Μια διαδικασία τόνωσης των ταμειακών διαθέσιμων της Ελλάδας, αλλά και διαμόρφωσης των κανόνων «εξόδου» από την Ενισχυμένη Εποπτεία έχει αρχίσει να διαμορφώνεται. Περνά μέσα από τα λεφτά του Ταμείου Ανάκαμψης αλλά και από τις 2 δόσεις αξίας περίπου 1,5 δισ. ευρώ που εκκρεμούν από τον ESM και έχουν ειδική πλέον σημασία λόγω των δυσμενών συνθηκών που διαμορφώνει ο ρωσο-ουκρανικός πόλεμος στις αγορές, με την Ελλάδα να αναμένει παράλληλα νέες «οδηγίες» για περιθώριο διεύρυνσης των ελλειμμάτων της.
Το πρώτο βήμα έγινε χθες. Με την ανακοίνωση της θετικής έκθεσης της Επιτροπής για την 1η δόση αξίας 3,6 δισ. ευρώ επιδοτήσεων και δανείων του Ταμείου Ανάκαμψης που συνδέονται με 15 ορόσημα.
Τα χρήματα από το Ταμείο Ανάκαμψης αναμένεται να εγκριθούν οριστικά (μετά από μία σειρά διαδικασιών/πορισμάτων) τον Απρίλιο και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή στρέφεται στο επόμενο βήμα: σε έναν νέο μαραθώνιο που ξεκινά για τις επόμενες δόσεις του Ταμείου που συνδέονται για το 2022 με 25 ορόσημα (για το 2ο τρίμηνο) και άλλα 44 που πρέπει να γίνουν έως το τέλος τους έτους, ώστε να οδηγήσουν σε αιτήματα για επιδοτήσεις και δάνεια περίπου 6 δισ. ευρώ...
Οι «δόσεις» από τον ESM και τα 2 σενάρια για Ιούνιο και Δεκέμβριο
Το δεύτερο μέτωπο τόνωσης των ταμειακών διαθεσίμων συνδέεται με την Ενισχυμένη Εποπτεία. Σύμφωνα με πληροφορίες, μέσα στις επόμενες εβδομάδες έως την ολοκλήρωση της 14ης αξιολόγησης που θα γίνει τον Μάιο και ξεκινά στην αρχή του Απριλίου με διαβουλεύσεις των 2 πλευρών θα πρέπει οι θεσμοί να πάρουν μία πολύ κρίσιμη απόφαση: αν θα εγκρίνουν ένα 2πλό πακέτο παρεμβάσεων στο χρέος τον Ιούνιο (μαζί με αυτό που εκκρεμεί), ή αν θα αποφασίσουν να υπάρχει μόνο η «τρέχουσα» καταβολή και η τελευταία να γίνει τον Δεκέμβριο. Κάθε ένα από τα πακέτα "δόσεων", άμεσα ή έμμεσα στηρίζει τα ταμειακά διαθέσιμα κατά 750 εκατ. ευρώ περίπου.
Η εν λόγω συζήτηση, όπως έγραφε το insider.gr, γίνεται εδώ και μήνες, αλλά πλέον ήρθε η ώρα των αποφάσεων. Και τούτο λόγω του αιτήματος της Αθήνας για «έξοδο» από την Εποπτεία. Ετσι, αυτό που πρέπει να αποφασισθεί – αν επιλεγεί η λύση της μονής δόσης – είναι πώς θα προχωρήσει η διαδικασία έγκρισής του τελευταίου πακέτου παρεμβάσεων στο χρέος με την Ελλάδα σε καθεστώς μεταπρογραμματικής παρακολούθησης (μετά τον Αύγουστο του 2022 που επιχειρείται να γίνει η «εξοδος» από την Ενισχυμένη Εποπτεία)...
Σημειώνεται πως η έκθεση για την 14η αξιολόγηση θα ανακοινωθεί το Μάιο και ταυτόχρονα θα εκδοθεί και η δέσμη για το ευρωπαϊκό εξάμηνο. Προηγουμένως θα έχουν εκδοθεί και οι συστάσεις της Επιτροπής για τη διαμόρφωση των προϋπολογισμών του 2023. Οι οποίες δεν αποκλείεται να αναπροσαρμοσθούν ανάλογα με τις επιπτώσεις του πολέμου στην οικονομία που προς το παρόν οδηγούν σε συνεχείς αναθεωρήσεις των προβλέψεων για ΑΕΠ και πληθωρισμό, αλλά με την Αθήνα λόγω υψηλού χρέους να είναι εκ των προτέρων δεδομένο πως θα πρέπει να κινηθεί με περιορισμένες προσδοκίες μέτρων στήριξης.
Το «τροχάδην» για το Ταμείο Ανάκαμψης
Στο πεδίο του Ταμείου Ανάκαμψης, μετά το σημερινό θετικό πόρισμα, η κυβέρνηση περιμένει το τελικό πράσινο φως για την 1η δόση (το αίτημα υπεβλήθη από τον αρμόδιο Αναπληρωτή ΥΠΟΙΚ Θεόδωρο Σκυλακάκη στις 29 Δεκεμβρίου του 2021).
