Εντός κάδρου δείχνει να διατηρεί η Fitch Solutions το πέρασμα της Ευρωζώνης σε μια υφεσιακή κατάσταση, καθώς οι κίνδυνοι παραμένουν, με την ουσιαστική αποκλιμακώση της ενεργειακής κρίσης να διαδέχεται η «επιθετική» αυστηροποίηση της πολιτικής της ΕΚΤ, τη στιγμή που η Κίνα δεν αναμένεται να διαδραματίσει το ρόλο του 2008 - 2009.
Τα τελευταία στοιχεία έδειξαν ότι η οικονομία της Ευρωζώνης επεκτάθηκε κατά 0,1% σε τριμηνιαία βάση (1,9% σε ετήσια βάση) κατά το τέταρτο τρίμηνο του 2022, υπεραποδίδοντας τόσο έναντι των εκτιμήσεων της Fitch Solutions όσο και του consensus. Σύμφωνα με τους αναλυτές, αυτό οφείλεται κατά βάση στην πιο στεβλή εικόνα των δεδομένων της Ιρλανδίας, με το ΑΕΠ των δύο εκ των τεσσάρων ισχυρότερων οικονομιών της Ευρωζώνης να υποχωρεί (στη Γερμανία και στην Ιταλία κατά 0,2% και κατά 0,1% αντίστοιχα σε τριμηνιαία βάση, στη Γαλλία και στην Ισπανία κατά 0,1% και κατά 0,2% υψηλότερα).
Χωρίς να υπάρχει προς ώρας μια πιο ξεκάθαρη εικόνα, η Fitch Solutions επισημαίνει πως η ανάπτυξη που καταγράφηκε αποτέλεσε σε μεγάλο βαθμό μια συνάρτηση της κατάρρευσης της ζήτησης των εισαγωγών και της ανασυγκρότησης των αποθεμάτων που δεν είναι καθόλου ενθαρρυντική. Ωστόσο, ο αμερικανικός οίκος αναθεώρησε επί τα βελτίω τις εκτιμήσεις της για τη μέση ετήσια αύξηση του πραγματικού ΑΕΠ φέτος από περίπου -0,5% στο 0,3% (2022: 3,5%), κάτι που οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στην ουσιαστική αποκλιμάκωση της ενεργειακής κρίσης στην Ευρώπη. Κατά τους αναλυτές, αυτό θα οδηγήσει σε μια σταθεροποίηση της οικονομίας και πιθανώς σε μια οριακή επέκτασή της στις αρχές του 2023. Επιπλέον, η Ευρώπη θα επωφεληθεί και από το re-opening της ηπειρωτικής Κίνας, αν και η ώθηση που θα λάβει θα είναι αρκετά μέτριου επιπέδου, σύμφωνα με τους ίδιους.
Ενώ η βραχυπρόθεσμη «τροχιά» για την οικονομία της Eυρωζώνης έχει βελτιωθεί, η Fitch Solutions θεωρεί ότι οι επενδυτές που εστιάζουν προς την περιοχή αυτή δε βλέπουν το τι συμβαίνει με βάση την πρόσφατη κίνηση των αγορών μετοχών και ομολόγων. Υπό αυτό το πρίσμα, η ανεξάρτητη εταιρεία ανάλυσης που αποτελεί «βραχίονα» της Fitch Ratings, αναμένει μια ήπια ύφεση κατά τη διάρκεια του δευτέρου εξαμήνου του 2023, με την ΑΕΠ να συρρικνώνεται κατά περίπου 0,5% - 1% από το ανώτατο σημείο του. Σε κάποιο βαθμό, αυτό υποστηρίζεται από την εκτίμηση του οίκου ότι τα ενεργειακά δεινά της Ευρώπης δεν έχουν ακόμη τελειώσει. Η ομάδα ανάλυσης για το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο αναμένει ότι οι τιμές του δεύτερου θα διατηρηθούν σε πολλαπλάσια από τα «κανονικά» επίπεδα τα επόμενα χρόνια. Την ίδια στιγμή, ρεαλιστικές είναι οι πιθανότητες για μια υιοθέτηση και εφαρμογή ενός δελτίου περιορισμού της κατανάλωσης τον επόμενο χειμώνα, ιδίως δεδομένων των προσδοκιών ότι το εκ νέου re-opening της Κίνας θα έχει ως αποτέλεσμα μια ουσιαστικά πιο «στενή» αγορά LNG.
