Στη γραμμή εκκίνησης μπαίνει σήμερα η ηλεκτρική διασύνδεση Ελλάδας (Κρήτης)– Κύπρου – Ισραήλ, με την τη τελετή έναρξης των εργασιών υλοποίησης του έργου. Η τελετή θα πραγματοποιηθεί στο Προεδρικό Μέγαρο στη Λευκωσία, ενώ σε αυτήν θα απευθύνουν χαιρετισμό ο Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας Νίκος Αναστασιάδης, η Ευρωπαία Επίτροπος Ενέργειας Κάντρι Σίμσον, ο Έλληνας υπουργός Ενέργειας Περιβάλλοντος και Ενέργειας Κώστας Σκρέκας, καθώς και ο επικεφαλής του EuroAsia Interconnector, φορέα υλοποίησης του έργου.
Η υλοποίηση της διασύνδεσης θα ξεκινήσει με το σκέλος Ελλάδας – Κύπρου, το οποίο είναι και το πλέον ώριμο για την έναρξη κατασκευής. Η «ηλεκτρική επικοινωνία» των συστημάτων μεταφοράς των δύο χωρών θα γίνει με ένα σύστημα υποβρύχιων και επίγειων καλωδίων, μήκους 898 χιλιομέτρων, το οποίο θα ξεκινά από το χωριό Κοφίνου στην Κύπρο και θα καταλήγει στη Δαμάστα στην Κρήτη.
Στη Δαμάστα θα καταλήγει η «μεγάλη διασύνδεση» της Κρήτης, με την οποία μέσω της Αττικής το νησί θα ανταλλάσσει ηλεκτρική ενέργεια με το εγχώρια ηλεκτρικό σύστημα. Μάλιστα, στο πλαίσιο διαλειτουργικότητας του Κρήτη-Αττική και του Κρήτη-Κύπρος, οι δύο διασυνδέσεις θα χρησιμοποιούν τον ίδιο Σταθμό Μετατροπής στο χωριό της Κρήτης.
Αναβάθμιση της Ελλάδας στον ενεργειακό χάρτη
Με την ολοκλήρωσή της, η διασύνδεση θα άρει την «ηλεκτρική απομόνωση» της Κύπρου, ενισχύοντας την επάρκεια τροφοδοσίας του νησιού, αλλά και μειώνοντας το περιβαλλοντικό του αποτύπωμα. Σύμφωνα με τον EuroAsia Interconnector, με την ενίσχυση του μεριδίου των ΑΠΕ στο μίγμα, η εξοικονόμηση στους λογαριασμούς των καταναλωτών θα ανέρχεται ετησίως σε 200 εκατ. ευρώ.
Παράλληλα, η υποδομή του EuroAsia Interconnector εντάσσεται σε μία νέα «γενιά» διασυνδέσεων που έχουν στο επίκεντρό τους την Ελλάδα, ενισχύοντας επομένως τον ρόλο της ως κόμβου διαμετακόμισης ηλεκτρικής ενέργειας στην ευρύτερη περιοχή. Στο ίδιο πλαίσιο εντάσσεται και το πρότζεκτ διασύνδεσης της χώρας μας με την Αίγυπτο, το οποίο μάλιστα προορίζεται για την εισαγωγή στην Ευρώπη, μέσω της Ελλάδας, αποκλειστικά «πράσινης» ηλεκτρικής ενέργειας.
Ευρωπαϊκή χρηματοδότηση 657 εκατ. ευρώ
Το Κρήτη-Κύπρος προβλέπει τη μεταφορά ηλεκτρικής ενέργειας και προς τις δύο κατευθύνσεις, με ισχύ 1000 MW σε πρώτη φάση. Τόσο το μήκος του, όσο και το βάθος πόντισης των υποβρύχιων καλωδίων (έως και 3.000 μέτρα), αποτελούν ρεκόρ για τα έργα του είδους του.
Για το πρώτο σκέλος του έργου, ο EuroAsia Interconnector έχει διασφαλίσει ευρωπαϊκή χρηματοδότηση ύψους 657 εκατ. ευρώ, μέσω του μηχανισμού Connecting Europe Facility. Ένα ποσοστού του εναπομείναντα προϋπολογισμού θα καλυφθεί από την Ελλάδα μέσω των ρυθμιζόμενων χρεώσεων των εγχώριων καταναλωτών, όπως προβλέπει η συμφωνία διασυνοριακού επιμερισμού κόστους (CBCA) μεταξύ των ρυθμιστικών αρχών των δύο κρατών.
Την ίδια στιγμή, ο ΑΔΜΗΕ έχει υποβάλει πρόταση για «είσοδο» στο μετοχικό κεφάλαιο του EuroAsia Interconnector με ποσοστό τουλάχιστον 25%. Σύμφωνα με πληροφορίες, το due diligence από τον ΑΔΜΗΕ, που προϋποτίθεται για να «κλειδώσει» το deal βρίσκεται σε εξέλιξη.
