Την νέα «εργαλειοθήκη» παρουσίασε η Κομισιόν, επικαιροποιώντας τα μέτρα για τη θωράκιση των ευρωπαϊκών οικονομιών και καταναλωτών από τις υψηλές τιμές ενέργειας. Σε σχέση με το προσχέδιο της ανακοίνωσης που είχε διαρρεύσει, και το οποίο έχει παρουσιάσει το Insider.gr, περιλαμβάνεται μία επιπλέον προσθήκη, η οποία αφορά τη δυνατότητα επιδότησης του αερίου για ηλεκτροπαραγωγή.
Σύμφωνα με την ανακοίνωση, η δυνατότητα αυτή αφορά κράτη με μικρό βαθμό διασύνδεσης, δηλαδή χώρες οι οποίες έχουν περιορισμένα περιθώρια διασυνοριακού εμπορίου ηλεκτρικής ενέργειας. Επίσης, προϋποθέσεις για την εφαρμογή του μέτρου είναι να μην τίθεται περιορισμός στις εξαγωγές ενέργειας και να μην παραβιάζεται το πλαίσιο περί κρατικών ενισχύσεων.
Όσον αφορά τα υπόλοιπα μέτρα για την αγορά ηλεκτρικής ενέργειας, όπως έχει γράψει το Insider.gr, η Κομισιόν επαναβεβαιώνει την ευχέρεια των κρατών για ανάκτηση των υπερεσόδων από ηλεκτροπαραγωγούς, ώστε τα ποσά αυτά να χρησιμοποιηθούν για τη στήριξη των καταναλωτών.
Επέκταση του πλαφόν στη λιανική αερίου
Στα προτεινόμενα μέτρα για την αγορά ηλεκτρικής ενέργειας υπάρχει επίσης η επιδότηση του κόστους του αερίου για τις μονάδες που λειτουργούν με το συγκεκριμένο καύσιμο, ώστε να μειώσουν τις προσφορές στην αγορά και κατά συνέπεια το χονδρεμπορικό κόστος. Οι προτεινόμενες παρεμβάσεις συμπληρώνονται από την επέκταση του πλαφόν στη λιανική ρεύματος, ώστε να συμπεριλάβει μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις, όπως και η χρήση των εσόδων συμφόρησης των ηλεκτρικών διασυνδέσεων.
Για το φυσικό αέριο, η Κομισιόν προτείνει την επέκταση των ρυθμιζόμενων λιανικών τιμών του καυσίμου, για τις βιομηχανίες που καταναλώνουν αέριο, καθώς και για τα νοικοκυριά και την επόμενη χειμερινή περίοδο. Την ίδια στιγμή, εισηγείται την έκτακτη ενίσχυση της ρευστότητας των εταιρειών εμπορίας αερίου, οι οποίες επηρεάζονται από την έντονη μεταβλητότητα των τιμών.
Τέλος, αφήνει ανοικτή την εξέταση επιβολής ορίων στο ολλανδικό hub αερίου (ΤΤF). Για την αντιμετώπιση πιθανών στρεβλώσεων στη διαμόρφωση των τιμών λόγω κερδοσκοπικών κινήσεων, όπως επισημαίνεται στο κείμενο, μια επιλογή θα ήταν η αναθεώρηση του πλαφόν που εφαρμόζεται στη βραχυπρόθεσμη διακύμανση των τιμών.
Επίσης, επισημαίνει ότι ο μηχανισμός κοινών προμηθειών καυσίμου, στον οποίο θα συμμετέχουν εθελοντικά τα κράτη-μέλη, μπορεί να εξασφαλίσει πιο ανταγωνιστικές τιμές.
Υψηλές τιμές έως το 2024-2025
Όπως στο draft που είχε διαρρεύσει, έτσι και στο τελικό κείμενο η Κομισιόν συμμερίζεται τις αρνητικές προβλέψεις της αγοράς (που αποτυπώνεται στα προθεσμιακά συμβόλαια), σύμφωνα με τις οποίες έως το 2024-2025 δεν αναμένεται να επιστρέψουν οι τιμές στα προ κρίσης επίπεδα. Ως κύριες αιτίες, αναφέρει τις γεωπολιτικές εντάσεις και τον πόλεμο στην Ουκρανία.
Έτσι, τη στιγμή που οι τιμές φυσικού αερίου κινούνταν κάτω από τα 30 ευρώ ανά Μεγαβατώρα πριν από την κρίση, αναμένεται να παραμείνουν γύρω στο 100 ευρώ/MWh έως το τέλος της επόμενης χειμερινής περιόδου. Για το υπόλοιπο χρονικό διάστημα αν και θα αποκλιμακωθούν, δεν αναμένεται να επιστρέψουν στον ιστορικό μέσο όρο τους, πριν από το 2024-2025 (χωρίς ωστόσο να δίνει αριθμητικές προβλέψεις, όπως γινόταν στο προσχέδιο). Ανάλογη θα είναι η εξέλιξη και των τιμών ηλεκτρικής ενέργειας.
Πλαφόν στο TTF αν κλείσει η ρωσική «στρόφιγγα»
Στην περίπτωση που διακοπούν πλήρως οι εισαγωγές ρωσικού αερίου, σύμφωνα με την Κομισιόν ενδεχομένως θα υπάρξει ανάγκη καθορισμού διοικητικής τιμής σε όλες τις ευρωπαϊκές χρηματιστηριακές αγορές για το φυσικό αέριο, όπως το ολλανδικό hub (TTF), με τη μορφή για παράδειγμα ενός πλαφόν για το φυσικό αέριο που παραδίδεται στους Ευρωπαίους καταναλωτές και εταιρείες (πανευρωπαϊκό ανώτατο όριο τιμής) για όλη την περίοδο στην οποία η Ε.Ε. θα βρίσκεται σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης.
