Τη διήμερη διαδικτυακή εκδήλωση «The Annual Finance Update for the Shipping Industry» οργάνωσε για ακόμη μια χρονιά η PwC Ελλάδας στις 19 & 20 Ιανουαρίου 2022.
Tα περίπου 150 στελέχη της ναυτιλίας που συμμετείχαν στην εκδήλωση, ενημερώθηκαν από τους ειδικούς της PwC σχετικά με τις αναδυόμενες λογιστικές και χρηματοοικονομικές προκλήσεις και εξελίξεις της αγοράς, όσο και τις νέες τάσεις στην αγορά της ναυτιλίας.
Καθώς οι επιπτώσεις της πανδημίας συνεχίζουν να επηρεάζουν τον ναυτιλιακό κλάδο, ανάπτυξη παρατηρείται σε ορισμένους τομείς, όπως επεσήμαναν τα στελέχη της PwC. Πιο συγκεκριμένα, κατά την πρώτη ημέρα, παρουσιάστηκαν οι νέες απαιτήσεις και αλλαγές στη λογιστική και χρηματοοικονομική αναφορά σύμφωνα με τα US GAAP και τα ΔΠΧΑ. Στο πλαίσιο αυτό, έγινε εκτενής αναφορά σε θέματα που σχετίζονται με τις τροποποιήσεις σε ναυλώσεις, αποκτήσεις περιουσιακών στοιχείων, την μεταρρύθμιση στα επιτόκια βάσης (IBOR), την Απόφαση της Επιτροπής Διερμηνειών των ΔΠΧΑ σχετικά με το ΔΛΠ 19 και τις λογιστικές απαιτήσεις που προκύπτουν λόγω κλιματικής αλλαγής και πανδημίας Covid-19.
Κατά τη δεύτερη μέρα παρουσιάστηκαν τα νέα φορολογικά κίνητρα που προσφέρονται σε συγκεκριμένες κατηγορίες φορολογουμένων και στελεχών στην Ελλάδα, τα οποία δύνανται να έχουν εφαρμογή και στη ναυτιλιακή κοινότητα. Ενημέρωση έγινε επίσης και σχετικά με το πως ο νέος κανονισμός myData θα εφαρμοστεί για διαχειρίστριες εταιρείες (shipmanagement companies).
Με τα κριτήρια ESG να αποτελούν προτεραιότητα, τα εξειδικευμένα στελέχη της PwC παρουσίασαν τον τρόπο για την επίτευξη ολιστικού ESG μετασχηματισμού. Αναφορά έγινε και στο πώς η διαθέσιμη τεχνολογία, στην προκειμένη περίπτωση μια λύση SAP, μπορεί να βοηθήσει τα χρηματοοικονομικά τμήματα να ανταποκριθούν επιτυχώς στις ανάγκες παρακολούθησης των δεικτών ESG και την κατάρτιση σχετικών εκθέσεων.
Τέλος, καθώς οι απειλές και τα περιστατικά στον τομέα της κυβερνοασφάλειας (cybersecurity) επηρέασαν σημαντικά τις ναυτιλιακές επιχειρήσεις το 2021, η ομάδα του Technology και Cybersecurity παρουσίασε επερχόμενες τάσεις, και τόνισε τη σημασία της κυβερνοασφάλειας ως βασικό συστατικό της στρατηγικής τους.
