Αυτές τις ημέρες διεξάγεται μία εξαιρετικά ενδιαφέρουσα συζήτηση μέσα από την οποία «ετοιμάζεται» το ψηφιακό ευρώ.
Πρόκειται για μία κίνηση της ΕΚΤ η οποία βρίσκεται σε συγχρονισμό και με τις άλλες μεγάλες Κεντρικές Τράπεζες, ορισμένες εκ των οποίων όπως η Κεντρική Τράπεζα της Κίνας έχουν ήδη δρομολογήσει πειραματικά την λειτουργία του ψηφιακού/digital νομίσματος σε ορισμένες περιορισμένες περιοχές της χώρας.
Δεν πρόκειται για κρατικό «κρυπτονόμισμα», αλλά για την άυλη μορφή ψηφιακού χρήματος του οποίου, ο απόλυτος «ηλεκτρονικός» νομισματικός έλεγχος βρίσκεται στα χέρια του Συμβουλίου Νομισματικής πολιτικής της ΕΚΤ.
Ποια η διαφορά με το τρέχον χάρτινο ή μεταλλικό ευρώ, ή ακόμα και με το χρήμα των ηλεκτρονικών πιστωτικών καρτών, το οποίο επίσης βρίσκεται υπό τον έλεγχο των ίδιων θεσμικών οργάνων της ΕΚΤ;
Η διαφορά – πέραν της ψηφιακής βάσης – βρίσκεται στο γεγονός οτι η ΕΚΤ θα έχει άμεση πρόσβαση στο κάθε ευρώ που κυκλοφορεί σε ψηφιακή μορφή, σε αντίθεση με το «χάρτινο» του οποίου η ύπαρξη μπορεί να βρίσκεται στο θησαυροφυλάκιο, στο ταμείο, στην τσέπη ή και... στο στρώμα, πέραν του λογαριασμού στην τράπεζα ή σε κάποιο ταμείο.
Με άλλα λόγια η ΕΚΤ θα μπορεί με μία ηλεκτρονική εντολή να γνωρίζει την ύπαρξή του, τον ιδιοκτήτη του, να το «πολλαπλασιάζει» αν υπάρχει λόγος, ή να το αποσύρει χωρίς ο «ιδιοκτήτης» του να μπορεί να κάνει κάτι γι' αυτό...
Όπως παραδέχτηκε η κα Λαγκάρντ στην διάρκεια της κοινής διάσκεψης μεταξύ της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και της ΕΚΤ για το θέμα αυτό, «Θα προστατεύσει την ιδιωτικότητα, αλλά χωρίς την πλήρη ανωνυμία, που έχουν τα χαρτονομίσματα...».
Ο αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Βάλντις Ντομπρόβσκις, μιλώντας στην διάρκεια αυτής της κοινής διάσκεψης μεταξύ της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και της ΕΚΤ, ήταν περισσότερο σαφώς ως προς το χρονοδιάγραμμα και υποστήριξε ότι η νομοθετική πρόταση για το ψηφιακό ευρώ θα είναι έτοιμη το πρώτο εξάμηνο του 2023. «Το νομισματικό μας σύστημα πρέπει να προσαρμοστεί στην ψηφιοποίηση», δήλωσε.
Ο υπουργός Οικονομικών της Γερμανίας Κρίστιαν Λίντνερ, άγγιξε περισσότερο την ουσία της μεταβολής δηλώνοντας ότι «χρειαζόμαστε μια δημόσια συζήτηση για κάθε πτυχή του» και ότι το ψηφιακό ευρώ θα πρέπει «να είναι καλό για τους ανθρώπους και όχι μόνο για τους υπεύθυνους χάραξης πολιτικής».
Πληθωρισμός και digital ευρώ
Το πληθωριστικό περιβάλλον και η ανεξέλεγκτη πορεία του πληθωρισμού καθιστούν περισσότερο ορατή την διαφορά της χρήσης του «υλικού» ευρώ από το «άυλο» ευρώ.
Για παράδειγμα η ΕΚΤ σήμερα για να «συμμαζέψει» την τεράστια ρευστότητα που έχει διοχετεύσει στις αγορές για την αντιμετώπιση αφ' ενός της κρίσης του 2008 και αφ' ετέρου της πανδημίας, έχει βαλθεί να αυξήσει τα επιτόκια – προκαλώντας ύφεση στην οικονομία – και παράλληλα σταδιακά ενεργοποιεί το QT, ήτοι την ποσοτική σύσφιξη με την «απόσυρση» των κεφαλαίων του APP και του PEPP, όπως επίσης και των TLTROs.
Με το ψηφιακό ευρώ η χρηματοδότηση ή η απόσυρσή της από το τραπεζικό σύστημα θα είναι μία διαδικασία ηλεκτρονικών εντολών «των υπευθύνων χάραξης πολιτικής» όπως παρατήρησε ο ΥΠΟΙΚ της Γερμανίας κ. Λίντνερ...
Με άλλα λόγια η κυκλοφορία του ψηφιακού ευρώ διαμορφώνει εντελώς διαφορετικούς όρους κυκλοφορίας του νομίσματος και δίνει στην ΕΚΤ απόλυτο έλεγχο του νομίσματος, πέρα από κάθε άμεση ή έμμεση σχέση με την νομοθετική ή εκτελεστική εξουσία των εθνικών κοινοβουλίων και των κυβερνήσεών τους.
Εξού και η επισήμανση από πλευράς Λίντνερ για τον δημόσιο διάλογο.
Βέβαια και σήμερα η ΕΚΤ έχει τις ίδιες δυνατότητες οσο αφορά το θέμα της διαχείρισης της κυκλοφορίας του χρήματος, αλλά λόγω της σημερινής «φύσης» του «υλικού» νομίσματος, για παράδειγμα σε ευρωπαϊκό επίπεδο, κάθε τέτοια παρέμβαση αναγκαστικά περνάει μέσα από τις συζητήσεις στο Eurogroup και την Σύνοδο Κορυφής.
Σε κάθε περίπτωση πάντως με την κατάθεση του σχετικού νομοσχεδίου από την Κομισιόν το 2023, θα γίνει σαφές το καθεστώς μέσα στο οποίο αυτό θα λειτουργήσει.
Πρέπει να σημειωθεί πάντως ότι ήδη στο περιθώριο των συζητήσεων αυτών κάποιοι συνδέουν την «εισαγωγή» του ψηφιακού Ευρώ με διαδικασίες ενίσχυσης της λειτουργίας της Ε.Ε. σε δύο ή και περισσότερες ταχύτητες, ανάλογα με τις επιλογές των χωρών μελών.
