Στα μέσα του 2025 θα έχει ολοκληρωθεί ο νέος αναβαθμισμένος και ασφαλής αυτοκινητόδρομος Πάτρας – Πύργου, με το πρώτο του τμήμα να παραδίδεται, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις, στα τέλη του 2024.
Το έργο, όπως έχει αποκαλύψει το insider.gr από τις αρχές Ιανουαρίου, θα υλοποιηθεί από τις 3 ελληνικές εταιρείες της κοινοπραξίας «Ολυμπία Οδός», δηλαδή τις ΑΒΑΞ, ΑΚΤΩΡ Παραχωρήσεις (ΕΛΛΑΚΤΩΡ) και ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ.
Με την ένταξη του Πάτρα- Πύργος στο Έργο Παραχώρησης, η Ολυμπία Οδός γίνεται πλέον ο τρίτος μεγαλύτερος αυτοκινητόδρομος στη χώρα, με συνολικό μήκος 277 χιλιόμετρα. Τα νέα 75 χιλιόμετρα σύγχρονου αυτοκινητόδρομου (και του παράπλευρου και κάθετου δικτύου περί τα 124 χλμ.) θα συνδέουν την Περιμετρική Πάτρας με τη βόρεια είσοδο της πόλης του Πύργου.
Προβλέπονται δύο μετωπικοί σταθμοί διοδίων, σε Κάτω Αχαΐα (ζώνη χρέωσης διοδίων Μιντιλόγλι – Κυλλήνη) και Χανάκια (ζώνη χρέωσης διοδίων Κυλλήνη - Πύργος) και 2 πλευρικοί σταθμοί διοδίων στην Κάτω Αχαΐα και την Αμαλιάδα. Το υβριδικό σύστημα αναλογικής χρέωσης διοδίων τελών για τους χρήστες του αυτοκινητοδρόμου Ελευσίνα - Κόρινθος - Πάτρα θα εγκατασταθεί και στο νέο αυτοκινητόδρομο Πάτρα - Πύργος.
Χτες, ως γνωστόν, ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης που κήρυξε την έναρξη των εργασιών για την κατασκευή του νέου αυτοκινητόδρομου Πάτρας - Πύργου από εργοτάξιο στην θέση Γεράκι, στην Αμαλιάδα (στο εργοτάξιο της ΤΕΡΝΑ όπου ήδη είχαν εκκινήσει νωρίτερα οι εργασίες), παρουσία της πολιτικής ηγεσίας του υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών, εκπροσώπων της αυτοδιοίκησης, του παραχωρησιούχου κ.α.
Η συνολική προθεσμία για την ολοκλήρωση του αυτοκινητοδρόμου Πάτρα - Πύργος ανέρχεται σε 40 μήνες από την έναρξη της κατασκευής. Προβλέπεται και μια ενδιάμεση αποκλειστική τμηματική προθεσμία για την απόδοση στην κυκλοφορία του τμήματος Κάτω Αχαΐα – Πύργος μήκους 56 χλμ. εντός 36 μηνών από την έναρξη της κατασκευής. Επίσης, προβλέπονται ποινικές ρήτρες για την υπαίτια εκ μέρους του Παραχωρησιούχου υπέρβαση των ως άνω προθεσμιών συνολικού ύψους 22 εκατ. ευρώ.
Γιατί είναι σημαντικός ο οδικός άξονας
Ο αυτοκινητόδρομος των 75 χλμ. θεωρείται ιδιαίτερα σημαντικός για τη Δυτική Πελοπόννησο αλλά και την ευρύτερη περιοχή, ενώ θα μειώσει κατά 40 λεπτά το ταξίδι Πάτρα – Πύργος. Πρόκειται για έναν δρόμο με δυο λωρίδες και ΛΕΑ, ανά κατεύθυνση, με διαχωριστική νησίδα, 8 κόμβους, 64 διαβάσεις και 15 γέφυρες 2 Σταθμούς Εξυπηρέτησης Αυτοκινητιστών και 2 Σημεία Εξυπηρέτησης Πελατών. Χτες, ο υπουργός Υποδομών και Μεταφορών, Κ. Καραμανλής, εξήγγειλε και την αναβάθμιση της οδικής σύνδεσης του Πύργου με την Αρχαία Ολυμπία.
