Σε «αχαρτογράφητα νερά» πλέει πλέον η Ιταλία, μετά την αποχή που εκδήλωσαν τρεις σημαντικοί εταίροι του συνασπισμού – M5S, Lega και Forza Italia, στη χθεσινή ψηφοφορία οδηγώντας τον Μάριο Ντράγκι σε παραίτηση και στην προκήρυξη προώρων εκλογών.
Την περασμένη εβδομάδα, ο πρόεδρος της Ιταλίας Σέρτζιο Ματαρέλα είχε αρνηθεί να δεχτεί την παραίτηση του Ντράγκι και τον είχε προτρέψει να συζητήσει το θέμα στο Κοινοβούλιο. Τώρα όμως φαίνεται ότι ο Ματαρέλα θα δεχτεί το νέο αίτημα παραίτησής του, όπως σημειώνει η Commerzbank.
... Οι μεταρρυθμίσεις θα μείνουν ανεκπλήρωτες
Πέρα από τα ζητήματα της πολιτικής σκηνής, η χώρα βρίσκεται αντιμέτωπη με πολλά οικονομικά προβλήματα: η άκαμπτη αγορά εργασίας, η αναποτελεσματική γραφειοκρατία, η αργή υλοποίηση των δικαστικών αποφάσεων, το ισχυρό χάσμα Βορρά - Νότου, πολλές εταιρείες «ζόμπι» που διατηρούνται μόνο με δανειοδοτήσεις, το brain drain, με πολλά λαμπρά μυαλά να μεταναστεύουν λόγω έλλειψης προοπτικών και άλλα πολλά. Όλα αυτά αντικατοπτρίζονται στην έλλειψη αύξησης της παραγωγικότητας, που έχει να αυξηθεί σχεδόν από τα τέλη της δεκαετίας του 1990, σύμφωνα με τον Marco Wagner επικεφαλής οικονομολόγος του γερμανικού οίκου.
Από την άλλη, ο Ντράγκι είχε αρχίσει να αντιμετωπίζει ορισμένα από αυτά τα προβλήματα όταν ανέλαβε τα καθήκοντά του την άνοιξη του 2020, πιέζοντας ειδικότερα για μεταρρυθμίσεις στο βαρύ σκέλος της γραφειοκρατίας. Ωστόσο, αυτά έχουν ήδη παγώσει εδώ και αρκετούς μήνες καθώς τα κόμματα του κυβερνητικού συνασπισμού απέσυραν σταδιακά τη στήριξή τους. Πλέον, οι όποιες μεταρρυθμιστικές προσπάθειες είναι πιθανό να σταματήσουν ουσιαστικά.
Η Commerzbank είχε επισημάνει πρόσφατα ότι ο Μάριο Ντράγκι ήταν το άτομο που εμπιστεύονταν περισσότερο στο σκέλος των μεταρρυθμίσεων, ακόμα κι αν δεν πίστευε σε μια σημαντική αλλαγή (Economic Insight «Ο Ντράγκι δεν είναι Μπεκενμπάουερ»). Προς το παρόν, ο Wagner δεν βλέπει σχεδόν καμία αντικατάσταση που να κρίνεται επαρκής, ακόμη και σε μια υπό συζήτηση βάση.
Επιπλέον, ο Ντράγκι είχε μόλις επωφεληθεί από ένα κλίμα αισιοδοξίας στην αρχή της θητείας του, όταν η οικονομία άρχισε να ανακάμπτει από την απότομη ύφεση εξαιτίας της πανδημίας του κορονοϊού και επιπλέον δισ. ευρώ επρόκειτο να διανεμηθούν από το Ταμείο Ανάκαμψης. Αυτή η αναπτυξιακή ώθηση δεν θα είναι πλέον διαθέσιμη στο νέο κατεστημένο. Εάν τα κόμματα συμφωνήσουν για έναν νέο πρωθυπουργό, αυτός ή αυτή δεν θα μπορεί να βασιστεί στη συνοχή των κομμάτων. Κι αυτό γιατί τα κόμματα κοιτάζουν ήδη μπροστά στις νέες εκλογές, που είναι προγραμματισμένες για τον Μάιο του 2023, και προσπαθούν να τοποθετηθούν ανάλογα. Αυτός ήταν και ο λόγος που το M5S αρνήθηκε πρόσφατα να στηρίξει την κυβέρνηση.
... και οι νέες εκλογές δεν εγγυώνται μια βιώσιμη κυβέρνηση
Από αυτή την άποψη, η καλύτερη λύση για τη χώρα, σύμφωνα με την Commerzbank, είναι πιθανώς να επιδιώξει νέες εκλογές τον Σεπτέμβριο ή τον Οκτώβριο του 2022. Αλλά ακόμη και τότε, ο σχηματισμός ενός συνασπισμού ικανού να κυβερνήσει θα αποτελέσει μια πρόκληση, καθώς οι ψήφοι του εκλογικού σώματος κατανέμονται κυρίως μεταξύ των τεσσάρων - εν μέρει αντίπαλων - κομμάτων M5S, Partito Democratico, Lega και η δεξιά Brothers of Italy.
