Όπως και άλλα ευρωπαϊκά κράτη, έτσι και η Ελλάδα βρίσκεται αντιμέτωπη με την «έκρηξη» του πληθωρισμού που οφείλεται κατά βάση στην αύξηση των τιμών ενέργειας, καθώς αντιπροσωπεύουν περισσότερο από το ήμισυ της αύξησης του συνολικού πληθωρισμού από τις αρχές του 2022, όπως επισημαίνει σε ανάλυσή της η Goldman Sachs.
Οι πληθωριστικές πιέσεις έχουν οδηγήσει σε πρόσθετες δημοσιονομικές παρεμβάσεις από την πλευρά της ελληνικής κυβέρνησης, προκειμένου να στηριχθεί το διαθέσιμο εισόδημα των νοικοκυριών και να διατηρηθεί η δυναμική στο σκέλος των κεφαλαιουχικών δαπανών του εγχώριου ιδιωτικού τομέα. Συγκεκριμένα, για το δεύτερο τρίμηνο έχουν ανακοινωθεί δημοσιονομικά μέτρα ύψους 1,1 δισ. ευρώ (0,6% του ΑΕΠ) φορολογικού χαρακτήρα με αιχμή τη στήριξη των εισοδημάτων, συμπληρωματικά του «πακέτου» στήριξης των 2,5 δισ. ευρώ κατά το τρίτο τρίμηνο του 2021. Η «έκταση» της τρέχουσας αύξησης των δημοσιονομικών δαπανών παρέχει μια σαφή ένδειξη των προκλήσεων τόσο για τον ελληνικό όσο και για τον ευρωπαϊκό δημοσιονομικό χώρο, όπως υπογραμμίζει η Goldman Sachs.
Επιπλέον, ιδιαίτερη αναφορά γίνεται στο επίμονα έντονο επενδυτικό κενό με το οποίο βρίσκεται αντιμέτωπη η χώρα από την περίοδο της κρίσης χρέους, με τις ιδιωτικές επενδύσεις να παραμένουν ιδιαίτερα αδύναμες. Ωστόσο, η τελευταία άνοδος των τιμών ενέργειας αποτελεί μια πρόκληση για την έναρξη ενός εκτεταμένου επενδυτικού κύκλου, που βασίζεται στην ανάκαμψη της παγκόσμιας ζήτησης για υπηρεσίες και τη στήριξη του ευρωπαϊκού Ταμείου Ανάκαμψης (ERF), που ανέρχεται κοντά στο 17% του ελληνικού ΑΕΠ. Άλλη μία κύρια διαρθρωτική πρόκληση στο πλαίσιο του Εθνικού Σχεδίου Ανάκαμψης είναι η ενίσχυση του ανθρώπινου κεφαλαίου, σε συνδυασμό με τους θεσμούς της αγοράς εργασίας που δεν μπόρεσαν να διευκολύνουν την ανάπτυξη της απασχόλησης. Από την κρίση χρέους στην Ευρωζώνη, η ανεργία βελτιώνεται σταδιακά αλλά σταθερά σε συνδυασμό με την πτώση του ποσοστού κενών θέσεων εργασίας. Αν και η εσωτερική μετατόπιση της καμπύλης Beveridge (δείχνει το ποσοστό των κενών θέσεων εργασίας συγκρίνοντας το με το ποσοστό ανεργίας) σηματοδοτεί κάποιες βελτιώσεις στην αγορά εργασίας, η ελληνική οικονομία συνεχίζει να εμφανίζει το μεγαλύτερο βαθμό αναντιστοιχίας δεξιοτήτων στη Νότια Ευρώπη και έναν από τους μεγαλύτερους στην ΕΕ.
