ΚΙΑΤΟ – ΠΑΤΡΑ ΣΤΟ ΤΜΗΜΑ ΡΙΟ – ΝΕΟΣ ΛΙΜΕΝΑΣ ΠΑΤΡΩΝ», ύψους 476,5 εκατ. ευρώ.
Η αρμόδια επιτροπή επί της ουσίας απλά έκανε το πρώτο βήμα με το άνοιγμα των προσφορών και θα κληθεί να ελέγξει αν οι προσφορές και οι συμμετοχές των ομίλων πληρούν τις σχετικές προϋποθέσεις.
Την ίδια διαδικασία θα κάνουν οι επιτροπές (με διαφορετική σύνθεση κάθε φορά) και για τα υπόλοιπα 5 έργα (ένα κάθε ημέρα), ώστε στο τέλος της άλλης εβδομάδας, εάν όλα πάνε καλά και δεν έχουμε απρόοπτα, να ολοκληρωθεί η διαδικασία της αποσφράγισης και για τα υπόλοιπα projects:
«ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ ΝΕΑΣ ΣΙΔΗΡΟΔΡΟΜΙΚΗΣ ΓΡΑΜΜΗΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ-ΤΟΞΟΤΕΣ» εκτιμωμένου προϋπολογισμού ύψους 1,688 δισ. ευρώ (αποσφράγιση στα 02/02), «ΑΝΑΒΑΘΜΙΣΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΜΕ ΔΙΠΛΑΣΙΑΣΜΟ ΚΑΙ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΣΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗΣ – ETCS ΚΑΙ ΗΛΕΚΤΡΟΚΙΝΗΣΗΣ ΤΗΣ ΣΙΔΗΡΟΔΡΟΜΙΚΗΣ ΓΡΑΜΜΗΣ ΣΤΟ ΤΜΗΜΑ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥΠΟΛΗ-ΟΡΜΕΝΙΟ» ύψους 1,077 δισ. ευρώ (αποσφράγιση 03/02), «ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ ΝΕΑΣ ΠΡΟΑΣΤΙΑΚΗΣ ΣΙΔΗΡΟΔΡΟΜΙΚΗΣ ΓΡΑΜΜΗΣ ΣΤΟ ΤΜΗΜΑ ΑΠΟ ΤΟΝ ΚΟΜΒΟ ΚΟΡΩΠΙΟΥ ΕΩΣ ΤΟ ΛΑΥΡΙΟ ΚΑΙ ΤΟΝ ΛΙΜΕΝΑ ΛΑΥΡΙΟΥ» ύψους 390.500.000 ευρώ (αποσφράγιση 31/01), «ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ ΝΕΑΣ ΠΡΟΑΣΤΙΑΚΗΣ ΣΙΔΗΡΟΔΡΟΜΙΚΗΣ ΓΡΑΜΜΗΣ ΓΙΑ ΤΗ ΣΥΝΔΕΣΗ ΤΗΣ ΡΑΦΗΝΑΣ ΚΑΙ ΤΟΥ ΛΙΜΕΝΑ ΡΑΦΗΝΑΣ ΜΕ ΤΟ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΟ ΣΙΔΗΡΟΔΡΟΜΙΚΟ ΔΙΚΤΥΟ» προϋπολογισμού 308.600.000 ευρώ (01/02 αποσφράγιση), «ΣΙΔΗΡΟΔΡΟΜΙΚΗΣ ΣΥΝΔΕΣΗΣ ΤΟΥ 6ου ΠΡΟΒΛΗΤΑ ΛΙΜΕΝΑ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ & ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ ΠΡΟΑΣΤΙΑΚΟΥ ΔΥΤΙΚΗΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ» προϋπολογισμού 53.400.000 ευρώ (αποσφράγιση 04/02).
Όπως είχε αναδείξει προ δεκαημέρου το insider, το προσεχές διάστημα με ορίζοντα έως το πρώτο τρίμηνο του 2023, ή ίσως λίγο αργότερα εάν προκύψουν ανατροπές (π.χ. εκατέρωθεν ενστάσεις – προσφυγές ή άλλες εξωγενείς ανατροπές) αναμένεται «πυκνό» διεργασιών. Η διοίκηση της ΕΡΓΟΣΕ αλλά και το υπουργείο δείχνουν διατεθειμένοι να μη χάσουν χρόνο.