Βασικό και σημαντικό θέμα όμως της κατασκευής του εν λόγω δρόμου, ως προς τα οφέλη του, είναι η αναβάθμιση της οδικής ασφάλειας. Περίπου 15 με 20 ζωές «χάνονταν» ετησίως τα τελευταία χρόνια στον οδικό άξονα – «καρμανιόλα» της δυτικής Πελοποννήσου, δηλαδή το τμήμα «Πάτρα – Πύργος», καθώς μόνο την περίοδο 2009-2019 έχουν καταγραφεί πάνω από 130 θανατηφόρα δυστυχήματα στον εν λόγω αυτοκινητόδρομο. Η σημασία που δίνει η κυβέρνηση στο συγκεκριμένο έργο είναι μεγάλη για αυτό και στα εγκαίνια βρέθηκε πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης και σύσσωμη η ηγεσία του υπουργείου, με την προσδοκία στη θέση του πιο επικίνδυνου δρόμου στην Ελλάδα να κατασκευαστεί ένας σύγχρονος και ασφαλής αυτοκινητόδρομος. Η Πατρών-Πύργου είναι ένας παλαιός οδικός άξονας με ιδιαίτερα δυσμενή στατιστικά αναφορικά με την οδική ασφάλεια.
Μόνο την τελευταία εξαετία έχασαν τη ζωή τους περισσότεροι από 66 συνάνθρωποί μας και δεκάδες άλλοι τραυματίστηκαν, πολλοί από τους οποίους πολύ σοβαρά. Βασικές αιτίες θεωρούνται η απουσία κεντρικής διαχωριστικής νησίδας, το κακό οδόστρωμα (έλλειψη συντήρησης), οι ισόπεδοι κόμβοι, οι παράνομες και ανασφαλείς είσοδοι και έξοδοι στο δρόμο, ο πεπαλαιωμένος σχεδιασμός του έργου του 1980 και η έλλειψη υπηρεσιών λειτουργίας και συντήρησης. Με τον νέο αυτοκινητόδρομο Πάτρα-Πύργος εκατομμύρια οχηματοχιλιόμετρα θα πραγματοποιούνται πλέον υπό συνθήκες ασφάλειας, άνεσης και εξοικονόμησης χρόνου.
«Είναι ένα έργο που δεν συνδέει απλά δυο μεγάλες πόλεις του τόπου μας αλλά επιτρέψτε μου να πω ότι αλλάζει πραγματικά τον χάρτη της Δυτικής Ελλάδας και συνολικά του νοτιοδυτικού άξονα της χώρας. Γιατί ο δρόμος αυτός θα συμβάλλει καθοριστικά στην παραγωγική και οικονομική ανασυγκρότηση της Ηλείας, της Αχαΐας, αλλά και συνολικά της Δυτικής Ελλάδας. Γιατί φέρνει πιο κοντά την Πάτρα στον Πύργο και ισχυροποιεί την περιφερειακή μας ταυτότητα. Γιατί δημιουργεί τον ορίζοντα μιας σύγχρονης οδικής σύνδεσης για το σύνολο της Δυτικής Πελοποννήσου. Και τέλος γιατί μας ενώνει ακόμα περισσότερο με τα νησιά του Ιονίου, καθώς η Ζάκυνθος και η Κεφαλονιά συνδέονται πλέον με την ηπειρωτική χώρα κυρίως μέσω του λιμανιού της Κυλλήνης, αλλά και αυτού εδώ το οδικού άξονα», υπογράμμισε ο Περιφερειάρχης Δυτικής Ελλάδας Νεκτάριος Φαρμάκης.
