«Ξετυλίγεται το κουβάρι», έστω σταδιακά και σε αρχικό επίπεδο, των διεργασιών που θα οδηγήσουν στο έργο της αναδιοργάνωσης των εταιρειών του ελληνικού σιδηροδρομικού τομέα, ΟΣΕ ΑΕ και ΕΡΓΟΣΕ ΑΕ, και βέβαια, στον διαχωρισμό τους, ως απόρροια των δεσμεύσεων της χώρας έναντι των Ευρωπαίων εταίρων της.
Ήδη, από το υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών «έφυγε» πρόσκληση προς συγκεκριμένο δικηγορικό γραφείο («Δημήτρης Αυγητίδης & Συνεργάτες - Δικηγορική Εταιρία») στο πλαίσιο της απευθείας ανάθεσης της σύμβασης με τίτλο: «Παροχή Υπηρεσιών Νομικού Συμβούλου για την υποβοήθηση της Διεύθυνσης Υποδομών Σταθερής Τροχιάς, Συντηρήσεων και Ασφάλειας για τη διαχείριση νομικών θεμάτων που αφορούν στην υλοποίηση νομοθετικής πρωτοβουλίας για την αναμόρφωση του θεσμικού πλαισίου των εταιρειών ΟΣΕ ΑΕ και ΕΡΓΟΣΕ ΑΕ».
Αντικείμενο της υπόψη σύμβασης Παροχής Υπηρεσιών Νομικού Συμβούλου είναι η υποβοήθηση της Διεύθυνσης Υποδομών Σταθερής Τροχιάς, Συντηρήσεων και Ασφάλειας στο έργο της αναδιοργάνωσης των εταιρειών του ελληνικού σιδηροδρομικού τομέα ΟΣΕ ΑΕ και ΕΡΓΟΣΕ ΑΕ σε εναρμόνιση με τις δεσμεύσεις τις οποίες ανέλαβε η Ελλάδα στα πλαίσια του Εθνικού Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας «Ελλάδα 2.0». Ως ημερομηνία λήξης της προθεσμίας υποβολής της προσφοράς ορίζεται η 16η Ιουνίου 2022, δηλαδή σε λίγες ημέρες από τώρα.
Το εν λόγω έργο περιλαμβάνει την υποβοήθηση για την κατάστρωση νομοθετικού κειμένου για την αναμόρφωση του θεσμικού πλαισίου που διέπει τις ανωτέρω εταιρείες και τον τύποις και ουσία διαχωρισμό αυτών και ειδικότερα της αναγκαίας πρωτογενούς νομοθεσίας.
Το ανωτέρω έργο στοχεύει περαιτέρω στην βελτίωση της ελκυστικότητας, παραγωγικότητας και ανταγωνιστικότητας των σιδηροδρόμων ώστε να προσφέρουν προϊόντα και υπηρεσίες που είναι αξιόπιστα, οικονομικά αποδοτικά και ανταποκρίνονται στις ανάγκες της αγοράς και των χρηστών, στην αξιοποίηση των πλεονεκτημάτων των σιδηροδρόμων αναφορικά με την ενεργειακή απόδοση και την μείωση των εκπομπών ρύπων, στο πλαίσιο λήψης μέτρων για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής, στον ψηφιακό μετασχηματισμό των σιδηροδρόμων με την αξιοποίηση των ψηφιακών τεχνολογιών και στην εξάλειψη των χρόνιων καθυστερήσεων στην ανάπτυξη και στον εκσυγχρονισμό του σιδηροδρομικού δικτύου.