Σε κάθε έναν από τους έξι διαγωνισμούς, η ΕΡΓΟΣΕ θα εξετάσει τους Φακέλους Εκδήλωσης Ενδιαφέροντος, που υποβλήθηκαν στην παρούσα Α΄ φάση της διαγωνιστικής διαδικασίας και θα προσκαλέσει τους υποψηφίους, όσου βέβαια πληρούν τα κριτήρια Ποιοτικής Επιλογής, να συμμετάσχουν στη επόμενη δεύτερη φάση της διαγωνιστικής διαδικασίας. Μετά την αρχική φάση και την προεπιλογή (όπου θα κριθεί αν οι φάκελοι εκδήλωσης ενδιαφέροντος πληρούν συγκεκριμένα τεχνικά και ποιοτικά χαρακτηριστικά), σύντομα, σε ορίζοντα διμήνου, η ΕΡΓΟΣΕ αναμένεται να περάσει τη διαδικασία στην επόμενη φάση της όπου σταδιακά θα εκκινήσει ο ανταγωνιστικός διάλογος (γνωστό και ως Β1 στάδιο).
Δηλαδή το μοντέλο με το οποίο θα γίνουν οι διαγωνισμοί, όπου θα εκκινήσουν οι επαφές, συζητήσεις, διαβουλεύσεις κ.α. με ενδιαφερόμενους, με τους ομίλους κ.λπ. Θα τεθούν επί τάπητος βασικά ζητήματα ώστε να προκύψουν οι τεχνικές λύσεις, βάσει μελετών που έχουν γίνει, να γίνει η ανάλυση κόστους και άλλες διαδικασίες ώστε να καταλήξει η ΕΡΓΟΣΕ στις βέλτιστες και βιώσιμες επιλογές. Κατά το στάδιο διενέργειας διαλόγου μεταξύ της ΕΡΓΟΣΕ και των υποψηφίων αναδόχων, θα καθοριστεί η βέλτιστη τεχνική λύση και θα αξιοποιηθούν όλες οι διαθέσιμες μελέτες. Η εκπόνηση των απαιτούμενων οριστικών μελετών θα ολοκληρωθεί από τον Ανάδοχο εκάστου έργου, που θα προκύψει από την διαγωνιστική διαδικασία. Σημειώνεται ότι η συμμετοχή στο διάλογο αποτελεί αναγκαία προϋπόθεση για την συμμετοχή των προεπιλεγέντων στο επόμενο στάδιο (υποβολή δεσμευτικών προσφορών).
Όπως σημειώνουν στελέχη του χώρου, εάν δεν προκύψουν προσφυγές και ενστάσεις, τότε για κάποια από τα 6 projects, που μάλλον είναι κάπως πιο εύκολα ή «ώριμα» (π.χ. τα έργα προς τα λιμάνια Ραφήνας, Λαυρίου, ή η σύνδεση με τον ΟΛΘ), οι διαδικασίες θα «τρέψουν» γρηγορότερα και θα έχουμε «βασικά σενάρια» σε διάστημα 4-5 μηνών από την έναρξη του διαλόγου. Ενώ για τα μεγαλύτερα έργα σε προϋπολογισμό, π.χ. αυτά στη Βόρεια Ελλάδα, ίσως χρειαστεί περισσότερος χρόνος ωρίμανσης, έως και 6-8 μηνών. Κατά συνέπεια, εφόσον όλα πάνε καλά και βάσει αρχικών σχεδιασμών, τα πορίσματα του διαλόγου και τα παραδοτέα αναμένονται για κάποιους διαγωνισμούς προς τα τέλη του 2022 και για άλλους αρχές 2023, όπου και θα προκύψουν οι τελικές μελέτες (μπορεί να γίνει και σύνθεση από διαφορετικές προτάσεις).
Η ΕΡΓΟΣΕ αφού επιλέξει τις λύσεις που ανταποκρίνονται κατά τον βέλτιστο τρόπο στις ανάγκες του κάθε έργου, θα εκκινήσει το επόμενο στάδιο της διαγωνιστικής διαδικασίας, για την υποβολή δεσμευτικών προσφορών. Βάσει αυτών που θα «κλειδώσουν» το υπουργείο και η ΕΡΓΟΣΕ, οι όμιλοι θα κληθούν να υποβάλουν προσφορές και προϋπολογισμούς έργων μάλλον μέσα στους πρώτους μήνες του 2023, ώστε ακολούθως να έχουμε και αναδόχους. Κριτήριο ανάθεσης των συμβάσεων αποτελεί η πλέον συμφέρουσα από οικονομική άποψη προσφορά με βάση τη βέλτιστη σχέση ποιότητας – τιμής, η οποία εκτιμάται βάσει κριτηρίων, που συνδέονται με το αντικείμενο κάθε μίας σύμβασης.