Η «διάσωση» και η χρηματοδότηση
Ο υπουργός τόνισε ότι «σώσαμε ένα έργο που δεν ξέραμε όχι το πότε θα γίνει, αλλά αν θα γίνει», κάνοντας λόγο για μία «χαμένη πενταετία», εξαιτίας των καθυστερήσεων, του έργου από την προηγούμενης κυβέρνησης, λόγω των οκτώ κατατμήσεων. Αναφέρθηκε στις σημαντικές προσπάθειες που έγιναν προς την ΕΕ για την επέκταση της χρηματοδότησης πέρα από το 2023, αλλά και στη σημαντική εξοικονόμηση πόρων του δημοσίου με την ανάθεση στην Ολυμπία Οδό. Ενώ με το παλιό μοντέλο θα κόστιζε στο Δημόσιο περίπου 296 εκατ. ευρώ, πλέον, η χρηματοδοτική συμβολή του δημοσίου θα ανέλθει σε 216 εκατ. ευρώ (σημειώνεται ότι υπάρχει πρόβλεψη για ιδία συμμετοχή της κοινοπραξία ύψους 100 εκατ. ευρώ.
Ειδικότερα άμεσα θα καταβληθούν 31,23 εκατ. ευρώ και κατόπιν σταδιακά και με την επίτευξη του αντίστοιχου χρονικού οροσήμου η Ολυμπία Οδό θα λάβει για τα πέντε πρώτα ορόσημα 27,56 εκατ. ευρώ, στη συνέχεια 23,79 εκατ. ευρώ, 15,86 εκατ. ευρώ και η εξόφληση θα γίνει με 7,93 εκατ. ευρώ. Όπως έκανε γνωστό ο κ. Καραμανλής το κομμάτι Κάτω Αχαΐα – Πύργος αναμένεται να είναι έτοιμο περί το 2024, ενώ το υπόλοιπο, θα παραδοθεί μετά από 6 μήνες.
Ο υφυπουργός Υποδομών Γ. Καραγιάννης σημειώσει πως δικαιώνεται η επιλογή της Κυβέρνησης να επαναφέρει το έργο στην Ολυμπία Οδό. Μίλησε για τις δύσκολες διαπραγματεύσεις και το πως τελικά συνέβαλε αποφασιστικά και ο ίδιος ο πρωθυπουργός. Τέλος είπε πως θα υπάρξουν 3.000 νέες θέσεις εργασίας και πως θα γένουν έργα βελτίωσης στον δρόμο της Αρχαίας Ολυμπίας.
Ο νέος αυτοκινητόδρομος θα έχει συνολικό μήκος 74,8 χλμ και έχει χωριστεί σε τρία τμήματα: Από Μιντιλόγλι έως Καραίικα (0-21ο χλμ.) που θα κατασκευαστεί από την ΑΒΑΞ, από Καραίικα έως Γαστούνη (22ο – 54ο χλμ.) που θα κατασκευαστεί από την Ακτωρ, και από Γαστούνη έως Πύργο (53ο – 74,8ο χλμ.) που θα κατασκευαστεί από τη ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ.
Το τεχνικό αντικείμενο
Το τμήμα Πάτρα-Πύργος, του αυτοκινητοδρόμου Ελευσίνα-Κόρινθος-Πάτρα-Πύργος, είναι συνολικού μήκους 74,8 χλμ., με τα συνοδά του έργα. Όπως αναφέρονταν και στο σχετικό έγγραφο, το νέο τμήμα αυτοκινητοδρόμου, στα πρώτα 13,0 χλμ. θα κατασκευαστεί με διαπλάτυνση της υφιστάμενης Εθνικής Οδού (ΕΟ), ενώ στα υπόλοιπα 61,8 χλμ. θα κατασκευασθεί σε νέα χάραξη.
Ο νέος αυτοκινητόδρομος προβλέπεται με τετράϊχνη διατομή πλάτους 21,30μ (χωρίς τις πλευρικές διαμορφώσεις) αποτελούμενη από 2 λωρίδες κυκλοφορίας ανά κατεύθυνση συνολικού πλάτους 14μ (4x3,50μ), Λωρίδες Έκτακτης Ανάγκης (ΛΕΑ) με τις αντίστοιχες λωρίδες καθοδήγησης συνολικού πλάτους 4,60μ (2x2,30μ), λωρίδες ασφαλείας στην κεντρική νησίδα συνολικού πλάτους 2,10μ (2x1,05μ), κεντρική νησίδα με αμφίπλευρο στηθαίο τύπου New Jersey πλάτους 0,60μ και ύψους 0,80μ.
