Το περασμένο καλοκαίρι η Ευρωπαϊκή Ένωση παρουσίασε το «Fit for 55», ένα ριζοσπαστικό σχέδιο για την πράσινη μετάβαση με βαθιές περικοπές στις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου ώστε να πετύχει την κλιματική ουδετερότητα με μηδενικές εκπομπές άνθρακα μέχρι τα μέσα του αιώνα, ωστόσο, η εισβολή του Ρώσου Προέδρου Βλαντίμιρ Πούτιν στην Ουκρανία κατέστρεψε τους σχεδιασμούς της.
Αρκετές χώρες αναγκάστηκαν να στραφούν εκ νέου στον άνθρακα, τουλάχιστον βραχυπρόθεσμα, για να αντισταθμίσουν τις περικοπές στις προμήθειες καυσίμων από τη Ρωσία. Από τότε που τα ρωσικά στρατεύματα πέρασαν τα ουκρανικά σύνορα στις 24 Φεβρουαρίου, οι ευρωπαϊκές χώρες άρχισαν να καίνε περισσότερο άνθρακα, να σχεδιάζουν νέους τερματικούς σταθμούς υγροποιημένου φυσικού αερίου και να επεκτείνουν το δίκτυο αγωγών φυσικού αερίου της περιοχής.
«Κατανοώ ότι ορισμένες κυβερνήσεις πρέπει να λάβουν δύσκολες αποφάσεις για να εξασφαλίσουν τον ενεργειακό εφοδιασμό των πολιτών τους», υπογραμμίζει ο Φατίχ Μπιρόλ, εκτελεστικός διευθυντής στη Διεθνή Υπηρεσία Ενέργειας, προσθέτοντας πως: «οι τρέχουσες πιέσεις στις αγορές ενέργειας είναι οδυνηρές για όλους μας».
Το σχέδιο για το κλίμα που ανακοινώθηκε στις 14 Ιουλίου 2021, από την Κομισιόν εστίαζε στον δραστικό περιορισμό των εκπομπών άνθρακα, την αύξηση της ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές και τη σταδιακή κατάργηση των αυτοκινήτων με κινητήρες εσωτερικής καύσης για μείωση των εκπομπών κατά 55% έως το 2030.
Η Γηραιά Ήπειρος βασίζεται στη Ρωσία για περίπου το 40% του φυσικού αερίου της και το 1/3 του πετρελαίου της. Με τον Πούτιν να χρησιμοποιεί τον ορυκτό πλούτο της Μόσχας σαν όπλο, η ΕΕ στρέφεται στις επενδύσεις υποδομών για την παραγωγή LNG ενώ από τον Φεβρουάριο, οι εκπομπές άνθρακα έχουν εκτιναχθεί περισσότερο από 6% από τα επίπεδα του 2019, σύμφωνα με την ερευνητική εταιρία Kayrros SAS.
Η Ρωσία έχει μειώσει τις αποστολές φυσικού αερίου μέσω κάθε μεγάλου αγωγού προς την Ευρώπη φέτος, με τις εξαγωγές κατά καιρούς να πέφτουν σε λιγότερο από το 1/3, τη στιγμή που η χρήση φυσικού αερίου στο μπλοκ το 2021 κατέγραψε υψηλό δεκαετίας σύμφωνα με την βρετανική πετρελαϊκή BP.
«Θα υπάρξει ένας αγώνας πέντε έως δέκα ετών για την αντιμετώπιση της ευρωπαϊκής εξάρτησης από τη Ρωσία» εκτιμά ο Μάρτιν Μπράντλεϊ, επικεφαλής ευρωπαϊκών επενδύσεων υποδομής για τη Macquarie Asset Management.
Η ενεργειακή κρίση ώθησε τη Γερμανία να καθυστερήσει την πράσινη «μετάλλαξή» της με την ICIS να υπολογίζει πως η ισχυρότερη οικονομία της Ευρώπης θα αυξήσει τις εκπομπές άνθρακα κατά 20% το 2023 και 17% το 2024. Αναφερόμενος στην αλλαγή πλεύσης που αποφάσισε το Βερολίνο, ο Πίτερ Βις, πρώην κορυφαίος αξιωματούχος για την κλιματική πολιτική στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή που τώρα εργάζεται στην εταιρεία Rud Pedersen Public Affair, τονίζει πως προχώρησε σε μία γρήγορη λύση, όμως αμφιβάλλει αν η ατμομηχανή της ΕΕ θα φτάσει τους στόχους της έως το 2030.
Πολλές χώρες επενδύουν επίσης σε τερματικούς σταθμούς για την εισαγωγή LNG ως εναλλακτική λύση στο ρωσικό αέριο. Ενώ το φυσικό αέριο θεωρείται συνήθως καθαρότερο από τον άνθρακα, ορισμένοι περιβαλλοντολόγοι αντιτίθενται στην κατασκευή νέων εγκαταστάσεων και αγωγών για τη σύνδεσή τους με τα υπάρχοντα δίκτυα. Αυτό συμβαίνει επειδή η υποδομή θα διαρκέσει δεκαετίες και οι αγωγοί αερίου είναι γνωστοί για τη διαρροή μεθανίου, το οποίο είναι πιο επιβλαβές αέριο από το διοξείδιο του άνθρακα. Τα 20 έργα LNG που βρίσκονται υπό κατασκευή θα είναι σε θέση να διαχειρίζονται 120 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα καυσίμου ετησίως, ή περίπου το 80% του όγκου που παρείχε η Ρωσία το 2021, σύμφωνα με την FTI Consulting.