Ορισμένα βασικά σημεία από τα θέματα που καλύφθηκαν κατά τη διάρκεια της εκδήλωσης είναι τα εξής:
Λογιστικός χειρισμός τροποποιήσεων ναυλοσυμφώνων
Παρατηρείται αύξηση των ανανεώσεων συμβάσεων χρονοναυλώσεων στην τρέχουσα αγορά και οι εταιρείες οφείλουν να διασφαλίσουν την ορθή αξιολόγηση των ανανεώσεων των χρονοναυλώσεων αυτών, στο πλαίσιο των σχετικών λογιστικών προτύπων που αφορούν στο λογιστικό χειρισμό τροποποιήσεων συμβάσεων μίσθωσης από τους εκμισθωτές. Εκτός από την αύξηση του αριθμού των συμβάσεων χρονοναύλωσης, αύξηση παρατηρείται και στον αριθμό των ανανεώσεων που συμφωνούνται για διάστημα από 6 μήνες έως και 1 έτος πριν από τη λήξη της τρέχουσας σύμβασης χρονοναύλωσης, ιδίως στον τομέα των πλοίων μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων. Σε περίπτωση που η ανανέωση της σύμβασης πληροί τα κριτήρια τροποποίησης, ο αντίκτυπος μπορεί, υπό ορισμένες συνθήκες, να είναι σημαντικός, όπως για παράδειγμα όταν η ανανέωση συμφωνείται πολύ νωρίτερα από τη λήξη της υφιστάμενης ναύλωσης, ή αν το ποσοστό ενοικίασης της ανανέωσης είναι σημαντικά διαφορετικό από εκείνο της τρέχουσας ναύλωσης.
Απόκτηση περιουσιακών στοιχείων
Πρόσφατα παρατηρήθηκε σημαντική αύξηση στις αγοραπωλησίες πλοίων. Για ένα μεγάλο αριθμό συναλλαγών, η αγορά των πλοίων συνοδεύτηκε με μεταβίβαση των υφιστάμενων συμβολαίων χρονοναύλωσής τους. Καθώς στις περιπτώσεις αυτές, ο λογιστικός χειρισμός μπορεί να είναι πιο σύνθετος, η PwC επεσήμανε ότι κάθε εξαγορά πρέπει να αξιολογείται ξεχωριστά μέσω του λογιστικού μοντέλου asset vs. business ώστε να διασφαλίζεται η ορθή λογιστική αντιμετώπιση.
Κλιματική αλλαγή
Η δυναμική που διαμορφώθηκε για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής από τη ναυτιλία, συνεχίζει να εξελίσσεται. Όπως ανέφερε η Μαριέλα Μυλωνά, Senior Manager και μέλος της ομάδας Global Accounting Consulting Services της PwC Ελλάδας, η κύρια εστίαση από τη σκοπιά της χρηματοοικονομικής αναφοράς, αφορά στις γνωστοποιήσεις κλιματικών κινδύνων. Η κλιματική αλλαγή μπορεί να επηρεάζει βασικες περιοχές στις ναυτιλιακές εταιρείες, όπως: α) την απομείωση της αξίας των μη χρηματοοικονομικών περιουσιακών στοιχείων (πλοίων ή εξοπλισμού αυτών), β) την επιμέτρηση της εύλογης αξίας, γ) τα μοντέλα αναμενόμενης πιστωτικής ζημίας για τα χρηματοοικονομικά περιουσιακά στοιχεία, δ) διάφορες γνωστοποιήσεις στις χρηματοοικονομικές καταστάσεις, ε) την λογιστική παρακολούθηση πιθανής εμπορίας εκπομπών ρύπων, και στ) τη λογιστική αντιμετώπιση των πράσινων δανείων.
Σχετικά με τη λογιστική αντιμετώπιση των πράσινων δανείων, η Μαριέλα Μυλωνά πρόσθεσε: «Σε περίπτωση που το επιτόκιο ενός πράσινου δανείου συνδέεται με ένα συγκεκριμένο δείκτη βιωσιμότητας, όπως για παράδειγμα τη συμμόρφωση με πρότυπα εκπομπών, μετρήσεις ενεργειακής απόδοσης ή ακόμη και με συνδυασμό διαφορετικών “πράσινων” δεικτών, ο οφειλέτης θα πρέπει πρώτα να εξετάσει αν ένα τέτοιο χαρακτηριστικό δημιουργεί ένα ενσωματωμένο παράγωγο, το οποίο θα πρέπει να λογιστικοποιείται ξεχωριστά στην κατάσταση χρηματοοικονομικής θέσης».
