Θα μπορούσε να θεωρηθεί προσβλητική απρέπεια αν δεν επρόκειτο απλά για συνήθη αμερικανική... άγνοια.
Την ημέρα που η Ιταλία έχει την εθνική εορτή της για την ήττα του φασισμού με την απόβαση των αμερικανικών στρατευμάτων στη νότια Ιταλία, ήτοι την 25 Απριλίου, ο αμερικανικός Οίκος Αξιολόγησης Moody’s ανακοίνωσε ότι η ιταλική οικονομία είναι η μοναδική, από εκείνες που παρακολουθεί, που διατρέχει τον κίνδυνο να υποβαθμισθεί σε non investment grade.
Δηλαδή στην κατηγορία που βρίσκεται εδώ και καιρό η αξιολόγηση του ελληνικού χρέους.
Η επόμενη αξιολόγηση είναι στις 19 Μαΐου και το ενδεχόμενο μιας τέτοιας εξέλιξης είναι υπαρκτό σύμφωνα με τους αρμόδιους παράγοντες της Μoody’s.
- Διαβάστε ακόμα - Bloomberg για Ελλάδα: Οι εκλογές το τελευταίο εμπόδιο στην πολυετή αναζήτηση της επενδυτικής βαθμίδας
Αυτό βέβαια δεν σημαίνει ότι η Ιταλία μπαίνει στην κατηγορία από την οποία προσπαθεί να ξεφύγει το ελληνικό χρέος, καθώς υπάρχουν άλλοι Οίκοι Αξιολόγησης που πρόσφατα επαναβεβαίωσαν την investment grade αξιολόγηση του χρέους της (αρκεί μία αξιολόγηση investment grade).
Παρ’ όλα αυτά, το ενδεχόμενο μιας τέτοιας υποβάθμισης αλλάζει τα δεδομένα της Ευρωζώνης και όχι μόνο της γειτονικής χώρας, καθώς η Ιταλία αφ’ ενός δεν είναι Ελλάδα, είναι η τρίτη μεγαλύτερη οικονομία της Ευρωζώνης και μέλος του G-7. Kαι αφ’ εταίρου αυτό θα επηρεάσει άμεσα το κόστος εξυπηρέτησης του χρέους της χώρας, η οποία πρέπει να αναχρηματοδοτήσει φέτος πάνω από 400 δισ, ευρώ χρέους που λήγει.
To ποσό αυτό είναι περίπου 50 δισ. ευρώ μεγαλύτερο από το συνολικό ελληνικό χρέος...
Μία ωρολογιακή βόμβα
Ούτε λίγο ούτε πολύ είναι μία ωρολογιακή βόμβα για το χρέος, τον προϋπολογισμό της χώρας και βέβαια την οικονομική σταθερότητα του τραπεζικού της συστήματος. Και να σκεφτεί κανείς ότι η απειλή αυτής της υποβάθμισης έρχεται στο τραπέζι παρά το γεγονός ότι στην ιταλική Κεντρική Τράπεζα βρίσκονται αποθηκευμένα αποθέματα χρυσού που σε ποσότητα είναι τα τέταρτα σε μέγεθος στον πλανήτη εθνικά αποθέματα.
- Διαβάστε ακόμα - Αναβαθμίζει και τις ελληνικές τράπεζες η Standard & Poor's
Παρ’ όλα αυτά, η πίεση στο καζάνι του χρέους της αυξάνεται και απειλεί με πολιτική και οικονομική έκρηξη.
Κάποιοι αναλυτές στην Ιταλία δεν διστάζουν να συσχετίσουν την πίεση αυτή με το γεγονός ότι η κυβέρνηση Μελόνι έχει μπλοκάρει την έγκριση της αναθεώρησης του καθεστώτος του ESM, που επιτρέπει σ’ αυτόν να αναλάβει και τον ρόλο του εγγυητή του Ταμείου Αναδιάρθρωσης και Εκκαθάρισης Τραπεζών στην Ευρωζώνη.
Ο ESM έχοντας ενσωματώσει τον EFSF, να θυμίσουμε ότι πέρα από βασικός δανειστής της Ελλάδας στο δεύτερο και τρίτο δάνειο που αποτέλεσαν την βάση της αναδιάρθρωσης του ελληνικού χρέους, διαθέτει ένα αποθεματικό κεφάλαιο της τάξης των 400 δισ. ευρώ που προς το παρόν... κάθεται μέχρι να εγκριθεί ο νέος του ρόλος.
Σε κάθε περίπτωση η νέα αυτή αναταραχή, είτε οδηγήσει σε υποβάθμιση της Ιταλίας από την Moody’s – θα είναι η μοναδική non investment grade στην ευρωζώνη μαζί προς το παρόν με την Ελλάδα – είτε όχι στις 19 Απριλίου, αναζωπυρώνει το μείζον πρόβλημα του κρατικού χρέους στην Ευρωζώνη.
Και αυτό διαμορφώνει ένα πιεστικό περιβάλλον στο οποίο το ελληνικό χρέος βρίσκεται στην απολύτως αντίθετη κατεύθυνση, δηλαδή εκείνη της επικείμενης αναβάθμισης.
Το κερδοσκοπικό «σορτάρισμα»
Βέβαια ο κίνδυνος μίας υποβάθμισης από την Moody’s να προκαλέσει ένα βίαιο κερδοσκοπικό «σορτάρισμα» των ιταλικών ομολόγων, είναι υπαρκτός αν σκεφτεί κανείς πόσες φορές αυτό έχει γίνει τα τελευταία χρόνια με τα ελληνικά ομόλογα.
Σε τέτοιες περιπτώσεις είναι αναμενόμενο να αντιδράσει η ΕΚΤ με στήριξη μέσω των επανεπενδύσεων των πόρων του APP, όπως άλλωστε έγινε πριν από δύο χρόνια για τα ιταλικά ομόλογα, όπως επίσης και με τους πόρους του PEPP.
Σε μία τέτοια περίπτωση ανάλογη αναμένεται να είναι και η στήριξη των ελληνικών ομολόγων, αν κάποιοι στις αγορές ομολόγων θεωρήσουν μία τέτοια ευκαιριακή κίνηση, αποδοτική.
Με τι πόρους μπορούν να στηριχθούν τα ελληνικά ομόλογα; Μια ματιά στα υπόλοιπα του PEPP λέει ότι η Τράπεζα της Ελλάδος με την έγκριση της ΕΚΤ θα μπορούσε να διαθέσει έως και 10 δισ. ευρώ για να... κάψει τα δάχτυλα των κερδοσκόπων.
Όλα αυτά βέβαια υπογραμμίζουν για άλλη μια φορά το πόσο αναγκαίο είναι να κινηθεί έγκαιρα κάποιος από τους Οίκους Αξιολόγησης για αναβάθμιση του ελληνικού χρέους, στην χαμηλή κατηγορία του ΒΒΒ -, προκειμένου να αποφευχθούν ιταλικές περιπέτειες στην διαδικασία της ελληνικής αναβάθμισης.
