Σε σημαντική οικονομική ανάσα για μία ευρεία σειρά εγχώριων βιομηχανικών κλάδων «μεταφράζεται» η χθεσινή έγκριση από την Κομισιόν του ελληνικού σχήματος για την ενίσχυση των ενεργοβόρων επιχειρήσεων έως το 2030 για το κόστος των έμμεσων εκπομπών ρύπων. Είναι ενδεικτικό ότι το προηγούμενο ανάλογο σχήμα έχει λήξει από την 1η Ιανουαρίου 2021, με συνέπεια στο διάστημα που μεσολάβησε να μην καλύπτονται από αποζημίωση («αντιστάθμιση») οι εταιρείες που το δικαιούνται.
Όπως επισημαίνουν παράγοντες του κλάδου, η 2ετής και πλέον ολιγωρία στη δρομολόγηση του νέου καθεστώτος (αφού θα έπρεπε να είναι έτοιμο για εφαρμογή στις αρχές του 2021) ισοδυναμεί με καθυστέρηση στο να επιστραφούν στις επιλέξιμες εταιρείες τα σχετικά κόστη που κατέβαλαν το 2021, τα οποία αγγίζουν τα 60 εκατ. ευρώ. Ποσά που, αν το νέο σχήμα είχε θεσπισθεί έγκαιρα, θα είχαν λάβει μέσα στο 2022.
Σύμφωνα με τη χθεσινή ανακοίνωση της Κομισιόν για την εγκριτική απόφαση, οι ενισχύσεις αυτές θα δοθούν αναδρομικά στους δικαιούχους, έως τις 30 Απριλίου 2023. Ωστόσο, η αργοπορημένη έγκριση του νέου σχήματος -η οποία οφείλεται στο γεγονός ότι η ελληνική πλευρά υπέβαλε στις Βρυξέλες το σχετικό αίτημα στις Βρυξέλλες μόλις τον Μάιο του 2022- είχε ως συνέπεια οι ενεργοβόρες επιχειρήσεις να στερηθούν σημαντική ρευστότητα την προηγούμενη χρονιά, σε μία περίοδο που το άλμα των τιμών ενέργειας και των πρώτων υλών έχει εκτινάξει τα λειτουργικά τους κόστη.
Μεταξύ των δικαιούχων συγκαταλέγονται ο όμιλος Viohalco, η Αλουμίνιον της Ελλάδος της Mytilineos, καθώς και οι δύο εγχώριες εταιρείες διύλισης Motor Oil και Helleniq Energy.
Αγώνας δρόμου για την εφαρμογή
Ωστόσο, για να επιτευχθεί η προθεσμία της 30ής Απριλίου για τα αναδρομικά ποσά, μεσολαβεί μία σειρά από θεσμικά και πρακτικά βήματα.
Έτσι, θα πρέπει να εκδοθεί Κοινή Απόφαση από τους υπουργούς Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Ανάπτυξης & Ανταγωνιστικότητας και Οικονομικών, η οποία θα καθορίζει τη διαδικασία με την οποία θα χορηγείται η ενίσχυση. Στη συνέχεια, θα πρέπει να ανοίξει η σχετική πλατφόρμα από τον ΔΑΠΕΕΠ για να εγγραφούν οι ενεργοβόρες επιχειρήσεις, ώστε να καθορισθούν οι δικαιούχοι.
Επομένως, θα χρειαστεί αγώνας δρόμου, ώστε να ολοκληρωθούν εγκαίρως για να ξεκλειδώσει η καταβολή των αναδρομικών και, βέβαια, να ανοίξει ο δρόμος ώστε εφεξής, και μέχρι το 2030, οι επιλέξιμες βιομηχανίες να αρχίσουν να αποζημιώνονται σε τακτική βάση. Ξεκινώντας από την καταβολή ενίσχυσης εντός του 2023, για το κόστος των έμμεσων εκπομπών ρύπων με το οποίο επιβαρύνθηκαν οι δικαιούχοι το 2022 και ανέρχεται σύμφωνα με εκτιμήσεις στα επίπεδα των 110 εκατ. ευρώ.
Αλλαγές στους επιλέξιμους κλάδους
Υπενθυμίζεται ότι με ενίσχυση (αντιστάθμιση ρύπων) καλύπτονται οι ευρωπαϊκές ενεργοβόρες επιχειρήσεις που εκτίθενται σε σημαντικό κίνδυνο «διαρροής άνθρακα», λόγω του κόστους των δικαιωμάτων ρύπων το οποίο μετακυλίεται στις τιμές ηλεκτρικής ενέργειας (κόστος έμμεσων εκπομπών). Ο κίνδυνος «διαρροής άνθρακα» αφορά τη μειωμένη ανταγωνιστικότητά τους έναντι ανάλογων επιχειρήσεων σε χώρες όπου η ηλεκτροπαραγωγή δεν επιβαρύνεται με κόστος δικαιωμάτων ρύπων. Γεγονός που δημιουργεί τις προϋποθέσεις για μεταφορά βιομηχανικής παραγωγής εκτός Ε.Ε., στην περίπτωση που δεν υπάρχει το αντίμετρο της αντιστάθμισης.
Ο μηχανισμός αντιστάθμισης εφαρμόζεται στην Ε.Ε. από το 2013, επιστρέφοντας στους δικαιούχους κάθε έτος σημαντικό μέρος του κόστους έμμεσων εκπομπών με το οποίο επιβαρύνθηκαν την προηγούμενη χρονιά. Στο νέο σχήμα, το μέγιστο ποσό ενίσχυσης ανά δικαιούχο θα ισούται με το 75 % του προκύψαντος κόστους έμμεσων εκπομπών.
Από το 2021 και έως το τέλος του 2030, ισχύουν νέες Κατευθυντήριες Γραμμές, στη βάση των οποίων υποβλήθηκε και η ελληνική πρόταση. Μία βασική αλλαγή στις νέες Κατευθυντήριες είναι η διαφοροποίηση των επιλέξιμων βιομηχανιών.
Έτσι, πλέον η Ε.Ε. έχει εντάξει και τα διυλιστήρια, τη βιομηχανία χαλκού και την παραγωγή υδρογόνου, στους κλάδους με κίνδυνο «διαρροής άνθρακα», ενώ απεντάχθηκαν οι κλωστοϋφαντουργίες και οι βιομηχανίες λιπασμάτων. Στον σχετικό κατάλογο, συνεχίζουν να δίνουν το «παρών» οι βιομηχανίες αλουμινίου, οι χαρτοβιομηχανίες, όπως και η παραγωγή σιδήρου και χάλυβα.