Λογιστικές υπενθυμίσεις αναφορικά με τον Covid-19
Οι λογιστικές προκλήσεις και η υποβολή εκθέσεων συνεχίζονται για τις ναυτιλιακές εταιρείες κατά την προετοιμασία των ενδιάμεσων και ετήσιων οικονομικών καταστάσεων παρόλη τη συνεχιζόμενη πανδημία. Μία από τις βασικές επισημάνσεις της PwC είναι ότι οι εταιρείες πρέπει να αξιολογούν συνεχώς τις επιπτώσεις της στη ρευστότητα και την ικανότητα συνέχισης της δραστηριότητας, καθώς και να εστιάζουν στην ύπαρξη κατάλληλων και διαφανών γνωστοποιήσεων στις οικονομικές καταστάσεις.
Ενημερώσεις σχετικά με τις εξελίξεις στις κεφαλαιαγορές
Στις κεφαλαιαγορές των ΗΠΑ αναφέρθηκε η Santos Equitz, Managing Director, Shipping Industry and Capital Markets Leader, PwC Ελλάδας, επισημαίνοντας ότι υπήρξε σημαντική δραστηριότητα κατά το 2021, κυρίως στις συναλλαγές μέσω εταιρειών SPAC, που αποτελούν έναν εναλλακτικό τρόπο για να εισαχθεί μια εταιρεία στις κεφαλαιαγορές των ΗΠΑ. Συγκεκριμένα, οι κεφαλαιαγορές των ΗΠΑ σημείωσαν ρεκόρ όλων των εποχών τόσο σε όγκο εκδόσεων όσο και σε έσοδα, με 951 δημόσιες εγγραφές να συγκεντρώνουν 282 δισ. δολάρια το 2021. Εξ’ αυτών, οι εταιρείες τύπου SPAC συγκέντρωσαν 145 δισ. δολάρια σε 613 δημόσιες εγγραφές, τον μεγαλύτερο ετήσιο αριθμό δημοσίων εγγραφών εταιρειών τύπου SPAC μέχρι σήμερα. Επίσης κατά το 2021 καταγράφηκαν 274 ανακοινώσεις συγχωνεύσεων μεταξύ εταιρειών τύπου SPAC, αλλά εξακολουθούν να υφίστανται σχεδόν 570 εταιρείες αυτού του τύπου με 134 δισ. δολάρια που αναζητούν συμφωνίες μέσα στα επόμενα δύο χρόνια.
Αξίζει να σημειωθεί ότι όσον αφορά στον ναυτιλιακό κλάδο, το 2021 δεν υπήρξαν συναλλαγές ναυτιλιακών εταιρειών με εταιρείες τύπου SPAC και έλαβε χώρα μόνο μία δημόσια προσφορά (IPO) στις κεφαλαιαγορές των ΗΠΑ. Από την άλλη πλευρά, για πρώτη φορά, δύο αμερικανικές εισηγμένες ναυτιλιακές επιχειρήσεις εξέδωσαν ομόλογα στο Χρηματιστήριο Αθηνών το 2021.
Αναφορικά με τις εξελίξεις σε κανονιστικό επίπεδο που εξέδωσε πρόσφατα η Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς των ΗΠΑ (SEC), ενισχύθηκε η εποπτεία της σε θέματα γνωστοποιήσεων περιστατικών κυβερνοεπιθέσεων με την έκδοση πολλαπλών προστίμων. Επιπρόσθετα, η Επιτροπή έχει δεσμευτεί να αναπτύξει το πλαίσιο πληροφόρησης και αναφοράς για τα θέματα ESG.
SAP & ESG: Πώς η τεχνολογία μπορεί να υποστηρίξει την παρακολούθηση και αναφορά δράσεων στους τομείς του ESG.
Ο Δημήτρης Σακίπης, ESG Leader, PwC Ελλάδας, τόνισε ότι οι δράσεις και επιδόσεις των ναυτιλιακών εταιρειών σε θέματα ESG είναι κρίσιμης σημασίας λόγω των κανονιστικών πρωτοβουλιών, των προσδοκιών των επενδυτών και των απαιτήσεων των ενδιαφερόμενων μερών.
