Έναν μεσοπρόθεσμο προγραμματισμό με συντηρητικό ρυθμό ανάπτυξης και με πρόβλεψη για περαιτέρω συγκράτηση δαπανών τα επόμενα χρόνια ως το 2027 διαμόρφωσε το υπουργείο Οικονομικών στο βασικό σενάριό του για το νέο πολυετή Προϋπολογισμό. Το σενάριο βασίζεται σε ρυθμό ονομαστικής ανάπτυξης (βοηθούντος του πληθωρισμού) 6,6% για φέτος, αλλά επιβραδυνόμενο προς το 2,7% το 2027 (όταν θα τελειώσει το Tαμείο Aνάκαμψης).
Διατηρεί αμετάβλητη την πρόβλεψη για πληθωρισμό 5% φέτος που θα επιβραδυνθεί μεν αλλά θα παραμείνει σταθερά στο 2% τα επόμενα 4 χρόνια. Τον Μεσοπρόθεσμο Προϋπολογισμό καλούνται πλέον να τον εξειδικεύσουν οι φορείς του δημοσίου, στέλνοντας τις απαντήσεις τους για τις ανάγκες δαπανών που έχουν στο γενικό λογιστήριο έως τις 6 Μαρτίου.
Οι προβλέψεις που περιλαμβάνονται στην εγκύκλιο του αρμόδιου αναπληρωτή ΥΠΟΙΚ Θεόδωρου Σκυλακάκη για την Κατάρτιση Μεσοπρόθεσμου Πλαισίου Δημοσιονομικής Στρατηγικής 2024 – 2027 καλύπτουν αυτούς τους 2 δείκτες ονομαστικής ανάπτυξης και εναρμονισμένου πληθωρισμού. Αφήνουν να εννοηθεί πως παραμένει αμετάβλητη η πρόβλεψη για πραγματικό ρυθμό ανάπτυξης (χωρίς τον πληθωρισμό) στο 1,8% φέτος. Ο λόγος για έναν ρυθμό ανόδου του ΑΕΠ φαίνεται πως θα επιταχυνθεί στη συνέχεια και ειδικά το 2024, για να χάσει ταχύτητα προς το 2027.
Αυτό που έχει ως στόχο ο Μεσοπρόθεσμος Προϋπολογισμός με βάση τις υποχρεώσεις που υπάρχουν σε πανευρωπαϊκό επίπεδο είναι να τεθούν δεσμευτικά όρια δαπανών για φέτος και για τα επόμενα 3 χρόνια. Κάθε φορέας θα διαμορφώσει το σχεδιασμό του με βάση τις γενικές κατευθύνσεις που δίνει το υπουργείο Οικονομικών.
«Επισημαίνεται ότι από το έτος 2024 δεν θα είναι σε ισχύ η γενική ρήτρα διαφυγής του Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης που επέτρεψε την προσωρινή απόκλιση από τους δημοσιονομικούς κανόνες τα προηγούμενα έτη 2020-2023. Ως εκ τούτου η χώρα μας, όπως και οι υπόλοιπες χώρες- μέλη της Ε.Ε., θα δεσμευθεί εκ νέου στην εφαρμογή δημοσιονομικών κανόνων και την επίτευξη συγκεκριμένων δημοσιονομικών στόχων για την περίοδο 2024-2027» αναφέρεται.
Μείωση δαπανών για επενδύσεις – παροχές σε εργαζόμενους
Το ΥΠΟΙΚ εκτιμά ότι συνολικά οι δαπάνες του κράτους θα περιοριστούν έως το 2027 σε σχέση με φέτος κατά 2,3 δισ. ευρώ. Μείωση καταγράφεται σε όλα σχεδόν τα πεδία: από τις δαπάνες για το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων (κατά 500 εκατ ευρώ, σε 7,8 δισ. ευρώ το 2027 από 8,3 δισ. φέτος λόγω και των μικρότερων αναγκών ότα λήξει το υφιστάμενο ΕΣΠΑ) έως τις δαπάνες για παροχές σε εργαζομένους (που μειώνονται σε τρέχουσες τιμές έως το 2027 κατά 360 εκατ. ευρώ). Πιο κομβική αλλαγή είναι η λήξη του Ταμείου Ανάκαμψης το 2026 το οποίο θα δαπανά έως τότε ποσό της τάξης των 3, 5 δισ. ευρώ.
