Κομβική σημασία αποκτά η Σύμβαση Παραχώρησης της υπόγειας αποθήκης αερίου (ΥΑΦΑ) στη Ν.Καβάλα, μετά τα αρνητικά δεδομένα που δημιούργησε για τον διαγωνισμό ο Κανονισμός Τιμολόγησης της υποδομής, τον οποίο ενέκρινε στις αρχές Ιουλίου η Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας (ΡΑΕ).
Έτσι, στην περίπτωση που για τη Σύμβαση υπάρξουν σημαντικές διαφωνίες από τους επενδυτές, τότε ουσιαστικά θα εκμηδενισθούν τα περιθώρια αίσιας έκβασης του διαγωνισμού. Αντίθετα, στην περίπτωση που οι «μνηστήρες» υποδεχθούν θετικά τη Σύμβαση, τότε μία τέτοια εξέλιξη θα αποτελούσε πρόκριμα για το ΤΑΙΠΕΔ, ώστε να αναζητήσει πιθανούς τρόπους βελτίωσης των εμπορικών όρων ανάπτυξης και λειτουργίας της υποδομής.
Το σχετικό κείμενο βρίσκεται ήδη στη διάθεση των δύο διεκδικητών της αποθήκης, δηλαδή της κοινοπραξίας ΔΕΣΦΑ-ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ και της Energean, έχοντας αναρτηθεί στο VDR. Παρά το γεγονός ότι η διορία για να διατυπώσουν τα σχόλιά τους οι επενδυτές ολοκληρωνόταν κανονικά στα τέλη Ιουλίου, το Ταμείο αποφάσισε να μεταφέρει τη σχετική προθεσμία στα τέλη Σεπτεμβρίου, ώστε να τους δοθεί ακόμη περισσότερος χρόνος για να το εξετάσουν.
Τα παραπάνω σημαίνουν πως τα τέλη του επόμενου μήνα εξελίσσονται σε κρίσιμο ορόσημο για την ιδιωτικοποίηση της αποθήκης. Κι αυτό γιατί, έτσι όπως έχουν διαμορφωθεί οι όροι εμπορικής εκμετάλλευσης της υποδομής μέσω του Κανονισμού, πλέον η τύχη του διαγωνισμού «περνά» από την τύχη της Σύμβασης Παραχώρησης.
«Αγκάθι» το ποσοστό κοινωνικοποίησης
Όπως έχει γράψει το Insider.gr, ένα από τα μεγαλύτερα προσκόμματα που «έφερε» ο Κανονισμός Τιμολόγησης είναι το ποσοστό κοινωνικοποίησης, το οποίο προσδιορίστηκε στο 50%. Το ποσοστό κοινωνικοποίησης αφορά το εγγυημένο έσοδο της υποδομής, το οποίο πρόκειται να αντληθεί είτε από τους καταναλωτές αερίου, είτε από τους προμηθευτές και τους ηλεκτροπαραγωγούς, μέσω της υποχρέωσής τους για τήρηση συγκεκριμένων αποθεμάτων στην αποθήκη.
Μάλιστα, στην απόφασή της η ΡΑΕ «μεταφράζει» αυτό το πλαφόν σε 160 εκατ. ευρώ, καθώς υπολογίζει το κόστος ανάπτυξης της υποδομής σε 321 εκατ. ευρώ. Στον υπολογισμό της, ωστόσο, η Αρχή λαμβάνει υπόψη της δεδομένα του 2020, τα οποία έχει αλλάξει δραστικά από τότε. Έτσι, εκτιμά στα 47-60 εκατ. ευρώ την αξία του μη αντλήσιμου αερίου (cushion gas), που είναι απαραίτητο για τη λειτουργία της αποθήκης.
Στο μεταξύ ωστόσο, η αξία του cushion gas έχει εκτιναχθεί στα ύψη, αν ληφθεί υπόψη ότι έχει τουλάχιστον 3πλασιαστεί η τιμή του φυσικού αερίου. Επομένως, το «ταβάνι» των 160 εκατ. ευρώ αντιστοιχεί πλέον σε ποσοστό κοινωνικοποίησης πολύ μικρότερο από το 50%, δηλαδή από τα μισά κεφάλαια που απαιτούνται για την ανάπτυξη της υποδομής.
Μάλιστα, στη διαβούλευση του Κανονισμού Τιμολόγησης από τη ΡΑΕ, και το ΤΑΙΠΕΔ είχε εκφράσει τη διαφωνία του για το κατά πόσο ένα ποσοστό κοινωνικοποίησης 50% για την υποδομή θα μπορούσε να διαμορφώσουν βιώσιμους οικονομικούς όρους για την ανάπτυξη και λειτουργία της. «Κρίνεται εύλογο όπως κατά τα πρώτα έτη να δύναται να ανακτηθεί μέσω κοινωνικοποίησης ποσοστό άνω του 50%, όπως και στην περίπτωση της υποδομής της Ρεβυθούσας», σημείωνε χαρακτηριστικά το Ταμείο.
Εναλλακτικοί τρόποι στήριξης
Στο ενδεχόμενο πάντως που αποτυπωθεί σύγκλιση με τους επενδυτές στη Σύμβαση Παραχώρησης, πρόθεση του ΤΑΙΠΕΔ είναι να αναζητήσει τρόπους ώστε να περιορισθούν όσο το δυνατόν περισσότερο οι αρνητικές επιπτώσεις από το ύψος στο οποίο καθορίσθηκε το εγγυημένο έσοδο. Μία εναλλακτική λύση θα ήταν η αποθήκευση στην υποδομή στρατηγικού αποθέματος της χώρας, κάτι που προβλέπεται και στην απόφαση της ΡΑΕ.
«Δεδομένου ότι η ΥΑΦΑ μπορεί να συνεισφέρει περαιτέρω στην ασφάλεια εφοδιασμού, με διατήρηση στρατηγικών αποθεμάτων, όπως αποτυπώνονται στο σενάριο γεωπολιτικού κινδύνου, η Πολιτεία δύναται συμπληρωματικά να προσδιορίσει καθεστώς στρατηγικού αποθέματος, δηλαδή αποθέματος που θα διατηρείται στην ΥΑΦΑ και το οποίο θα χρησιμοποιείται αποκλειστικά και μόνο σε περίοδο κρίσης εφοδιασμού, συνιστώντας Υπηρεσία Γενικού Οικονομικού Συμφέροντος και καθορίζοντας το αντάλλαγμα της παροχής της», σημειώνει χαρακτηριστικά η Αρχή.
Μία διαφορετική επιλογή είναι η διεκδίκηση ευρωπαϊκής χρηματοδότησης μέσω του RepowerEU, δηλαδή του ευρωπαϊκού σχεδίου για την πλήρη ενεργειακή απεξάρτηση από τη Ρωσία έως το 2027. Μάλιστα, όπως έχει γράψει το Insider.gr, η αποθήκη συμπεριλαμβανόταν έτσι κι αλλιώς στην αρχική λίστα των έργων για τα οποία θα επιδιωχθεί να αντληθούν κοινοτικά κονδύλια.