Σε προκαθορισμένες θέσεις του αυτοκινητοδρόμου θα διαμορφωθούν χώροι στάθμευσης (parking) με τις συνοδές λωρίδες εισόδου–εξόδου.
Το συνολικό Φυσικό Αντικείμενο της Πράξης περιλαμβάνει:
- Την κατασκευή του Αυτοκινητοδρόμου Πάτρα–Πύργος μήκους 74,8 χλμ.
- 8 Ανισόπεδους Κόμβους/Ημικόμβους: Μιντιλογλίου, ΒΙ.ΠΕ., Κ. Αχαΐας, Βάρδας, Κυλλήνης, Γαστούνης, Αμαλιάδας και Πύργου.
- Εργασίες σε Παράπλευρο και Κάθετο Δίκτυο.
- Λοιπά συνοδά έργα, αποχέτευσης ομβρίων-αποστράγγισης, σήμανσης-ασφάλειας-περίφραξης, μεγάλα και μικρά τεχνικά έργα(γέφυρες, Άνω και Κάτω Διαβάσεις, οχετοί, τοίχοι, κλπ.), έργα περιβάλλοντος, Η/Μ εργασίες κ.λπ.
- Την κατασκευή μετωπικών σταθμών διοδίων σε δύο θέσεις, περί τη Χ.Θ. 8+450, μεταξύ των Α/Κ ΒΙ.ΠΕ και Α/Κ Κάτω Αχαΐας καθώς και περί την Χ.Θ. 67+900 μεταξύ των Α/Κ Αμαλιάδας και Α/Κ Πύργος.
- Την τοποθέτηση πλευρικών σταθμών διοδίων στους Ανισόπεδους Κόμβους Κάτω Αχαΐας & Αμαλιάδας.
- Την κατασκευή αμφίπλευρων ΣΕΑ και ΚΕΣ περί τις Χ.Θ. 21+000 και 72+000.
Όσον αφορά στις παρεμβάσεις ασφαλείας, οι οποίες θα γίνουν ανεξάρτητα των έργων κατασκευής του βασικού οδικού άξονα, το insider πέρυσι τον Οκτώβριο είχε αναφερθεί στην ανατροπή και επικράτηση της ΑΚΤΩΡ στον σχετικό διαγωνισμό αρχικού ύψους 30 εκατ. ευρώ. Συγκεκριμένα οι εργασίες αφορούν στη βελτίωση της οδικής ασφάλειας στο χρονικό διάστημα μέχρι την ολοκλήρωση του νέου αυτοκινητοδρόμου, στο οποίο ο υφιστάμενος άξονας θα διατηρήσει τον υπερτοπικό χαρακτήρα του και την ανάγκη επίτευξης υψηλών ταχυτήτων.
Ορόσημα της Πατρών-Πύργου
- 4 Απριλίου 2014: Το τμήμα Πάτρα-Πύργος-Τσακώνα εξαιρείται από το Έργο με Υπουργική Απόφαση.
- Σεπτέμβριος 2014: Η εταιρία Παραχώρησης και η Κατασκευαστική ΑΠΙΟΝ ΚΛΕΟΣ ολοκληρώνουν τις μελέτες του Πάτρα- Πύργος και τις παραδίδουν στο Δημόσιο.
- 2015: Κατάτμηση του τμήματος Πάτρα- Πύργος σε οκτώ (8) εργολαβίες. Δημοπράτηση δημόσιου διαγωνισμού.
- 2018: Υπογραφή τριών (από τις οκτώ) συμβάσεις. Η πρόοδος εργασιών είναι αργή (λιγότερο από 1% - 3 εκατ.€ - σε ένα χρόνο)
- 2ο εξάμηνο 2019: Επανεξετάζεται η επανένταξη του Πάτρα- Πύργος στο έργο Παραχώρησης.
- Ιανουάριος 2020: Υπογραφή Μνημονίου Συναντίληψης μεταξύ του Κράτους και της Ολυμπίας Οδού.
- Οκτώβριος 2020: Έγκριση από την DG Grow και κύρωση τροπολογίας για την επανένταξη του Πάτρα-Πύργος στη Σύμβαση του Έργου.
