Ένας πρωτόγνωρα μεγάλος όγκος επιδοτήσεων, αλλά και δανείων και άλλων αναπτυξιακών κινήτρων προωθείται στην αγορά. Κάποια προγράμματα ήδη τρέχουν, άλλα θα προκηρυχθούν το επόμενο διάστημα. Μερικά μάλιστα ίσως τρέχουν για μία και μόνο φορά, συνιστώντας έτσι μία μοναδική ευκαιρία για όσους μικρομεσαίους επιχειρηματίες θέλουν να προχωρήσουν σε μικρά ή μεγάλα επενδυτικά έργα.
Η συγκυρία σχετίζεται με την πλήρη ωρίμανση των προκηρύξεων επιδοτήσεων του Ταμείου Ανάκαμψης (από το οποίο τρέχει ήδη ένα ψηφιακό πρόγραμμα και έρχεται επίσης το «πακέτο» του «Εξοικονομώ» Επιχειρήσεων, αλλά και οι τουριστικές επιδοτήσεις. Και τούτο παράλληλα με τα δάνεια που συγκεντρώνουν το ενδιαφέρον λόγω και της ανόδου του κόστους δανεισμού, έχοντας ήδη καλύψει το στόχο του 2022.
Από την άλλη πλευρά προωθείται η μαζική έναρξη των επιδοτήσεων από το νέο ΕΣΠΑ που επιχειρείται να τρέξει εμπροσθοβαρώς, μοιράζοντας μόνο μέσα από το Πρόγραμμα Ανταγωνιστικότητα σχεδόν 1,3 δισ. ευρώ για «πράσινες» και ψηφιακές επενδύσεις, αλλά και για τη διασύνδεση της έρευνας με την αγορά («Ερευνώ-Καινοτομώ»).
Παράλληλα από εθνικό χρήμα τρέχει η νέα δράση του Αναπτυξιακού Νόμου (360), ενώ από την αρχή του νέου έτους ετοιμάζεται η επαναπροκύρυξη των τριών δράσεων που έτρεξαν φέτος, αλλά και η ωρίμανση του καθεστώτος της Δίκαιης Αναπτυξιακής Μετάβασης.
Προφανώς, πέραν των προκηρύξεων για επιδοτήσεις μικρομεσαίων, προχωρούν μαζικά και εκατοντάδες προσκλήσεις διαγωνισμών για έργα που χρηματοδοτούνται από τα κονδύλια της Ευρωπαϊκής Ένωσης. με στόχο συνολικά να πέσουν στην αγορά το 2023 περίπου 12 δισ. ευρώ για δημόσιες επενδύσεις (μέσα από το ΠΔΕ και από το Ταμείο Ανάκαμψης).
Το Ταμείο Ανάκαμψης
Σε λίγες ημέρες / εβδομάδες αναμένεται από το Ταμείο Ανάκαμψης το «Εξοικονομώ» για επιχειρήσεις με επιδοτήσεις που θα διανεμηθούν σε μικρομεσαίες επιχειρήσεις ύψους 450 εκατ. ευρώ. Επίσης αναμένεται το τελευταίο σκέλος του πακέτου επιδότησης επενδύσεων στον τουρισμό. Το μόνο που θα απομένει μετά προς το καλοκαίρι, όταν εγκριθεί πολιτικά από την ΕΕ, είναι μία επιπλέον δράση που θα επιδοτεί επιχειρήσεις για την αυτοπαραγωγή ενέργειας με σκοπό την αποθήκευσή της και την ιδιοκατανάλωσή της.
Προς το παρόν ανοικτοί είναι οι εξής διαγωνισμοί:
* Έξυπνη Μεταποίηση: Στόχος της δράσης, είναι η επιτάχυνση της βιομηχανικής μετάβασης μέσω της ψηφιοποίησης των επιχειρησιακών και παραγωγικών λειτουργιών για την αύξηση της ανταγωνιστικότητας των επιχειρήσεων και τη δημιουργία μιας ανθεκτικής βιομηχανίας. Περίοδος υποβολής έως 01/02/2023
* Νέα Βιομηχανικά Πάρκα: Το πρόγραμμα στοχεύει στη δημιουργία νέων βιομηχανικών πάρκων και η επέκταση και η αναβάθμιση των υφιστάμενων υποδομών με πράσινο χαρακτήρα, η οποία έχει ως στόχο τη μείωση του περιβαλλοντικού αποτυπώματος των βιομηχανικών πάρκων και την απανθρακοποίηση της βιομηχανικής δραστηριότητας της χώρας. Περίοδος υποβολής έως 16/02/2023.
* Πρόγραμμα Ψηφιακές Συναλλαγές: Το πρόγραμμα ενισχύει τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στην ελληνική επικράτεια για την υιοθέτηση σύγχρονων ψηφιακών εργαλείων ων που υποστηρίζουν τις διαδικασίες τιμολόγησης , έκδοσης διακίνησης φορολογικών παραστατικών και διενέργειας ηλεκτρονικών πληρωμών.