Όπως έχει αναδείξει το insider.gr με συνεχή θεματολογία (πιο πρόσφατο προ 3μήνου: Σιδηρόδρομος: Το timing για τον διαχωρισμό ΟΣΕ και ΕΡΓΟΣΕ – Εν αναμονή των μεγάλων ΣΔΙΤ), έως τον Ιούνιο του 2024 θα πρέπει να πραγματοποιηθεί η πλήρης εφαρμογή του εταιρικού μετασχηματισμού ΟΣΕ – ΕΡΓΟΣΕ, μέσα από την παρακολούθηση υλοποίησης της σχετικής Δράσης του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας. Αυτό αποφάσισε το υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών, σύμφωνα με σχετικό έγγραφο (ημερομηνία 23/03/2021) που δημοσιοποιήθηκε στη «Διαύγεια», αν και μένει να φανεί αν τηρηθούν τα χρονοδιαγράμματα.
Υπενθυμίζεται ότι, όπως προέκυψε από τη νέα τροποποιητική απόφαση του υπουργού Υποδομών και Μεταφορών, Κ. Καραμανλή, το σχέδιο δράσης και η ολοκλήρωση αυτού περιλαμβάνει τρεις (3) διακριτές φάσεις (ένα δεν αλλάξουν στην πορεία χρονοδιαγράμματα):
- Μέχρι το τέλος Ιουνίου 2022, διαμόρφωση του γενικού πλαισίου της θεσμικής μεταβολής των σιδηροδρομικών εταιρειών ΟΣΕ Α.Ε. και ΕΡΓΟΣΕ Α.Ε. και μέχρι τον Δεκέμβριο του 2022 την εκπόνηση των σχεδίων διοικητικής και οργανωτικής αναδιάρθρωσης των άνω εταιρειών.
- Έως τον Μάρτιο του 2023 έγκριση των σχεδίων διοικητικής και οργανωτικής αναδιάρθρωσης των άνω δημόσιων επιχειρήσεων και του νέου μηχανισμού παραγωγής έργων (μετασχηματισμός ΟΣΕ-ΕΡΓΟΣΕ), που θα περιλαμβάνει και σχέδιο μετάβασης σε αυτόν, με γνώμονα την αποτελεσματική υλοποίηση των σιδηροδρομικών έργων και τη βέλτιστη αξιοποίηση της διατιθέμενης ενωσιακής στήριξης.
- Έως τον Ιούνιο του 2024 την πλήρη εφαρμογή του εταιρικού μετασχηματισμού ΟΣΕ – ΕΡΓΟΣΕ, μέσα από την παρακολούθηση υλοποίησης της σχετικής Δράσης του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας.
Η Συντονιστική Επιτροπή υποστηρίζεται από την Κοινή Ομάδα Εργασίας και εισηγείται στον Υπουργό Υποδομών και Μεταφορών για όλα τα θέματα που αφορούν στο Σχέδιο Δράσης. Η Συντονιστική Επιτροπή θα συνέρχεται σε τακτά χρονικά διαστήματα και θα ενημερώνεται από τον υπεύθυνο της Κοινής Ομάδας Εργασίας για την πρόοδο του έργου. Στις συνεδριάσεις της Συντονιστικής Επιτροπής δύναται να καλούνται τα μέλη της Ομάδας Εργασίας ή/και εκπρόσωποι του Υπουργού ή/και σύμβουλοι των σχεδίων θεσμικής, οργανωτικής μεταβολής των άνω εταιρειών, ή/και εκπρόσωποι των εταιρειών, όταν απαιτείται.
Από το υπουργείο γίνονταν αναφορά στην ανάγκη για αποτελεσματικότερη χρήση των Ενωσιακών πόρων για την ολοκλήρωση / αναβάθμιση του σιδηροδρομικού δικτύου εντός του νέου απελευθερωμένου περιβάλλοντος για τις σιδηροδρομικές μεταφορές, για βελτίωσης της ελκυστικότητας, παραγωγικότητας και ανταγωνιστικότητας των σιδηροδρόμων ώστε να προσφέρουν προϊόντα και υπηρεσίες που είναι βολικά, αξιόπιστα και οικονομικά αποδοτικά και ανταποκρίνονται στις ανάγκες της αγοράς και των χρηστών, του ψηφιακού μετασχηματισμού των σιδηροδρόμων για την αξιοποίηση των ψηφιακών τεχνολογιών στον επανασχεδιασμό του τρόπου με τον οποίο συνδέονται άνθρωποι, εμπορεύματα, δεδομένα και διαδικασίες στη μεταφορική αλυσίδα, όπως και στη δέσμευση των σιδηροδρόμων να συνεχίσουν να μειώνουν το περιβαλλοντικό τους αποτύπωμα και επομένως την ανάγκη εκμετάλλευσης των πλεονεκτημάτων των σιδηροδρόμων στην ενεργειακή απόδοση και τη μείωση των εκπομπών ρύπων κ.α.
