Σημαντική είναι η ανάκαμψη που έχει επιτευχθεί στην Ελλάδα τα τελευταία χρόνια, μετά και από την αναδιάρθρωση του δημοσίου χρέους της, ακολουθώντας το πρόγραμμα της Τρόικας και εφαρμόζοντας μεταρρυθμίσεις, σύμφωνα με τον επιφανή οικονομολόγο Νουριέλ Ρουμπινί, σε συζήτηση που διεξήχθη στα πλαίσια του 8ου Οικονομικού Φόρουμ των Δελφών.
Αφού διένυσε αυτή τη δύσβατη διαδρομή, η Ελλάδα πλέον «τρέχει» πιο γρήγορα από πολλές άλλες χώρες της ΕΕ, εμφανίζοντας δημοσιονομική και τραπεζική ευρωστία, έχοντας μία σφύζουσα οικονομία με σταθερότητα, συμπλήρωσε.
Ωστόσο, ο κ. Ρουμπινί εκτιμά πως δεν αρκούν αυτά, και επιπλέον αλλαγές είναι απαραίτητες, όπως η δικαστική μεταρρύθμιση αλλά και της δημόσιας διοίκησης, όπου εμφανίζονται ακόμα φαινόμενα υψηλής γραφειοκρατίας. Περισσότερες άμεσες ξένες επενδύσεις είναι αναγκαίο να προσελκυστούν, όπως και venture capital projects.
Ο Νουριέλ Ρουμπινί επεσήμανε πως για να γίνουν πραγματικότητα τα παραπάνω, πρέπει να εφαρμόζεται και η κατάλληλη πολιτική, ενώ η αβεβαιότητα η οποία υπάρχει γύρω από τις επερχόμενες εκλογές δεν βοηθά, εκφράζοντας παράλληλα την ελπίδα πως η επόμενη ημέρα θα φέρει την συνέχιση των μεταρρυθμίσεων.
- Διαβάστε ακόμα: Δύο δύσκολες «αλλαγές» για τη νέα κυβέρνηση μετά την 21η Μαΐου
Ιδιαίτερα, ο κ. Ρουμπινί τόνισε πως η Ελλάδα έχει ταυτόχρονα να αντιμετωπίσει και ένα δύσκολο γεωπολιτικό περιβάλλον, καθώς πέραν του πολέμου στην Ουκρανία, οι συνεχιζόμενες εντάσεις με την Τουρκία ενέχουν έστω και αμυδρά τον κίνδυνο μιας στρατιωτικής σύρραξης.
Οι διεθνείς «μεγα-απειλές»
Εκτός των κινδύνων που αντιμετωπίζει η Ελλάδα, ο κ. Ρουμπινί αναφέρθηκε εκτενώς και στις «μεγα-απειλές» τις οποίες αναλύει στο τελευταίο του βιβλίο.
Δίπλα στους κινδύνους των πληθωριστικών πιέσεων, του στασιμοπληθωρισμού και της αύξησης των επιτοκίων, ο οικονομολόγος παρέθεσε μία σειρά μη-οικονομικών παραγόντων που σε συνδυασμό αποτελούν ένα πολύ επικίνδυνο μείγμα για το μέλλον, τονίζοντας ως πρώτη και καλύτερη την γεωπολιτική κατάσταση, με τη σύγκρουση ΗΠΑ-Κίνα και τον εξελίξει πόλεμο στην Ουκρανία που απειλεί με μία συνολική εμπλοκή του ΝΑΤΟ.
Η κλιματική αλλαγή είναι επίσης μία πολύ ανησυχητική συνθήκη η οποία «αντιμετωπίζεται» με ευχολόγια και με greenwashing, ενώ δεν υπάρχει και αξιοσημείωτη αύξηση στις επενδύσεις σε ΑΠΕ, τόνισε.
Οι υγειονομικοί κίνδυνοι είναι πάντοτε παρόντες και ο πλανήτης έχει αντιμετωπίσει σειρά πανδημιών από την δεκαετία του 1980 και μετά, υπενθύμισε, και αυτό γιατί καταστρέφουμε συστηματικά το οικοσύστημα των ζώων και το φυσικό τους περιβάλλον, φέρνοντας τα πιο κοντά με τους ανθρώπους, με ό,τι αυτό συνεπάγεται.