* Πρόγραμμα «Ανάπτυξη Ψηφιακών Προϊόντων και Υπηρεσιών»: Ενισχύει επενδυτικά σχέδια για την ανάπτυξη νέων προϊόντων και υπηρεσιών που εμπίπτουν στον κλάδο πληροφορικής και επικοινωνιών, αποσκοπώντας:
- στην ενίσχυση της υγιούς επιχειρηματικότητας μέσω της αξιοποίησης των ΤΠΕ,
- στην ενδυνάμωση του κλάδου ΤΠΕ (σε όρους ανταγωνιστικότητας και εξωστρέφειας)
- στη δημιουργία νέων ψηφιακών προϊόντων και υπηρεσιών προστιθέμενης αξίας με ισχυρή εμπορική προοπτική και βιωσιμότητα. Περίοδος υποβολής έως 31/12/2022
* Ενίσχυση Υδατοκαλλιεργειών: Το έργο στοχεύει στην ανάπτυξη της υδατοκαλλιέργειας, τον εκσυγχρονισμό των προϊόντων, την ανάπτυξη φιλικών προς το κλίμα διεργασιών, τη βελτιστοποίηση της παραγωγής, τη μεταφορά τεχνογνωσίας μεταξύ των ενδιαφερόμενων φορέων, τη δημιουργία τράπεζας γενετικού υλικού για την ανάπτυξη νέων τεχνολογιών.
* Πρόγραμμα επιχορήγησης επιχειρήσεων για την απασχόληση 10.000 ανέργων που αντιμετωπίζουν εμπόδια στην ένταξη ή επανένταξή τους στην αγορά εργασίας: Σκοπός του προγράμματος είναι η δημιουργία 10.000 νέων θέσεων εργασίας πλήρους απασχόλησης για ανέργους που ανήκουν σε ευάλωτες κοινωνικές ομάδες ή αντιμετωπίζουν εμπόδια στην ένταξη ή επανένταξή τους στην αγορά εργασίας.
* Πρόγραμμα προεργασίας για 10.000 ανέργους νέους ηλικίας 18-30 ετών: Το πρόγραμμα στοχεύει στην ενίσχυση της πρόσβασης στην αγορά εργασίας και την αντιμετώπιση της διαρροής εργατικού δυναμικού μέσω της απόκτησης εργασιακής εμπειρίας 10.000 νέων.
* Πρόγραμμα επιχορήγησης επιχειρήσεων για την απασχόληση 10.000 μακροχρονίων ανέργων ηλικίας 45 ετών και άνω, σε περιοχές θύλακες υψηλής ανεργίας: Αντικείμενο της δράσης είναι η δημιουργία 10.000 νέων θέσεων εργασίας, πλήρους απασχόλησης με την πρόσληψη μακροχρονίων ανέργων, εγγεγραμμένων στο μητρώο ανεργίας της Δ.ΥΠ.Α, ηλικίας 45 ετών και άνω, σε περιοχές θύλακες υψηλής ανεργίας της χώρας.
Το νέο ΕΣΠΑ
Με ταχύ ρυθμό επιχειρείται να ολοκληρωθούν οι τεχνικές διαδικασίες για να προκηρυχθούν πριν το τέλος του έτους ή στην αρχή του 2023 σχεδόν όλα τα προγράμματα του «Ανταγωνιστικότητα» για μικρομεσαίους. Η διαδικασία αξιολόγησης θα είναι άμεση, δηλαδή τα επενδυτικά σχέδια θα αξιολογούνται με τη σειρά που υποβάλλονται.
Σύμφωνα με τον προγραμματισμό, οι δράσεις είναι οι εξής:
· Ψηφιακός Μετασχηματισμός ΜμΕ. Με προϋπολογισμό 300 εκατ. ευρώ στοχεύει στην αντιμετώπιση της υστέρησης των ελληνικών επιχειρήσεων στην υιοθέτηση και ενσωμάτωση των σύγχρονων ψηφιακών τεχνολογιών στην παραγωγική τους δραστηριότητα και καλύπτει στοχευμένες ανάγκες των ΜμΕ ανάλογα με την υφιστάμενη ψηφιακή και τεχνολογική ωριμότητά τους, αλλά και τις διαφορετικές επενδυτικές ανάγκες τους. Έχει 3 άξονες/δράσεις:
Α. ΒΑΣΙΚΟΣ ΨΗΦΙΑΚΟΣ ΜΕΤΑΣΧΗΜΑΤΙΣΜΟΣ ΜΜΕ για εταιρείες οι οποίες δεν έχουν ακόμα ενσωματώσει σημαντικές τεχνολογίες πληροφορικής και τηλεπικοινωνιών στη λειτουργία τους και στοχεύουν στην κάλυψη βασικών ελλείψεων σε εφαρμογές και εξοπλισμό.