- Δεκέμβριος 2021: Έγκριση από τη DG Comp, κύρωση συμφωνίας από τη Βουλή των Ελλήνων και ολοκλήρωση χρηματοοικονομικής συμφωνίας για την επανένταξη του τμήματος Πάτρα – Πύργος στην Ολυμπία Οδό.
Όπως αναφέρεται σε σχετική πληροφόρηση της «Ολυμπίας Οδού», στα εργοτάξια που θα αναπτυχθούν για την κατασκευή της Πατρών – Πύργου θα απασχοληθούν περίπου 800 εργαζόμενοι.
- Το πρώτο τμήμα των 13 χλμ. από το Μιντιλόγλι έως την Κάτω Αχαΐα αφορά διαπλάτυνση της υφιστάμενης εθνικής οδού Πατρών- Πύργου. Το υπόλοιπο τμήμα είναι νέα κατασκευή (νέα χάραξη μέσω της κοιλάδας της Ήλιδας).
- Ο νέος αυτοκινητόδρομος έχει 2 λωρίδες και ΛΕΑ ανά κατεύθυνση, με ενδιάμεση κεντρική διαχωριστική νησίδα.
- 8 κόμβοι συνδέουν τον αυτοκινητόδρομο με πολλά χωριά και πόλεις καθώς και με τη βιομηχανική ζώνη της Πάτρας, με σχεδόν 200.000 ωφελούμενους.
- 2 Μετωπικοί σταθμοί διοδίων:
- Κάτω Αχαΐα (ζώνη χρέωσης διοδίων Μιντιλόγλι - Κυλλήνη)
- Χανάκια (ζώνη χρέωσης διοδίων Κυλλήνη - Πύργος)
- 2 πλευρικοί σταθμοί διοδίων στην Κάτω Αχαΐα και την Αμαλιάδα
- 15 γέφυρες
- 27 άνω διαβάσεις & 37 κάτω διαβάσεις
- 150 οχετοί
- Τοίχοι αντιστήριξης μήκους 7.250μ.
- 2 Σταθμοί Εξυπηρέτησης Αυτοκινητιστών (Καραίικα και Πύργος και στις δύο κατευθύνσεις).
- 1 εφεδρικό Κέντρο Διαχείρισης Κυκλοφορίας (που περιλαμβάνει και εγκατάσταση της Τροχαίας Αυτοκινητοδρόμων) στον Πύργο.
- 2 Σημεία Εξυπηρέτησης Πελατών, στους Μετωπικούς σταθμούς διοδίων (Κάτω Αχαΐα και Χανάκια).
- Βασικά κατασκευαστικά ορόσημα
- Έναρξη των κατασκευαστικών έργων τον Μάρτιο 2022.
- Έναρξη λειτουργικής χρήσης του ανακατασκευασμένου τμήματος Μιντιλόγλι -Κάτω Αχαΐα έως το τέλος Ιουλίου 2025, με πλήρη ολοκλήρωση της ενότητας σε μεταγενέστερο στάδιο.
- Έναρξη λειτουργίας του νέου τμήματος Κάτω Αχαΐα-Πύργος μέσα στο πρώτο τρίμηνο του 2025.
Τεχνικές προκλήσεις του έργου - Από κατασκευαστικής πλευράς ενδιαφέρον παρουσιάζουν:
Εκτεταμένες χωματουργικές εργασίες, με το συνολικό έλλειμμα υλικού πλήρωσης να φτάνει τα ≈ 3,5 εκατομμύρια m3.
Διαπλάτυνση του πρώτου τμήματος των 13 χιλιομέτρων, με παράλληλη ρύθμιση της κυκλοφορίας κατά τη φάση κατασκευής.
Οι δεκαπέντε (15) γέφυρες του νέου αυτοκινητόδρομου, με μεγαλύτερη εκείνη του ποταμού Πηνειού, η οποία θα έχει μήκος 240μ. και θα είναι η μεγαλύτερη σε όλο το μήκος της Ολυμπίας Οδού.
