Πρόοδος στην αποπληρωμή των ληξιπρόθεσμων οφειλών του κράτους προς ιδιώτες σε σχέση με την εικόνα που υπήρχε κατά την προηγούμενη έκθεση αξιολόγησης της χώρας (την άνοιξη του 2022), αλλά και απόκλιση σε σχέση με τους στόχους που τότε τέθηκαν ως «προαπαιτούμενο» για το πακέτο δόσεων, καταγράφεται στο πόρισμα των θεσμών για την πρώτη μεταπρογραμματική εποπτεία.
Πρόκειται για 1 από τα 4 συνολικά προαπαιτούμενα για τα οποία καταγράφεται η ανάγκη για επιπλέον πρόοδο και τίθενται νέα ορόσημα για αυτό το λόγο. Δίδεται περιθώριο έως τον Δεκέμβριο ή έως τον Φεβρουάριο του 2023 για τις συντάξεις που εκκρεμούν.
Οι ληξιπρόθεσμες οφειλές του κράτους προς ιδιώτες είναι ένα μνημονιακό προαπαιτούμενο, το οποίο «μεταφέρθηκε» και στην ενισχυμένη εποπτεία. Πλέον αποτελεί σημείο ιδιαίτερης προσοχής των δανειστών και στη μεταπρογραμματική εποπτεία.
Στα 2 δισ. οι μικτές, στα 496 εκατ. οι «καθαρές» οφειλές εκτός συντάξεων
Οι μικτές οφειλές του κράτους προς ιδιώτες φτάνουν περίπου στα 2 δισ. ευρώ από το ΥΠΟΙΚ, αλλά η Κομισιόν αυτό που παρακολουθεί είναι οι λεγόμενες καθαρές οφειλές, αυτές δηλαδή που πραγματικά μπορούν να αποπληρωθούν και υπολογίζεται σε 496 εκατ. ευρώ συν 70 εκατ. ευρώ από εκκρεμείς συντάξεις.
Πλέον το πρόβλημα δεν είναι συντάξεις (όπως στο παρελθόν), αλλά τα υπόλοιπα «φέσια» του ευρύτερου δημοσίου που αυξήθηκαν σε κάποια πεδία το τελευταίο διάστημα και λόγω της πανδημίας αλλά και λόγω - κυρίως - της ενεργειακής κρίσης, όπως αναφέρεται στο κείμενο.
Αναφέρεται πως «σημειώθηκε απτή επιτάχυνση στην εκκαθάριση των ληξιπρόθεσμων οφειλών και των εκκρεμών υποχρεώσεων, αλλά θα πρέπει να γίνει περαιτέρω δουλειά για την πλήρη εξάλειψή τους. Το υπόλοιπο μειώθηκε από την τελευταία έκθεση ενισχυμένης εποπτείας, αλλά τόσο οι συνταξιοδοτικές όσο και οι μη συνταξιοδοτικές οφειλές παρέμειναν πάνω από τους αντίστοιχους στόχους.
Συνολικά η απόκλιση από τον στόχο είναι για τις οφειλές εκτός συντάξεων 318 εκατ. ευρώ και για τις συντάξεις 70 εκατ. ευρώ (ορόσημο ήταν ο Αύγουστος). «Αυτές οι αποκλίσεις προέρχονται κυρίως από τη συσσώρευση νέων ληξιπρόθεσμων οφειλών λόγω του επίμονα υψηλού ενεργειακού κόστους και των πληθωριστικών πιέσεων που έχουν ως αποτέλεσμα υψηλότερες δαπάνες καθώς και υψηλότερες από τις αναμενόμενες νέες αιτήσεις συνταξιοδότησης».
Η νέα συμφωνία με την κυβέρνηση είναι να επικεντρωθούν ιδιαίτερα σε φορείς που συνεχίζουν να διατηρούν υψηλές οφειλές, με σκοπό την επίτευξη του στόχου έως τον Δεκέμβριο του 2022 για τις μη συνταξιοδοτικές οφειλές και έως τον Φεβρουάριο του 2023 για τις συντάξεις.
Κανονικά, θα έπρεπε να γίνει η εν λόγω εκκαθάριση έως τον Αύγουστο. Οι μη συνταξιοδοτικές καθυστερήσεις μειώνονται τους τελευταίους μήνες, ωστόσο το απόθεμα παραμένει πάνω από τον στόχο, αναφέρεται: είναι στα 496 εκατ. ευρώ, μειωμένο κατά 32 εκατ. ευρώ σε σύγκριση με τον Μάρτιο κάτι που αντιστοιχεί σε απόκλιση από τον στόχο κατά 318 εκατ. ευρώ ή κατά 0,15% του ΑΕΠ(πάντα με στοιχεία Αυγούστου).
Τα νοσοκομεία και τα πρόσθετα κονδύλια του προϋπολογισμού αντιπροσωπεύουν το 79% της απόκλισης. «Μπορεί να αποδοθεί κυρίως στο επίμονο υψηλό ενεργειακό κόστος και τις γενικές πληθωριστικές πιέσεις, αλλά και σε ορισμένες εναπομένουσες διαρθρωτικές αδυναμίες, ιδίως στα υψηλά κόστη των δημοσίων εταιρειών συγκοινωνιών που θα λάβουν επιπλέον επιχορήγηση το αργότερο στις αρχές Δεκεμβρίου, όπως αναφέρεται. Ανάλογα θα γίνει και για το υψηλό ενεργειακό κόστος του 2023.
Στα νοσοκομεία, το Υπουργείο Υγείας έχει ήδη μεταφέρει πρόσθετη χρηματοδότηση για να εξοφλήσουν μέχρι το τέλος του έτους. Πρόσθετη έκτακτη επιχορήγηση 150 εκατ. ευρώ για τα νοσοκομεία θα εκταμιευθεί επίσης από το κρατικό αποθεματικό αυξάνοντας περαιτέρω τη ρευστότητά τους.
Στις συντάξεις, το υπόλοιπο προς εκκαθάριση μειώθηκε στα 70 εκατ. ευρώ τον Αύγουστο του 2022 έναντι 200 εκατ. ευρώ τον Μάρτιο «αν και οι πραγματικές ροές νέων αιτήσεων συνταξιοδότησης το 2022 ήταν υψηλότερες από ό,τι αναμενόταν» (κατά περίπου 24%). «Η καλή απόδοση μπορεί να αποδοθεί στην έγκαιρη ολοκλήρωση όλων των συμφωνημένων ενεργειών για τη βελτιστοποίηση και την απλούστευση» απονομής.
«Οι έκτακτες συνθήκες που δημιουργήθηκαν από την πανδημία και την ενεργειακή κρίση πρόσθεσαν περισσότερη πολυπλοκότητα στην εκκαθάριση των ληξιπρόθεσμων οφειλών τα τελευταία χρόνια» αναφέρεται. Η πανδημία επηρέασε τη συλλογή δεδομένων για τις οφειλές, ενώ το επίμονο υψηλό ενεργειακό κόστος και οι πληθωριστικές πιέσεις οδήγησαν σε υψηλότερες δαπάνες, δημιουργώντας περαιτέρω δυσκολίες για την επίτευξη των στόχων εκκαθάρισης.