Επίσης, σχολίασε ότι η τρέχουσα δεκαετία θα αποτελέσει μια περίοδο δράσης για τη ναυτιλιακή αγορά όσον αφορά στο κλίμα. Μακροπρόθεσμα επενδυτικά σενάρια δείχνουν ότι περίπου 1 τρισεκατομμύριο δολάρια σε παραγγελίες νέων πλοίων μπορεί να χρειαστούν για την ανανέωση του στόλου αυτή τη δεκαετία.
Οι ναυτιλιακές εταιρείες οφείλουν να εξετάσουν την προσέγγισή τους για τον σχεδιασμό στρατηγικών ESG και απαλλαγής από τις εκπομπές άνθρακα, δημιουργώντας ένα νέο λειτουργικό μοντέλο που βασίζεται σε διακυβέρνηση, ρόλους, ευθύνες, συμμόρφωση και υποβολή εκθέσεων.
Η απαιτούμενη τεχνολογία για την κάλυψη της ατζέντας ESG και του μετασχηματισμού, όπως εξηγεί ο Ηλίας Οικονομάκης, Advisory Manager, PwC Ελλάδας, μπορεί να παρέχεται από τη λύση της SAP Profitability and Performance Management, η οποία προσφέρει ταχύτητα, ευελιξία, αξιοπιστία, αυτοματοποίηση, επεξεργασία μεγάλου όγκου δεδομένων και προσαρμοστικότητα. Στην εκδήλωση, παρουσιάστηκε επίσης συνοπτικά η πλατφόρμα της SAP, μαζί με το εργαλείο “ESG Intelligence” της PwC, το οποίο χρησιμοποιείται για να βοηθήσει τις εταιρείες να παρακολουθούν και να αναφέρουν τις περιβαλλοντικές, κοινωνικές και διοικητικές τους επιδόσεις - δημιουργώντας, μεταξύ άλλων, πλήρη διαφάνεια, αυτοματοποίηση και διαρκή βελτιστοποίηση.
Κυβερνοασφάλεια και ναυτιλιακή αγορά
Το περασμένο έτος ήταν μια ανατρεπτική χρονιά όσον αφορά στις επιθέσεις στον κυβερνοχώρο για την ναυτιλία καθώς από τον Φεβρουάριο του 2020, έχει σημειωθεί αύξηση 400% στις απόπειρες παραβίασης. Καθώς ο ναυτιλιακός κλάδος εισέρχεται στην εποχή της ψηφιοποίησης με γρήγορους ρυθμούς, και καθώς το οικοσύστημα IT/OT επεκτείνεται, νέες ευκαιρίες επίθεσης δημιουργούνται . Ο Γιώργος Βαβίτσας, Advisory Senior Manager, PwC Ελλάδος, σχολίασε: «Είναι πιο σημαντικό από ποτέ για τις ναυτιλιακές εταιρείες να θέτουν την κυβερνοασφάλεια στο επίκεντρο των δραστηριοτήτων τους. Δεν πρόκειται για τη μείωση του κινδύνου στο μηδέν, αλλά για την επανεξισορρόπησή του, καθώς το πλαίσιο μεταβάλλεται». Συνέχισε, διευκρινίζοντας ότι τον πιο αδύναμο κρίκο στην ασφάλεια στον κυβερνοχώρο εξακολουθούν να αποτελούν οι χρήστες και ότι το 90% των επιθέσεων ξεκινά με ένα phishing email. Η ασφάλεια των δεδομένων και των συστημάτων, είτε στον κόσμο του IT είτε στον κόσμο του OT, απαιτεί μία πολυεπίπεδη άμυνα που βασίζεται στην αναγνώριση και κατανόηση των κινδύνων.
