«Στον αέρα» βρίσκεται η λειτουργία του νέου Εθνικού Φορέα Κοινωνικής Ασφάλισης από την 1η Ιανουαρίου, καθώς η εκρηκτική κατάσταση στην οποία βρίσκεται το μεγαλύτερο Ταμείο της χώρας, το ΙΚΑ, κινδυνεύει να δυναμιτίσει το μέλλον του ΕΦΚΑ.
Τα τεράστια οικονομικά, οργανωτικά και λειτουργικά προβλήματα του ΙΚΑ που δεν έχουν ακόμη αντιμετωπιστεί θα διογκωθούν από την 01/01/2017 με την ενοποίηση στον ΕΦΚΑ, ενώ τα μεγάλα ελλείματα του Ταμείου θα οδηγήσουν σε ακόμη χαμηλότερες παροχές.
Ενδεικτικό της οριακής κατάστασης στην οποία βρίσκεται το ΙΚΑ, είναι το γεγονός πως οφείλει, από συνεισπραττόμενες εισφορές 1,1 δισ. ευρώ στον ΕΟΠΥΥ και αντίστοιχα στον ΟΑΕΔ, χωρίς να συνυπολογίζεται η επιπλέον χρηματοδότηση του τομέα υγείας κατά 14 δισ. ευρώ από το 1999-2011.
Υπενθυμίζεται πως το ύψος των οφειλών που θα «κληρονομήσει» ο ΕΦΚΑ από όλα τα ασφαλιστικά ταμεία «αγγίζει» τα 28 δισ. ευρώ.
Στο «κόκκινο» το Ταμείο
Η εσωτερική κατάσταση του ΙΚΑ είναι οριακή, καθώς από τις 171 μονάδες που λειτουργούν πανελλαδικά, οι 83 δεν έχουν επιλεγμένους διευθυντές από αντικειμενικές και αξιοκρατικές κρίσεις, άλλα αναπληρωτές, ενώ σε 12 υποκαταστήματα ασκούνται παράλληλα καθήκοντα από Διευθυντές άλλων υποκαταστημάτων.
Σήμερα στο ΙΚΑ απασχολούνται συνολικά 5.959 εργαζόμενοι, αριθμός που αντιστοιχεί στο 60% των υπηρετούντων το 2010 , παρότι τα νέα αντικείμενα που έχουν προστεθεί όλα αυτά τα χρόνια (ΚΕΠΑ, ΚΕΑΟ, ΟΠΑΔ) απαιτούν επιπλέον προσωπικό.
Αν και ο νέος ασφαλιστικός νόμος έχει ψηφιστεί από τον περασμένο Μάιο, μέχρι σήμερα δεν έχει εκδοθεί καμία εγκύκλιος για υπολογισμό συντάξεων με τον νέο νόμο, με αποτέλεσμα πολλές από τις 9.990 αιτήσεις κύριας σύνταξης γήρατος και αναπηρίας που υποβλήθηκαν μέσα στο 2016 να μην μπορούν να εκδοθούν. Συνολικά στο ΙΚΑ εκκρεμούν σήμερα 60.493 κύριες και 61.654 επικουρικές συντάξεις και συγκεκριμένα 41.340 κύριες συντάξεις γήρατος, 10.130 αναπηρίας και 9.023 χηρείας, δημιουργώντας τεράστιο πρόβλημα τόσο στους δικαιούχους όσο και στους εργαζόμενους που απολογούνται για τις καθυστερήσεις με ευθύνη άλλων.
Ο προϋπολογισμός του ΙΚΑ για το 2016 παρουσίαζε αρχικό έλλειμμα 2,1 δισ. ευρώ. Ωστόσο το τελικό έλλειμμα του φετινού προϋπολογισμού «συμπιέστηκε» στα 800 εκατ. ευρώ περίπου, μετά τη μείωση δαπανών κατά 350 εκατ. ευρώ (κυρίως από την καθυστέρηση απονομής των νέων συντάξεων) και μετά από την έκτακτη χρηματοδότηση του κατά 600 εκατ. ευρώ, αλλά και την βελτίωση των εσόδων του κατά 350 εκατ. ευρώ (πιθανόν λόγω της αύξησης των συμβάσεων μερικής απασχόλησης).
Ενδεικτικά αναφέρεται πως τον Μάρτιο του 2016 από τις 230.918 ΑΠΔ που υποβλήθηκαν στο ΙΚΑ από επιχειρήσεις για 1.785.288 ασφαλισμένους, οι 1.301.852 αντιστοιχούσαν σε πλήρη απασχόληση και οι 531.664 σε μειωμένη. Συγκριτικά με προηγούμενες περιόδους παρατηρείται μεγάλη αύξηση της μειωμένης απασχόλησης, αφού με βάση και τα τελευταία στοιχεία και της ΕΡΓΑΝΗΣ, 6 στους 10 νέους προσλαμβάνονται με ευέλικτες μορφές απασχόλησης.
Παρότι στην αγορά εργασίας κυριαρχεί η εκμετάλλευση κάθε μορφής, ο ελεγκτικός μηχανισμός του ΙΚΑ παραμένει αριθμητικά σταθερός, αφού σήμερα λειτουργούν μόνο τρία Ελεγκτικά κέντρα σε όλη την χώρα από τα 13 που προβλέπονταν με 29 υπάλληλους, ενώ οι 360 περίπου υπάλληλοι εσόδων σε όλη τη χώρα, επιφορτισμένοι με πλήθος αντικειμένων, πραγματοποίησαν μόλις 27.352 ελέγχους το 2015, έναντι 107.115 το 2009.