Στο πόρισμα περιλαμβάνονται εύσημα για την επαρκή υλοποίηση των 15 δεσμεύσεων. Παράλληλα η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δίνει έμφαση στο... μέλλον. Γιατί ουσιαστικά ξεκινά ένας νέος μαραθώνιος για 25 συν 44 ορόσημα που συνδέονται με τις επόμενες 2 δόσεις αξίας ίσης με το 3% του ΑΕΠ (1,97 δις ευρώ και 4,09 δις ευρώ αντίστοιχα) εκ των οποίων η 1η μπορεί να έρθει εντός του 2022. Με άλλα λόγια, η έγκαιρη υποβολή του αιτήματος συνδέεται και με το χρόνο άφιξης των χρημάτων (πχ η 2η δόση υπολογίζεται να έρθει το Φθινόπωρο).
Η Επιτροπή στο πόρισμά της για την 1η δόση αναφέρει πως μετά από ενδελεχή εξέταση για το αν πραγματοποιούνται τα ορόσημα και οι στόχοι που είχαν τεθεί (13 για τις επιδοτήσεις και 2 για τα δάνεια), κατέληξε σε θετική προκαταρκτική έκθεση. Πλέον το λόγο έχει η EFC και τα υπόλοιπα αρμόδια για γνωμοδότηση προκειμένου η Επιτροπή να λάβει την τελική απόφαση για το ποσό των 3,56 δις ευρώ (περίπου 1,7 δις ευρώ είναι οι επιχορηγήσεις και 1,8 δις ευρώ είναι τα δάνεια αφού αφαιρεθεί ένα ποσό για να αντισταθμισθεί η προκαταβολή του 2021).
Τα ορόσημα για τα δάνεια είναι 2 και για τις επιδοτήσεις 13. Στο πεδίο της πράσινης μετάβασης, περιλαμβάνουν το νέο εξοικονομώ το οποίο όπως επισημαίνεται προχωρά ομαλά, τα σημεία φόρτισης αυτοκινήτων, η στήριξη των ευάλωτων νοικοκυριών από την ενεργειακή μετάβαση, η υιοθέτηση της νομοθεσίας για τη διαχείριση απορριμμάτων, ενώ στο σκέλος των δανείων κρίνεται πως διασφαλίζεται η στήριξη της πράσινης μετάβασης. Επιτυχής ήταν και η πορεία για τη ψηφιακή διάσταση.
Στις κοινωνικές μεταρρυθμίσεις η Επιτροπή δίνει έμφαση στη νομοθεσία για τον εκσυγχρονισμό της αγοράς εργασίας. Επίσης θεωρεί σημαντική την παρέμβαση για τον εκσυγχρονισμό της δημόσιας διοίκησης, αλλά και για τον εκσυγχρονισμό της φορολογικής νομοθεσίας με στόχο να απλοποιηθούν τα σημαντικότερα στοιχεία του κώδικα και στην άμεση και στην έμμεση φορολογία. Έχει ήδη συμφωνηθεί ένα χρονοδιάγραμμα και θα διαμορφωθούν ενδιάμεσοι στόχοι (milestones) έως και το 2023 για το εν λόγω ορόσημο.
Για το νομοσχέδιο των κινήτρων για την παραγωγικότητα και την εξωστρέφεια των μικρομεσαίων επιχειρήσεων εκτιμά πως θα ολοκληρωθεί το πρώτο τρίμηνο του 2022 με στόχο να καταπολεμήσει προσκόμματα που έχουν διαπιστωθεί και που αποτρέπουν τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις από το να αναπτυχθούν και να ενισχυθούν σε μέγεθος. Μαζί με κίνητρα για εξαγορές και συγχωνεύσεις. Επίσης θετική είναι η γνώμη της για τις παρεμβάσεις εξοικονόμησης φαρμακευτικής δαπάνης.
Στο δανειακό σκέλος δίδεται ειδική έμφαση καθώς στα 11,7 δις ευρώ είναι το μεγαλύτερο δανειακό πρόγραμμα κράτους-μέλους αναλογικά με το ΑΕΠ. Τα ορόσημα έχουν ολοκληρωθεί και θα ξεκινήσουν σε σύντομο χρονικό διάστημα οι προκηρύξεις από την πλευρά των εμπορικών τραπεζών.
Υπάρχει και ειδικό ορόσημο σε σχέση με το σύστημα ελέγχου. Έχει ήδη δημιουργηθεί το νομικό πλαίσιο που θα επιτρέψει στις υπηρεσίες της Επιτροπής να κάνουν τους λογιστικούς ελέγχους με τρόπο παρόμοιο με εκείνο που χρησιμοποιείται για τα διαρθρωτικά ταμεία (ΕΣΠΑ). Δημιουργείται επίσης ένα σύστημα διαχείρισης και ελέγχου ενοποιημένο στο οποίο θα συλλέγονται όλα τα δεδομένα που απαιτούνται. Η αξιολόγηση του σχεδίου έγινε από το Ελεγκτικό Συνέδριο, κρίνεται επαρκές αλλά θα γίνει και μία προσπάθεια βελτίωσης σε κάποια πεδία.