Νέα καθεστώτα φορολογικών κινήτρων
Η Δήμητρα Γιανταμίδου, Tax Senior Manager, PwC Ελλάδας, έδωσε έμφαση στα καθεστώτα παροχής φορολογικών κινήτρων που έχουν πρόσφατα εισαχθεί στην Ελληνική φορολογική νομοθεσία για την προσέλκυση φυσικών και νομικών προσώπων στην Ελλάδα, υπό ορισμένες προϋποθέσεις. Εκείνα που συγκεντρώνουν περισσότερο ενδιαφέρον για τη ναυτιλιακή κοινότητα είναι τα καθεστώτα αναφορικά με τα Φυσικά Πρόσωπα που έρχονται στην Ελλάδα είτε ως επενδυτές (καθεστώς 5Α) είτε ως εργαζόμενοι (καθεστώς 5Γ), καθώς και το καθεστώς για την δημιουργία family offices.
Συνοπτικά, περισσότεροι από 80 ξένοι επενδυτές έχουν υποβάλει αίτηση για να γίνουν φορολογικοί κάτοικοι Ελλάδας και 75 από αυτούς έχουν ήδη καταβάλει φόρους ύψους 9,4 εκατ. ευρώ για το 2020 και το 2021. Οι περισσότεροι προέρχονται από το Ηνωμένο Βασίλειο, την Ελβετία και την Κύπρο, αλλά υπάρχουν αιτήσεις επίσης από το Μονακό, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, το Χονγκ Κονγκ. Επιπλέον, περισσότερες από 1.000 αιτήσεις έχουν υποβληθεί για το 2021 από φυσικά πρόσωπα που ήρθαν να εργαστούν στην Ελλάδα σε νέες θέσεις εργασίας. Η Δήμητρα Γιανταμίδου σχολίασε: «Οι αριθμοί αυτοί αποδεικνύουν το ενδιαφέρον επενδυτών και εργαζομένων να εγκατασταθούν στην Ελλάδα και συνεπώς την επιτυχία των καθεστώτων αυτών».
MyData: Νέος φορολογικός κανονισμός που επηρεάζει τις ναυτιλιακές εταιρείες
Πρόσφατα η ΑΑΔΕ εξέδωσε την Υπουργική Εγκύκλιο 1138/2020 η οποία καθορίζει σε ποιο βαθμό ισχύουν τα ηλεκτρονικά βιβλία, τις εξαιρέσεις, τα στοιχεία που πρέπει να διαβιβάζονται, το χρονοδιάγραμμα, τη μέθοδο διαβίβασης, την ταξινόμηση των εσόδων/εξόδων και τις υποχρεώσεις των οντοτήτων. Σύμφωνα με το Υπουργείο Οικονομικών, το myData εφαρμόζεται και στις ναυτιλιακές εταιρείες που λειτουργούν στην Ελλάδα βάσει του Ν.89/1967, αν και είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι σε αυτές ισχύουν συγκεκριμένες απλουστεύσεις.
Ο κ. Σωκράτης Λεπτός-Μπούρτζη, Partner στην PwC Ελλάδας και Global Shipping & Ports Leader στο δίκτυο της PwC παγκοσμίως, σχολίασε: «Καθώς το επιχειρηματικό περιβάλλον της ναυτιλίας εξελίσσεται, το ίδιο συμβαίνει και με τις προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι επαγγελματίες του χρηματοοικονομικού τομέα που εργάζονται στον συγκεκριμένο κλάδο. Η ετήσια εκδήλωσή μας επιδιώκει να προσφέρει ενημέρωση από τους ειδικούς της PwC, που διαθέτουν μακροχρόνια και ευρεία εμπειρία στην εξυπηρέτηση του κλάδου, σχετικά με τις εξελίξεις που απορρέουν από τις αρμόδιες ρυθμιστικές αρχές και φορείς, όσο και τις τάσεις που παρατηρούνται στην ευρύτερη αγορά. Στόχο αποτελεί επίσης και η απόκτηση μιας ευρύτερης οπτικής για τους συμμετέχοντες, σε θέματα που παραμένουν στην κορυφή της ατζέντας όλων των ενδιαφερομένων μερών, και χρήζουν διαχείρισης από τα οικονομικά τμήματα των ναυτιλιακών εταιρειών. Αυτό είναι μέρος της δέσμευσής μας προς τον ναυτιλιακό κλάδο, ο οποίος αποτελεί έναν βασικό άξονα δραστηριοποίησης για την PwC».
