Τα προσκυνήματα σε ιερές εικόνες και ιερούς ναούς στην ελληνική επικράτεια και ανά τον κόσμο, όπως είναι το προσκύνημα της Παναγίας της Τήνου και των Μονών του Άγιου Όρους αποτελούν καθημερινές απτές αποδείξεις της θεραπευτικής δύναμης που έχει αποδοθεί στην πίστη, μέσα από τους αιώνες.
Το κατά πόσο η πίστη μπορεί να θεραπεύσει ή να στηρίξει ψυχολογικά τον ασθενή ώστε να βρει την δύναμη να ιαθεί ή να γίνει πιο δεκτικός στην χορηγούμενη θεραπεία μοιάζει με την αναζήτηση του Άγιου Δισκοπότηρου και είναι ένα ερώτημα το οποίο εξακολουθεί να μην έχει απαντηθεί.
Πρόκειται για ένα ερώτημα που έχει απασχολήσει επιστήμονες (κυρίως ογκολόγους), ιστορικούς και φιλοσόφους και για το οποίο την άποψή της καταθέτει η Ελένη Γαλάνη, Παθολόγος - Ογκολόγος, Διευθύντρια στην Β Ογκολογική κλινική του νοσοκομείου Metropolitan.
«Έχουμε δύο κόσμους τον πνευματικό και το σωματικό, έχουμε από την μία την θεραπεία και από την άλλη την πνευματικότητα και θα μπορούσαμε να πούμε πως ο συνδυασμός τους δίνει το βέλτιστο αποτέλεσμα, καθώς η πνευματικότητα και η πίστη στο Θεό τεκμηριωμένα στους ογκολογικούς ασθενείς και γενικά στα αυτοάνοσα νοσήματα βοηθούν τους πάσχοντες να διαχειριστούν καλύτερα την ασθένειά τους. Αν στον καρκίνο η χημειοθεραπεία και γενικά οι θεραπείες στοχεύουν στην επιβίωση, η πνευματικότητα στοχεύει στην ποιοτική επιβίωση» επισημαίνει η Ελένη Γαλάνη και εξηγεί πως η πνευματικότητα, που συνδέει τον άνθρωπο με το Θείο, βοηθά τους χρονίως πάσχοντες να διαχειριστούν καλυτέρα την κατάσταση, να κατανοήσουν την ασθένειά τους και να καταπολεμήσουν το θυμό, τον φόβο, το στρες κι όλα αυτά τα τοξικά συναισθήματα που στον οργανισμό διεγείρουν την έκκριση κορτιζόλης και άλλων ορμονών του στρες.
Η πίστη ισοδυναμεί με ελπίδα, ενδυνάμωση, θάρρος, κατανόηση, γαλήνη και είναι πολύ σημαντικό για τον ασθενή να κατανοήσει την ασθένεια ώστε να μπορέσει να την διαχειριστεί. Μέσα από την πίστη, την επικοινωνία με το θείο και τον εσωτερικό διαλογισμό με τον οποίο ισοδυναμεί η προσευχή, μειώνεται όλο αυτό το φλεγμονώδες φορτίο, που δημιουργούν ο φόβος, το άγχος, η κατάθλιψη, ο θυμός και η άρνηση. Δεν μπορούμε να πούμε χωρίς σκεπτικισμό αν η πίστη μπορεί να οδηγήσει στην αυτοϊαση-γιατί πάντα μιλάμε για το αποτέλεσμα του συνδυασμού της πίστης με την θεραπεία. Επίσης, μία σημαντική παράμετρος, που εμπεριέχεται στην πίστη είναι η κοινωνικοποίηση του πάσχοντα. «Όταν ένας ασθενής πηγαίνει στην Εκκλησία και κοινωνικοποιείται μέσω της πίστης του και της προσευχής του, έρχεται κοντά στο Θείο αλλά και κοντά στους συνανθρώπους, οπότε ενδυναμώνεται και παλεύει τη νόσο καλύτερα» προσθέτει η Ογκολόγος- Παθολόγος.