Αυτοκινητόδρομος σημαίνει ασφάλεια - 93% μείωση δυστυχημάτων στην Κορίνθου- Πατρών
Η σημασία κατασκευής δρόμων με συγκεκριμένα χαρακτηριστικά, αλλά και η ύπαρξη ολοκληρωμένου μηχανισμού παροχής υπηρεσιών οδικής ασφάλειας αποδεικνύεται πολύ χαρακτηριστικά στην περίπτωση της Κορίνθου- Πατρών. Η μείωση των θανατηφόρων ατυχημάτων από την ημέρα έναρξης του Έργου Παραχώρησης μέχρι σήμερα είναι της τάξης του 93%, ενώ τα ελάχιστα, αλλά δυστυχώς όχι μηδενικά ατυχήματα, οφείλονται όλα στον ανθρώπινο παράγοντα.
Ειδικότερα οφέλη της Πατρών – Πύργου
Με το νέο αυτοκινητόδρομο, ο χρόνος ταξιδιού από την Πάτρα έως τον Πύργο μειώνεται κατά ~40’. Συνεπώς, το συνολικό ταξίδι Αθήνα- Πύργος θα γίνεται πλέον σε 2 ώρες και 45’. Ειδικά για την εξυπηρέτηση της Βιομηχανικής Περιοχής Πάτρας (ΒΙΠΕ) ολοκληρώνεται μια περιφερειακή αρτηρία 25 χλμ. δίχως χρέωση, που ξεκινά από την περιοχή του Ρίου (18 χλμ. Περιμετρικής) και φτάνει έως τον κόμβο ΒΙΠΕ Πάτρας (τα πρώτα 7χλμ. του νέου αυτοκινητόδρομου).
Τόνωση της τοπικής οικονομίας και ειδικά της αγροτικής παραγωγής του Νομού Ηλείας
Δεκάδες χιλιάδες τόνοι αγροτικών και μεταποιημένων προϊόντων (οπωροκηπευτικά, κονσερβοειδή κλπ.) διακινούνται κάθε χρόνο από το νομό Ηλείας προς τα μεγάλα αστικά κέντρα κυρίως της Αθήνας και άλλους διεθνείς προορισμούς. Για το νομό Ηλείας η αγροτική παραγωγή αποτελεί κυρίαρχο τομέα της συνολικής οικονομικής δραστηριότητάς του.
Επικοινωνία με τα Ιόνια Νησιά
Δεδομένου ότι από το νομό Ηλείας ξεκινούν οι θαλάσσιες συνδέσεις της ενδοχώρας με τα νησιά του Ιονίου (Ζάκυνθο, Ιθάκη, Κεφαλονιά, Κύθηρα), η κατασκευή της Πατρών-Πύργου θα συντελέσει στην κατάργηση των δυσχερειών της σύνδεσης αυτής των νησιών με τις υπόλοιπες περιοχές της χώρας και θα διευκολύνει την περαιτέρω τουριστική ανάπτυξη τους.
Τουριστική ανάπτυξη της Δυτικής Πελοποννήσου
Η Δυτική Πελοπόννησος, από την Πάτρα μέχρι το νοτιότερο άκρο της, τη Μεσσηνιακή Μάνη, διαθέτει καταπληκτικές αμμώδεις ακτές υψηλού φυσικού κάλλους, από τις ομορφότερες της χώρας. Ωστόσο, η έλλειψη συγκοινωνιακών υποδομών έχει αποτρέψει την τουριστική ανάπτυξή της σε ικανοποιητικά επίπεδα. Η κατασκευή της Πατρών-Πύργου σε συνδυασμό με τις υπάρχουσες θαλάσσιες συνδέσεις και τους λιμένες υποδοχής (Πάτρα-Κυλλήνη- Κατάκολο, κλπ.), καθώς και το διεθνές Αεροδρόμιο του Αράξου, είναι βέβαιο ότι θα συμβάλλει στη δημιουργία ενός δεύτερου κύματος ανάπτυξης των τουριστικών εγκαταστάσεων σε όλη τη περιοχή. Σημαντική θα είναι και η συμβολή του αυτοκινητόδρομου και στην -έμμεση- διευκόλυνση των τουριστών που καταφθάνουν με κρουαζιερόπλοια στο λιμάνι του Κατάκολου με προορισμό την Αρχαία Ολυμπία.