Όλα αυτά βέβαια, βάσει όσων μέχρι πρότινος φέρονταν να έχουν στο μυαλό τους οι αρμόδιοι φορείς. Σε κάθε περίπτωση, θα χρειαστεί πολλή δουλειά γιατί συνήθως η διαδικασία με τον ανταγωνιστικό διάλογο, τουλάχιστον με παλιότερα δεδομένα, ήταν σχετικά μακρά, αν και φαίνεται ότι στην ΕΡΓΟΣΕ επιθυμούν γρήγορα και σφιχτά χρονοδιαγράμματα.
Θεωρητικά, τα έργα θα ξεκινήσουν τέλη 2023 με αρχές 2024 (απαιτούνται εγκρίσεις πρώτα κ.λπ.), ενώ θα χρειαστεί και σημαντική κατασκευαστική περίοδος, κατά συνέπεια σε πρώτη φάση το καταληκτικό όριο ολοκλήρωσης τίθεται για τα τέλη 2027, αλλά ίσως μεταφερθεί για λίγο αργότερα καθώς μέχρι τότε η Ελλάδα γενικότερα θα είναι «εργοτάξιο» και παράλληλα θα υλοποιούνται πολλά έργα.
Όσον αφορά στο χρηματοδοτικό σκέλος, που μόνο εύκολο δεν είναι, τα σιδηροδρομικά αυτά έργα διεκδικούν πόρους από το CEF, δηλαδή το ευρωπαϊκό πρόγραμμα στο Connecting Europe Facility (CEF), ίσως και από το ΕΣΠΑ 2021-2027. O χρηματοδοτικός μηχανισμός της Ε.Ε. καλύπτει έργα με μελετητική ωριμότητα και στο παρελθόν έχει χρηματοδοτήσει άλλα ελληνικά σιδηροδρομικά. Βέβαια, διαθέτει συγκεκριμένους πόρους για την Ελλάδα (λιγότερους από τα 4 δις ευρώ που είναι το συνολικό κόστος των 6 projects), ωστόσο, στην κυβέρνηση και στην ΕΡΓΟΣΕ παλιότερα ήταν αισιόδοξοι ότι μπορούν να διεκδικήσουν περισσότερα κεφάλαια. Πάντως, δεδομένου ότι κάποια έργα είναι ωριμότερα σε σχέση με άλλα (μελέτες, περιβαλλοντικές εγκρίσεις κ.α.), ενδέχεται τα αιτήματα για χρηματοδότηση να μην «φεύγουν» μαζικά προς την Ε.Ε. αλλά τμηματικά, δηλαδή πρώτα για τα projects που ολοκληρώνονται οι τελικές μελέτες. Κατά πληροφορίες μάλιστα, ήδη είναι σε καλό δρόμο χρηματοδοτήσεις αρκετών εκατοντάδων εκατομμυρίων ευρώ για συγκεκριμένα έργα.
Επιπρόσθετα, προ των πυλών βρίσκεται ο mega διαγωνισμός συνολικού ύψους 200 εκατ. ευρώ για την εξεύρεση τεχνικών συμβούλων που θα συνδράμουν την ΕΡΓΟΣΕ στα μεγάλα σιδηροδρομικά έργα, όπως πρόσφατα αποκάλυψε το insider. Το αντικείμενο του διαγωνισμού αφορά στην αναζήτηση συμβούλων που θα υποβοηθήσουν την ΕΡΓΟΣΕ τόσο στην ομαλή προώθηση των διαδικασιών στο μεγάλο «πακέτο» των 6 σιδηροδρομικών έργων (συνολικά 4 δις ευρώ) που προχωρούν μέσω ανταγωνιστικού διαλόγου, όσο και για τα έργα που είναι σε εξέλιξη (συνολικά σχεδόν 500 εκατ. ευρώ τουλάχιστον) ή έχουν κάποια «ανοιχτά» ζητήματα. Επί της ουσίας, πρόκειται για 6+1 συμβούλους. Δηλαδή, για 6 project managers που θα υποβοηθήσουν τον σιδηροδρομικό φορέα για τα 6 έργα του ανταγωνιστικού διαλόγου (αυτό είναι και το μεγαλύτερο συνολικά από τα συμβόλαια σε αξία) και έναν construction manager που θα ασχοληθεί με τις ανοιχτές συμβάσεις της ΕΡΓΟΣΕ (έργα σε Πελοπόννησο, Κεντρική ή Βόρεια Ελλάδα κ.α.).