Ακόμα, ο Νουριέλ Ρουμπινί αναφέρθηκε και στις αρνητικές πτυχές της τεχνητής νοημοσύνης και άλλων καινοτομιών, καθώς προειδοποίησε πως οδηγούν σε «τεχνολογική ανεργία», σε εξάλειψη θέσεων εργασίας, κυρίως σε δουλειές γραφείου, αλλά και σε ένταση των εργασιακών ανισοτήτων, όπου ένα ανώτατο 10% των εργαζομένων με υψηλό επίπεδο δεξιοτήτων θα βρίσκεται σε προνομιακή θέση, έναντι του 90% το οποίο θα αντικαθίσταται λόγω της τεχνολογικής εξέλιξης. Στα μείον, ανέφερε επίσης, πως οι κυβερνήσεις χρηματοδοτούν την έρευνα και την ανάπτυξη, καθώς θέλουν να την χρησιμοποιήσουν στη στρατιωτική βιομηχανία και σε οπλικά συστήματα.
Στους μεγάλους κινδύνους που απειλούν τον κόσμο, ο κ. Ρουμπινί συγκαταλέγει και την ακραία ανισότητα πλούτου και εισοδήματος, η οποία «δίνει χώρο» σε εξτρεμιστικές δυνάμεις, απειλώντας έτσι την φιλελεύθερη Δημοκρατία. Σαν απάντηση πρότεινε μια πολιτική υπέρ των διεκδικήσεων εργαζομένων και μειονοτήτων.
Οι οικονομικοί κίνδυνοι
Αναφερόμενος στους αμιγώς οικονομικούς κινδύνους, ο Νουριέλ Ρουμπινί, μίλησε για τον πληθωρισμό, εξηγώντας πως οφείλεται στην προγενέστερη υπερβολική χαλάρωση της νομισματικής πολιτικής, αλλά και σε σοκ στις εφοδιαστικές αλυσίδες που επέφεραν η πανδημία, ο πόλεμος αλλά και η πολιτική μηδενικής Covid στην Κίνα.
Έχοντας έναν βραχυπρόθεσμο χαρακτήρα τα σοκ μετριάζονται, αλλά μακροπρόθεσμα έχει αυξηθεί το κόστος παραγωγής με μια «αλυσίδα» να ακολουθεί από πληθωριστικές πιέσεις, στασιμοπληθωρισμό, και τελικά μία κρίση χρέους.
Ο Νουριέλ Ρουμπινί προειδοποίησε πως αν οι κεντρικές τράπεζες συνεχίζουν να αυξάνουν τα επιτόκια, η οικονομία θα οδηγηθεί σε ύφεση και σε χρηματοπιστωτική κρίση.
Προέβλεψε, ωστόσο, πως δεν θα συνεχιστούν οι αυξήσεις των επιτοκίων, στην προσπάθεια να εξαλειφθεί το ονομαστικό χρέος, κάτι που εντούτοις θα οδηγήσει σε νέα έξαρση του πληθωρισμού, κι έτσι σε στασιμοπληθωρισμό και σε κρίση χρέους.
ΗΠΑ και ΕΕ
Σχολιάζοντας τις ΗΠΑ, ο κ. Ρουμπινί υπογράμμισε πως η μεγαλύτερη δυσκολία που έχουν να αντιμετωπίσουν τώρα είναι η πολιτική αστάθεια, η οποία μπορεί να οδηγήσει ακόμα και σε εμφύλιο. Οι ανισότητες στην αμερικανική κοινωνία μεγαλώνουν, και αναδεικνύονται μορφές σαν του Ντόναλντ Τραμπ. Οι ΗΠΑ είναι μία οικονομία που κινείται με πολύ υψηλά ελλείμματα, τόσο δημοσιονομικά όσο και τρεχουσών συναλλαγών, αλλά είναι ήσυχη πως όλος ο πλανήτης θα συνεχίσει να τους χρηματοδοτεί επιλέγοντας το δολάριο ως μέσο πληρωμής.
Στον αντίποδα, εκτίμησε πως η Ευρώπη βρίσκεται σε πιο δεινή θέση. Υπάρχουν πολλές χώρες με υψηλό χρέος, συγκριτικά χαμηλή ανάπτυξη και καθυστέρηση μεταρρυθμίσεων που οφείλεται στον σκεπτικισμό. Ο κ. Ρουμπινί παρατήρησε πως δεν υπάρχει ευρωπαϊκή ομοφωνία σε κρίσιμα ζητήματα, όπως στη στάση απέναντι στη Ρωσία, τη στιγμή που η Ευρώπη βρίσκεται κοντά σε «καυτές ζώνες» όπως η Ουκρανία και η Μέση Ανατολή, ενώ οι κίνδυνοι της κλιματικής κρίσης αναμένεται να αυξήσουν τα μεταναστευτικά ρεύματα.
Στα θετικά, ο κ. Ρουμπινί επεσήμανε το γεγονός πως η Ευρωζώνη, παρά τις δυσκολίες, κατάφερε να παραμείνει ενωμένη, ενώ εξήρε το γεγονός ότι και η Ελλάδα κατάφερε να ξεπεράσει τις δυσκολίες.