Στον αντίποδα άνοδος καταγράφεται ως το 2027 κατά 2 δισ. ευρώ περίπου στις αμυντικές δαπάνες (λόγω των φυσικών παραλαβών που έως τότε αναμένονται και αποτυπώνουν εθνικολογιστικά με αυτό τον τρόπο το κόστος), αλλά και των δαπανών για τόκους (άνοδος κατά 600 εκατ.) και για άλλες ανάγκες.
Όπως αναφέρεται στην εγκύκλιο, το βασικό σενάριο της περιόδου καλύπτει το τρέχον έτος (2023), το έτος προϋπολογισμού (2024) και τα τρία επόμενα έτη (2025-2027). Ως βασικό σενάριο ορίζεται η διενέργεια προβλέψεων εσόδων και εξόδων ανά έτος για όλη την περίοδο 2023-2027, λαμβάνοντας υπόψη τα κατωτέρω:
- τα πραγματοποιηθέντα μεγέθη του 2021 και του 2022, εξαιρώντας την επίδραση επί των μεγεθών αυτών της πανδημίας και των μέτρων αντιμετώπισής της.
- τις ενδεικτικές μακροοικονομικές προβλέψεις για τη συγκεκριμένη περίοδο (ρυθμός ανάπτυξης, πληθωρισμός), λαμβάνοντας υπόψη ότι ενδέχεται να επικαιροποιηθούν κατά την εκπόνηση του τελικού μακροοικονομικού σεναρίου.
- τις επικαιροποιημένες αποδόσεις των παρεμβάσεων δαπανών και εσόδων που ίσχυαν μέχρι τώρα,
- τη γνώση ή τις βάσιμες εκτιμήσεις περί διαφοροποιήσεων που είναι δρομολογημένες ή ιδιαίτερα πιθανό να συμβούν κατά τα επόμενα έτη (π.χ. διακοπή μίας μίσθωσης ακινήτου).
Ως βάση για τη διενέργεια προβολών των εσόδων - εξόδων στο διάστημα 2023-2027, θα ληφθούν υπόψη τα απολογιστικά στοιχεία του 2022, αφού εξαιρεθούν η επίδραση της πανδημίας, των μέτρων αντιμετώπισής της και τυχόν άλλα εφάπαξ γεγονότα που διαμόρφωσαν το τελικό ύψος τους. Ειδικά για τους εποπτευόμενους φορείς, τα στοιχεία που θα χρησιμοποιηθούν για το αποτέλεσμα του 2022 θα είναι αυτά που πρόκειται να κοινοποιηθούν στην ΕΛΣΤΑΤ και το Γενικό Λογιστήριο του Κράτους, στο πλαίσιο της ετήσιας υποβολής στοιχείων.
Κατά το μέρος που κάποια από τα στοιχεία των εσόδων-εξόδων των εποπτευόμενων φορέων για την περίοδο 2023-2027 εξαρτώνται από την εξέλιξη των μακροοικονομικών προβλέψεων για την ελληνική οικονομία, τα στοιχεία αυτά θα πρέπει να αναπροσαρμοσθούν ώστε να ενσωματώσουν τις προβλέψεις αυτές για το διάστημα 2023-2027 (π.χ. αν κάποιες κατηγορίες λειτουργικών δαπανών (π.χ. προμήθειες) συνδέονται με τον τιμάριθμο, αυτό θα πρέπει να ληφθεί υπόψη. Επίσης, αν κάποιες κατηγορίες εσόδων συνδέονται με τον ονομαστικό ρυθμό ανάπτυξης της οικονομίας θα πρέπει να γίνει προβολή βάσει της πρόβλεψης για τη μεταβολή του αντίστοιχου μεγέθους).
Όλοι οι πίνακες, αφού συμπληρωθούν από τους φορείς του κάθε εποπτεύοντος Υπουργείου, θα αποσταλούν ηλεκτρονικά στον Γενικό Διευθυντή Οικονομικών Υπηρεσιών του Υπουργείου (και όχι στο Γενικό Λογιστήριο του Κράτους), ο οποίος θα τους ελέγξει για τη συνέπεια και την πληρότητά τους. Στη συνέχεια οι πίνακες αυτοί (συγκεντρωτικοί και αναλυτικοί, όπως ζητείται κατά περίπτωση) μαζί με τους πίνακες του Υπουργείου, θα σταλούν επίσης ηλεκτρονικά, αποκλειστικά μέχρι τις 6 Μαρτίου 2023 και με ευθύνη του Γενικού Διευθυντή Οικονομικών Υπηρεσιών του Υπουργείου, στη Διεύθυνση Προγραμματισμού και Δημοσιονομικών Στοιχείων του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους.