Το υπουργείο προωθεί διαδικασίες για την «αναδιοργάνωση του μηχανισμού παραγωγής σιδηροδρομικών έργων, ώστε με την αποτελεσματικότερη χρήση ενωσιακών πόρων να ολοκληρωθεί / αναβαθμισθεί το σιδηροδρομικό δίκτυο εντός του νέου απελευθερωμένου περιβάλλοντος για τις σιδηροδρομικές μεταφορές». Ανάμεσα στο «πακέτο» των μεταρρυθμίσεων εντάσσεται και ο διακριτός ρόλος ΟΣΕ και ΕΡΓΟΣΕ, με την βασική βέβαια… υποσημείωση, που έχει αναδείξει το insider, ότι η ευρύτερη αναβάθμιση του σιδηροδρομικού τομέα μαζί με την προώθηση μεγάλων διαγωνισμών ΣΔΙΤ του ΟΣΕ που αφορούν στην ανάταξη και συντήρηση του δικτύου ή τον εκσυγχρονισμό - ψηφιοποίησή του, εντάσσονται στο πλαίσιο του Ταμείου Ανάκαμψης. Στις αρχές του 2021 μάλιστα, το insider αποκάλυψε τις προσεχείς κινήσεις του ΟΣΕ και τα χρονοδιαγράμματα για το mega ΣΔΙΤ των 1,3 δις ευρώ και την αναβάθμιση του οργανισμού.
Όσον αφορά ειδικότερα την απόσχιση της ΕΡΓΟΣΕ από τον ΟΣΕ, βάσει αρχικών προβλέψεων, ο ΟΣΕ (Διαχειριστής Υποδομής) θα αναλάβει τη διαχείριση της σιδηροδρομικής υποδομής και όλων των εργασιών που απαιτούνται για το σιδηροδρομικό δίκτυο σε λειτουργία, δηλαδή τόσο την τακτική όσο και τη βαριά συντήρηση, καθώς και εργασίες ανάταξης. Ο ΟΣΕ, μέσω του προγραμματισμού των εργασιών συντήρησης της σιδηροδρομικής γραμμής που βρίσκεται σε λειτουργία, θα έχει ως στόχο τη μείωση των σφαλμάτων ώστε να σταθεροποιείται η αποτελεσματική κυκλοφορία της γραμμής και να περιορίζει την πιθανότητα υποβάθμισης της ποιότητάς της.
Η ΕΡΓΟΣΕ (Διαχειριστής έργων) θα επικεντρωθεί στην ανάληψη νέων έργων σιδηροδρομικής υποδομής εκτός του εν λειτουργία δικτύου, π.χ. νέες χαράξεις, επεκτάσεις υφιστάμενου δικτύου και αναβαθμίσεις. Βασική λειτουργία της ΕΡΓΟΣΕ είναι η διαχείριση όλων των δραστηριοτήτων που σχετίζονται με την υλοποίηση των νέων έργων, δηλαδή στις μελέτες, διαδικασίες απαλλοτρίωσης, δημοπράτηση, προμήθεια υλικών, κατασκευή, υγιεινή και ασφάλεια, έλεγχος ποιότητας και παράδοση ολοκληρωμένου έργου στον ΟΣΕ για εκμετάλλευση.