Β. ΠΡΟΗΓΜΕΝΟΣ ΨΗΦΙΑΚΟΣ ΜΕΤΑΣΧΗΜΑΤΙΣΜΟΣ ΜΜΕ. Μεσαίας Ψηφιακής ωριμότητας εταιρείες οι οποίες στοχεύουν στη διεύρυνση της ψηφιακής και τεχνολογικής τους ωριμότητας με ολοκληρωμένες επενδύσεις σε νέες τεχνολογίες που θα αναβαθμίσουν την ανταγωνιστικότητά τους.
Γ. ΨΗΦΙΑΚΟΣ ΜΕΤΑΣΧΗΜΑΤΙΣΜΟΣ ΑΙΧΜΗΣ ΜΜΕ για εταιρείες που έχουν ενσωματώσει ήδη νέα τεχνολογίες σε πολλές λειτουργίες τους και πλέον επιδιώκουν να υλοποιήσουν ολοκληρωμένες επενδύσεις σε τεχνολογίες αιχμής ή σε λύσεις 4ης βιομηχανικής επανάστασης.
· Πράσινος Μετασχηματισμός ΜΜΕ. Το «πράσινο» πακέτο του ΕΣΠΑ αξίας 700 ευρώ μοιράζεται σε 2 δράσεις με τις οποίες ενθαρρύνονται επενδυτικά σχέδια που στοχεύουν στην αξιοποίηση και ανάπτυξη συγχρόνων τεχνολογιών, στην αναβάθμιση των παραγόμενων προϊόντων ή/ και παρεχόμενων υπηρεσιών και εν γένει δραστηριοτήτων τους, πριμοδοτώντας ενέργειες οι οποίες αξιοποιούν σύγχρονες τεχνολογίες, υποδομές και βέλτιστες πρακτικές σε θέματα ενεργειακής αναβάθμισης, κυκλικής οικονομίας και υιοθέτησης καθαρών πηγών ενέργειας (π.χ. χρήση συστημάτων ΑΠΕ):
Α. «Πράσινος Μετασχηματισμός ΜΜΕ - Πράσινη Παραγωγική Λειτουργία ΜμΕ». Ενθαρρύνει επενδυτικά σχέδια με επιχορηγούμενο προϋπολογισμό επενδυτικού σχεδίου από 30.000 ευρώ έως και 200.00 ευρώ.
Β. «Πράσινη Παραγωγική Επένδυση ΜΜΕ» για επενδυτικά σχέδια με επιχορηγούμενο προϋπολογισμό επενδυτικού σχεδίου από 30.000 ευρώ έως και 200.00 ευρώ.
· ΕΡΕΥΝΩ-ΚΑΙΝΟΤΟΜΩ. Το γνωστό πρόγραμμα για την ενίσχυση έρευνας και καινοτομίας χωρίζεται σε επιμέρους δράσεις που θα λάβουν συνολικά 300 εκατ ευρώ:
- Παρέμβαση Ι και ΙΙΙ για επιχειρήσεις,
- Παρέμβαση IΙ για συνεργασίες επιχειρήσεων με ερευνητικούς φορείς
- Παρέμβαση ΙV για σφραγίδα αριστείας. Στόχος είναι η ανάπτυξη και ενίσχυση των ικανοτήτων της έρευνας και της καινοτομίας και αξιοποίηση των προηγμένων τεχνολογιών.
Ο Αναπτυξιακός Νόμος
Στον Αναπτυξιακό Νόμο, το καθεστώς Αγροδιατροφή δέχεται αιτήσεις έως το τέλος του χρόνου, ενώ πρόσφατα ξεκίνησε και το Επιχειρηματικότητα 360. Από το νέο έτος θα ανοίξουν ξανά για 3 μήνες (όπως και το 2022) τα 3 «βασικά» καθεστώτα: Μεταποίηση, Εφοδιαστική Αλυσίδα και τη Ενίσχυσης Τουριστικών επιχειρήσεων. Έπεται και το νέο καθεστώς για τη Δίκαιη Μετάβαση.
Το Επιχειρηματικότητα 360 έχει σκοπό την ενίσχυση του συνόλου των επενδυτικών σχεδίων, πλην συγκεκριμένων κατηγοριών για τις οποίες θεσπίζονται ειδικά καθεστώτα, τα οποία αφορούν στην υλοποίηση αρχικών επενδύσεων και τη δυνατότητα πραγματοποίησης πρόσθετων δαπανών, προς όφελος των επιχειρηματικών πρωτοβουλιών και της εθνικής οικονομίας.
Στο «360 » υπάγονται επενδυτικά σχέδια όλων των τομέων της οικονομίας, εξαιρουμένων αυτών που εμπίπτουν στα καθεστώτα ενισχύσεων της αγροδιατροφής – πρωτογενούς παραγωγής και μεταποίησης γεωργικών προϊόντων – αλιείας, της μεταποίησης – εφοδιαστικής αλυσίδας, της ενίσχυσης τουριστικών επενδύσεων, και των εναλλακτικών μορφών τουρισμού.