Η κοινωνικοποίηση από μόνη της είναι αναγνωρισμένη από την επιστήμη ως «μη φαρμακευτική παρέμβαση» και θυμίζουμε θυμίζουμε ότι στην άνοια και ειδικότερα στη νόσο Αλτσχάιμερ ο ασθενής πρέπει να κοινωνικοποιείται, να παίζει παιχνίδια στρατηγικής- όλα αυτά βοηθούν όπως τα φάρμακα.
Υπάρχουν μελέτες που αποδεικνύουν ότι οι άνθρωποι που πιστεύουν στο Θεό παλεύουν πιο δυνατά, έχουν μεγαλύτερη θέληση για ζωή και παρουσιάζουν λιγότερη παραίτηση. Επίσης υπάρχουν μελέτες που φανερώνουν ότι η πίστη βοηθά στην ανακούφιση του πόνου, καθώς σε καρκινοπαθείς τελικού σταδίου, οι άνθρωποι που πιστεύουν αναφέρουν πως υποφέρουν λιγότερο από πόνους.
Στο πρόσφατο συνέδριο Women for Oncology (W4O), που πραγματοποιήθηκε τον περασμένο Μάρτιο στην Αθήνα, ο Γιώργος Σαμώνης, Ογκολόγος- Λοιμωξιολόγος, Ομότιμος Καθηγητής Παθολογίας του Πανεπιστημίου Κρήτης, η Παθολόγος - Ογκολόγος Μαρία Αυγουστίδου, επιμελήτρια Α’ στην παθολογική ογκολογική κλινικής του νοσοκομείου Υγεία και ο Γιώργος Παναγιωτακόπουλος, Παθολόγος - Λοιμωξιολόγος Διευθυντής στο Metropolitan Hospital αναφέρθηκαν εκτενώς στην πίστη, αλλά και στα ηθικά διλήμματα των γιατρών για τους ασθενείς τελικού σταδίου και ο Γιώργος Σαμώνης ανέφερε πως μια μελέτη από το Ισραήλ έδειξε ότι σε ασθενείς τελικού σταδίου, οι άνθρωποι που πίστευαν στον Θεό είχαν πιο γαλήνιο τέλος, καθώς η πίστη τους βοήθησε να ξεπεράσουν το άγχος του θανάτου.
Από τη δική του μεριά, ο πρόεδρος της Ελληνικής Αντικαρκινικής Εταιρείας, Ευάγγελος Φιλόπουλος, Διευθυντής της κλινικής μαστού στην Ευρωκλινική Αθηνών, επισημαίνει πως η καλή ψυχολογία μπορεί να συμβάλλει στην καλύτερη ανταπόκριση στη θεραπεία. Η πίστη είναι ένας ισχυρός ψυχολογικός σύμμαχος, που μπορεί να θωρακίσει τον άνθρωπο ώστε να δεχτεί καλύτερα την χορηγούμενη θεραπεία ο οργανισμός του. Όλοι άλλωστε έχουμε βιώσει στη ζωή μας στιγμές όπου νιώθουμε το ανοσοποιητικό μας σύστημα να καταρρέει, επειδή δεν είμαστε καλά, γιατί υποφέρουμε από χρόνια κόπωση, δεν κοιμόμαστε καλά, περνάμε από μια δύσκολη περίοδο και η ψυχολογία μας είναι αυτό που λέμε «κομμάτια». Σε τέτοιες συνθήκες γινόμαστε πιο ευάλωτοι σε κοινές ιώσεις και λοιμώξεις και επιπλέον δυσκολευόμαστε να αναρρώσουμε. Άρα η σύνδεση ψυχολογίας και ανοσοποιητικού συστήματος είναι υπαρκτή και αποδεδειγμένη.