Εξασφάλιση της αναπτυξιακής δυναμικής μέσω του Ταμείου Ανάκαμψης
Ευθυγραμμισμένο με τις ευρωπαϊκές κατευθυντήριες γραμμές που στοχεύουν στη διευκόλυνση της «πράσινης» και της ψηφιακής μετάβασης, το Εθνικό Σχέδιο Ανάκαμψης θέτει επί τάπητος την κάλυψη του επενδυτικού κενού και τον αντίκτυπο που έχει το ανθρώπινο κεφάλαιο στην παραγωγικότητα. Η ελληνική κυβέρνηση απάντησε μέσω της δέσμευσή της να υιοθετήσει μεταρρυθμίσεις στην αγορά εργασίας που στοχεύουν στην ενίσχυση του ανθρώπινου κεφαλαίου, υπό το πρίσμα της αύξησης της συμμετοχής στην αγορά εργασίας τόσο των γυναικών όσο και των νέων. Επιπλέον, σε αντίθεση με την υπόλοιπη ΕΕ, η ελληνική κυβέρνηση έχει δεσμεύσει ολόκληρο το μερίδιο των δανείων του Ταμείου Ανάκαμψης (σχεδόν 6,5% του ΑΕΠ) για τη μείωση του χρηματοοικονομικού κόστους που αντιμετωπίζουν οι ιδιώτες επενδυτές.
Παράλληλα, σύμφωνα με τη Goldman Sachs, ενώ οι τρέχουσες γεωπολιτικές εντάσεις καθυστερούν το σχεδιασμό της Ελλάδας για την τόνωση της αναπτυξιακής της δυναμικής, η κυβέρνηση συνεχίζει την πορεία προς την πλήρη επανένταξη στην αγορά χρέους. Η επίτευξη της επενδυτικής βαθμίδας για τα ελληνικά κρατικά ομόλογα - στόχος που ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης έχει θέσει για το 2023 - απαιτεί από το Δημόσιο να συνεχίσει το swap για τα κρατικά ομόλογα από τα διάφορα προγράμματα οικονομικής στήριξης που έχουν ληφθεί από τον EFSF, ESM, τα GLF (διμερή δάνεια από 14 χώρες της Ευρωζώνης) και, πιο πρόσφατα, από το ΔΝΤ. Όπως επισημαίνει ενώ υπάρχει ένα σαφές προφίλ εξαγοράς των δανείων που ανήκουν στα διάφορα προγράμματα χρηματοδοτικής στήριξης, η πρόωρη αποπληρωμή του ΔΝΤ υποδηλώνει ότι το ακριβές χρονοδιάγραμμα θα εξαρτηθεί από το αν η χώρα μπορεί να επιτύχει υψηλότερη ανάπτυξη, ανταποκρινόμενη παράλληλα στις απαιτήσεις για δημοσιονομική στήριξη, λόγω της ενεργειακής κρίσης.
Προκειμένου να εκτιμηθούν οι κίνδυνοι γύρω από τις ευνοϊκές προοπτικές για το ελληνικό χρέος που έχει θέσει ελληνική κυβέρνηση, η Goldman Sachs πραγματοποιεί μια άσκηση για την αξιολόγηση του κινδύνου γύρω από την απόδοση των μακροπρόθεσμης λήξης κρατικών ομολόγων και τον κίνδυνο ανάπτυξης.
Ο αμερικανικός οίκος αξιοποιεί ένα μοντέλο βιωσιμότητας για το ελληνικό χρέος, για να αντιστοιχίσει την ωρίμανση του δημόσιου χρέους λαμβάνοντας υπόψη την ανατροφοδότηση της ανάπτυξης από τη δημοσιονομική προσαρμογή. Με αυτό το πλαίσιο, αξιολογεί τις προοπτικές του χρέους με ορίζοντα μέχρι το 2030. Έτσι, διαπιστώνει ότι η αύξηση της μακροχρόνιας ανάπτυξης κατά 0,5 ποσοστιαίες μονάδες μειώνει, κατά μέσο όρο, το δείκτη δημοσίου χρέους για το 2030 κατά 3 ποσοστιαίες μονάδες. Αντιθέτως, μια αύξηση κατά 50 μονάδες βάσης της απόδοσης του ελληνικού δεκαετούς τίτλου αυξάνει το δείκτη δημοσίου χρέους το 2030 μόλις κατά περίπου 1 ποσοστιαία μονάδα, εξαιτίας του υψηλού ποσοστού που καταλαμβάνουν τα προγράμματα δανειακής στήριξης.
Επιπλέον, ο περιορισμένος κίνδυνος ως προς την πορεία των αποδόσεων των ελληνικών τίτλων και η δυναμική ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας υποδηλώνουν ότι παρά τις τρέχουσες γεωπολιτικές εντάσεις, βρίσκεται σε καλό δρόμο η πλήρης επανείσοδος του ελληνικού Δημόσιου στις διεθνείς αγορές, όπως τονίζει η Goldman Sachs.
Photo: Associated Press
