Αναδυόμενος κίνδυνος για τις τράπεζες και εστία προβληματισμού για το πώς θα αντιμετωπιστούν, αποτελούν τα δάνεια αβέβαιης είσπραξης (Unlikely To Pay, UTP). Η συγκεκριμένη κατηγορία δανείων τα οποία βρίσκονται σε καθυστέρηση πληρωμής έως 90 ημέρες, έρχεται να αντικαταστήσει τον άλλοτε «πονοκέφαλο» των τραπεζών, τα δάνεια σε υπερημερία άνω των τριών μηνών, τα γνωστά NPLs.
H ανερχόμενη απειλή των UTPs θορυβεί τις τράπεζες και τις εταιρείες διαχείρισης, εν μέσω των αυξημένων πληθωριστικών πιέσεων και του αυξημένου ενεργειακού κόστους, επιβάλλοντας την αναζήτηση στρατηγικής για την αντιμετώπισή τους. Οι ανησυχίες έχουν να κάνουν με το γεγονός ότι οι δανειολήπτες – δεδομένης και της απότομης αντιστροφής των αρνητικών επιτοκίων - έχουν μπει σε μία φάση συρρίκνωσης του εισοδήματός τους που δυσχεραίνει την δυνατότητα να συνεχίσουν να εξυπηρετούν απρόσκοπτα τις δόσεις των δανείων τους.
Νέες καθυστερήσεις στα UTPs
Το πρόβλημα με την αύξηση των δανείων αβέβαιης είσπραξης εντοπίστηκε από στελέχη του χρηματοπιστωτικού τομέα στο συνέδριο της DDC για τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια που πραγματοποιήθηκε αυτή την εβδομάδα στην Αθήνα. Όπως αναφέρθηκε, το πρόβλημα των UTPs έχει κάνει ήδη την εμφάνισή του στην Ιταλία όπου μάλιστα, υπήρξε πρόταση στην κυβέρνηση να δημιουργήσει ένα νέο GACS αποκλειστικά για UTPs. Η πρόταση απορρίφθηκε από την ιταλική κυβέρνηση, με το σκεπτικό ότι τα δάνεια αυτά δεν έχουν ήδη κοκκινίσει και ως εκ τούτου προέχει η αντιμετώπισή του προληπτικά, ώστε να μην καταλήξουν σε κόκκινα.
Σημειώνεται ότι στην Ελλάδα, μέχρι το τέλος του α΄ εξαμήνου 2022, το ποσό των δανείων αβέβαιης είσπραξης έδειχνε τάσεις μείωσης, κάτι που στη συνέχεια, ωστόσο, δείχνει να αντιστρέφεται, με αυξημένα δάνεια σε πρώιμη καθυστέρηση να μπαίνουν στον «κουβά» δανειακών χαρτοφυλακίων των τραπεζών. Στο τέλος του 2021 τα δάνεια αβέβαιης είσπραξης ανέρχονταν σε 6,5 δις. ευρώ και στο τέλος του α΄ εξαμήνου 2022 σε 4,8 δις.
Όπως αναφέρεται στην έκθεση της ΤτΕ για τη Χρηματοπιστωτική Σταθερότητα αυξάνονται τα δάνεια σε καθυστέρηση από 1 έως 90 ημέρες – οι λεγόμενες πρώιμες ληξιπρόθεσμες οφειλές -, ενώ δάνεια από τα μη εξυπηρετούμενα, ύψους 4,8 δισ. ευρώ, έχουν μεγάλες πιθανότητες να μην αποπληρωθούν. Δάνεια 5,2 δισ. ευρώ παρουσιάζουν καθυστέρηση μεγαλύτερη των 90 ημερών (και δεν έχουν καταγγελθεί), ενώ ποσοστό 75,5% αυτών είναι σε καθυστέρηση μεγαλύτερη του ενός έτους.
Σύμφωνα με τον κ. Ηλία Κυριακόπουλο, Διευθύνοντα Εταίρο της Αιγίς ΣΚ και Ανεξάρτητο Επόπτη του «Ηρακλή», ο οποίος μίλησε στο συνέδριο της DDC, μπαίνουν νέες καθυστερήσεις στα UTPs, οι οποίες για όσο ακόμη υπάρχουν μέτρα στήριξης, δεν μετατρέπονται σε κόκκινα δάνεια. Ωστόσο, στο στάδιο αυτό και πριν ακόμη οι ενδείξεις πρώιμων καθυστερήσεων μετατραπούν σε αποδείξεις οριστικών επισφαλειών, είναι ανάγκη να υπάρξει στρατηγική πρόληψης και ίασης.
Όπως λέει ο κ. Κυριακόπουλος, στόχος είναι τα δάνεια με ενδείξεις αβέβαιης αποπληρωμής να αντιμετωπιστούν πριν περάσουν τις 90 ημέρες καθυστέρησης και να μπορέσουν σε 6 – 12 μήνες να ξαναγίνουν ικανά για λήψη νέου δανεισμού από τις τράπεζες.
«Μέλημα των τραπεζών θα πρέπει να είναι το να δώσουν αξία στα UTPs, μειώνοντάς τα παράλληλα και αυτό μπορεί να γίνει με τέσσερις στρατηγικές», λέει ο κ. Κυριακόπουλος. Όπως εξηγεί, οι τράπεζες μπορούν να αντιμετωπίσουν τα UTPs μέσω: α) της εσωτερικής (εντός της τράπεζας) διαχείρισής τους, β) της μεταβίβασής τους σε εξιδεικευμένους διαχειριστές (servicers), γ) της πώλησής τους και δ) της προσέλκυσης επενδυτών που θα βάλουν χρήματα στο senior χρέος των UTPs, κάνοντας τους δανειολήπτες με UTPs να συνεχίσουν να έχουν πρόσβαση σε τραπεζικό δανεισμό.
Όπως σημειώνει ο κ. Κυριακόπουλος, στη γειτονική μας Ιταλία, έχουν διενεργηθεί ήδη πωλήσεις χαρτοφυλακίων UTPs, αξίας άνω των 20 δις. ευρώ.