Το πιο σημαντικό, ωστόσο, είναι ο αντίκτυπος από τον κύκλο αυστηροποίησης της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας που θα τροφοδοτηθεί πιο ουσιαστικά το 2023. Από τον Ιούλιο του 2022, η ΕΚΤ αύξησε τα επιτόκια κατά 250 μονάδες βάσης – ο πιο «επιθετικός» κύκλος αυστηροποίησης της πολιτικής της – και σχεδιάζει να τα αυξήσει τουλάχιστον κατά 100 μονάδες βάσης επιπλέον στις αρχές του 2023. Επίσης, η ΕΚΤ συνέχισε την ομαλοποίηση της πολιτικής της μέσω δύο ακόμη «καναλιών». Πρώτον, ολοκλήρωσε τις νέες αγορές στο πλαίσιο των προγραμμάτων ποσοτικής χαλάρωσης (QE) τον περασμένο Ιούνιο και σχεδιάζει να αρχίσει να μειώνει το μέγεθος του ισολογισμού της, με έναν αρχικό ρυθμό 15 δισ. ευρώ μηνιαίως από τον Μάρτιο. Αυτό συνέβαλε σε μια εκ νέου διεύρυνση των spreads μεταξύ των κρατικών ομολόγων των οικονομιών του πυρήνα και της περιφέρειας της Ευρωζώνης. Δεύτερον, κατέστησε λιγότερο ευνοϊκούς τους όρους του προγράμματος TLTRO III (στοχευμένες μακροπρόθεσμες πράξεις αναχρηματοδότησης), σε μια προσπάθεια να μειώσει την πλεονάζουσα ρευστότητα στο ευρωσύστημα. Αυτό με τη σειρά του έχει ωθήσει σε υψηλότερα επίπεδα το κόστος χρηματοδότησης για τις τράπεζες, ιδιαίτερα για εκείνες στην περιφέρεια που εξαρτώνται περισσότερο από το πρόγραμμα ως πηγή χρηματοδότησης.
Επιπλέον, η έμφαση που έχει δοθεί στη βελτιωμένη ενεργειακή κατάσταση της Ευρώπης, έχει χαμηλώσει τον «πήχη» της προσοχής στον αντίκτυπο από την αυστηρότερη πολιτική της ΕΚΤ που έχει ήδη αρχίσει να γίνεται αισθητός. Η πιστωτική επέκταση δείχνει να ανατρέπεται ως απάντηση στα υψηλότερα επιτόκια και τα αυστηρότερα πρότυπα δανεισμού. Σε αυτό το πλαίσιο, η Fitch Solutions έχει εντοπίσει μία αύξηση στο ποσοστό των εταιρειών και των επιχειρήσεων που επισημαίνουν τις δυσκολίες πρόσβασης στη χρηματοδότηση. Το ευρώ έχει επίσης ενισχυθεί σε υψηλά προ πανδημίας επίπεδα σε μια βάση πραγματικής συναλλαγματικής ισοτιμίας, το οποίο σε κάποιο βαθμό θα μειώσει την ελκυστικότητα των εξαγωγών της Ευρωζώνης σε ένα ήδη αδύναμο περιβάλλον εξωτερικής ζήτησης. Παράλληλα, οι υψηλότερες αποδόσεις των ομολόγων θα ασκήσουν κάποια πίεση στις κυβερνήσεις να κινηθούν προς μια μέτρια δημοσιονομική προσαρμογή, ιδίως καθώς οι δαπάνες αυξάνονται εξαιτίας και της πιο αργής επίδρασης της τιμαριθμικής αναπροσαρμογής τους επόμενους μήνες.
Ομολογουμένως, σύμφωνα με τη Fitch Solutions υπάρχει η ελπίδα ότι η εγκατάλειψη της πολιτικής των «μηδενικών κρουσμάτων κορονοϊού» από την Κίνα θα επιφέρει ένα θετικό «σοκ» προς την Ευρώπη. Ωστόσο, όσοι αναμένουν μια επανάληψη του 2008 - 2009 - όταν η ανάπτυξη ενός σημαντικού πλέγματος μέτρων τόνωσης που στόχευαν στην επανεκκίνηση της κινεζικής οικονομίας και στο «τράβηγμα» μέχρι την έξοδο της Ευρωζώνης από την ύφεση - θα απογοητευτούν, όπως αναφέρουν οι αναλυτές.
Πρώτον, ο τομέας των εγχώριων υπηρεσιών της Κίνας και οι σημαντικοί τουριστικοί προορισμοί στην Ασία θα είναι οι βασικοί δικαιούχοι της άρσης των περιοριστικών μέτρων για τον κορονοϊό. Δεύτερον, σε σύγκριση με το 2008 - 2009, η πιστωτική ώθηση της Κίνας είναι σημαντικά λιγότερο έντονη. Τρίτον, είναι δύσκολο για την κυβέρνηση του Πεκίνου να προσεγγίσει και να υιοθετήσει το «dual circulation», που στοχεύει στην αύξηση των εξαγωγών και στην εξυπηρέτηση της εγχώριας ζήτησης μέσω της εσωτερικής βιομηχανικής παραγωγής με σημαντική άνοδο στην αύξηση των εισαγωγών. Κατά συνέπεια, η Fitch Solutions εκτιμά ότι η πορεία της ηπειρωτικής Κίνας θα προσθέσει μόνο 0,2 - 0,3 ποσοσταίες μονάδες περίπου στην ενίσχυση της ανάπτυξης της Ευρωζώνης για εφέτος.
Photo: Getty Images/Ideal Image