Οι 10 πιο γνωστές θαυματουργές εικόνες
Μια και μιλάμε για πίστη, γυρίσαμε την επικράτεια κι εντοπίσαμε μερικές από τις πλέον θαυματουργές εικόνες, που επιλέγουν να προσκυνήσουν οι πιστοί, όταν έχουν να αντιμετωπίσουν μια δύσκολη κατάσταση. Όπως θα δείτε οι περισσότερες από αυτές βρίσκονται στο Άγιο Όρος. Εξαίρεση αποτελούν η Παναγία της Τήνου, η Μονή Προυσού, μια εκκλησία στην Κεφαλονιά, η Μονή Στροφάδων στη Ζάκυνθο και η γνωστή Παναγιά του Χάρου στους Λειψούς, με τα κρινάκια που ανθίζουν κάθε χρόνο στην γιορτή της. Οι πιο θαυματουργές εικόνες περιλαμβάνουν:
Την Παναγία Γερόντισσα
Δώρο του βυζαντινού αυτοκράτορα Αλεξίου Α’ του Κομνηνού προς την Ιερά Μονή Παντοκράτορος στο Άγιο Όρος, αποτελεί η φορητή εικόνα της Παναγίας Γερόντισσας, η οποία γιορτάζει τις 4 Απριλίου.
Την Παναγία Γοργοεπήκοο
Στην Ιερά Μονή Δοχειαρίου Αγίου Όρους βρίσκεται από το 1646 η θαυματουργή εικόνα της Παναγίας Γοργοεπηκόου, προσωνύμιο δοσμένο από την ίδια τη Θεοτόκο, λόγω του ότι υπακούει γρήγορα τις δεήσεις των πιστών της.
Την Παναγία Θαλασσομαχούσα
Στη Μονή Στροφάδων Ζακύνθου βρίσκεται η θαυματουργή εικόνα της Παναγίας Θαλασσομαχούσας, χαρακτηρισμός που δόθηκε λόγω της “μάχης” της με τα κύματα και τιμάται κάθε χρόνο το Δεκαπενταύγουστο.
Την Παναγία Παραμυθία
Στην Ιερά Μεγίστη Μονή Βατοπαιδίου βρίσκεται από τον 14ο αιώνα η εικόνα της Παναγίας Παραμυθίας, μιας κλασικής απεικόνισης της Παναγίας με το Θείο Βρέφος στην αγκαλιά της, η οποία “παραμορφώθηκε” έπειτα από ένα θαύμα.
Την Παναγία Προυσιώτισσα
Στα νοτιοδυτικά της Ευρυτανίας, στο Δήμο Προυσού βρίσκεται η ιερά μονή της Παναγίας Προυσιώτισσας – της Αρχόντισσας της Ρούμελης – στην οποία βρίσκεται η θαυματουργή εικόνα από τον 9ο αιώνα.
Την Παναγία Πυροβοληθείσα
Στην είσοδο της Ιεράς Μεγίστης Μονής Βατοπεδίου βρίσκεται η θαυματουργή εικόνα της Πυροβοληθείσας. Ονομάστηκε έτσι διότι το 1822 που το Άγιο Όρος κατελήφθηκε από τουρκική φρουρά, ένας στρατιώτης τόλμησε να πυροβολήσει την εικόνα της Θεοτόκου.
Την Παναγία της Τήνου
Η θαυματουργή εικόνα της Παναγίας της Τήνου απεικονίζει τον Ευαγγελισμό της Θεοτόκου και όχι την Κοίμηση, όπως ίσως θεωρούν κάποιοι λόγω της γιορτής τον Δεκαπενταύγουστο, μα και των πολύτιμων πετραδιών με τα οποία είναι σκεπασμένη και κρύβουν τη θεματολογία της.
Την Παναγία Τριχερούσα
Στη μονή του Χιλανδαρίου στο Άγιο Όρος βρίσκεται η εικόνα της Παναγίας Τριχερούσας, μιας μοναδικής εικόνας που δεν απέχει πολύ από την κλασική απεικόνιση της Θεοτόκου με τον Ιησού στην αγκαλιά της.
Την Παναγία Φιδιώτισσα
Στις ρίζες ενός καμένου δέντρου στο χωριό Μαρκόπουλο της νότιας Κεφαλονιάς βρέθηκε ακουμπισμένη μια πολύ όμορφη εικόνα της Παναγίας.
Την Παναγία του Χάρου
Στο μοναστήρι της Παναγίας στο νησί των Λειψών βρίσκεται η πρωτότυπη και θαυματουργή εικόνα της Παναγίας του Χάρου, που δεν κρατά το Θείο Βρέφος αλλά τον Εσταυρωμένο Χριστό.
