«Πληγή» για τη λιανική αγορά ηλεκτρικής ενέργειας χαρακτήρισε τον «ενεργειακό τουρισμό» ο Ιωάννης Μητρόπουλος, Διευθύνων Σύμβουλος της «Φυσικό Αέριο Ελληνική Εταιρεία Ενέργειας» και πρόεδρος του ΕΣΠΕΝ, σε χθεσινή εκδήλωση που πραγματοποίησε η εταιρεία. Όπως δήλωσε χαρακτηριστικά, εκτιμάται ότι ξεπερνούν τα 300-400 εκατ. ευρώ τα ληξιπρόθεσμα χρέη που έχουν δημιουργηθεί με αυτό τον τρόπο στο σύνολο των εγχώριων προμηθευτών από στρατηγικούς κακοπληρωτές.
«Ενεργειακός τουρισμός» ονομάζεται η τακτική που ακολουθούν στρατηγικοί κακοπληρωτές, οι οποίοι αλλάζουν πάροχο, ώστε να αφήσουν απλήρωτους λογαριασμούς στον αμέσως προηγούμενο προμηθευτή. Αν και ο Κώδικας Προμήθειας καθόριζε τις υποχρεώσεις νοικοκυριών και επιχειρήσεων με χρέη, ώστε να μπορούν να αλλάξουν εταιρεία προμήθειας, η πρόβλεψη αυτή (Άρθρο 42) κατέπεσε το 2020 με απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας, χωρίς έκτοτε να αντικατασταθεί.
Πάγιο αίτημα των προμηθευτών είναι να επανενεργοποιηθεί το Άρθρο 42 στον Κώδικα (ο οποίος είναι στην αρμοδιότητα του υπουργού ΠΕΝ), ώστε οι εταιρείες να μπορούν υπό συγκεκριμένες προϋποθέσεις να ζητήσουν τη διακοπή ηλεκτροδότησης πρώην πελατών τους με χρέη, οι οποίοι έχουν στο μεταξύ μετακινηθεί σε άλλο πάροχο.
Όσο δεν υπάρχει μία τέτοια ασφαλιστική δικλείδα (που είναι ο πιο άμεσος και αποτελεσματικός μοχλός πίεσης), τότε η μοναδική εναλλακτική που έχουν οι προμηθευτές είναι να διεκδικήσουν δικαστικά τις οφειλές. Ως συνέπεια, οι στρατηγικοί κακοπληρωτές ουσιαστικά μένουν για χρόνια στο απυρόβλητο, τη στιγμή που οι εταιρείες είναι αβέβαιο αν θα αποζημιωθούν ποτέ.
Πιο «φουσκωμένοι» απλήρωτοι λογαριασμοί
Για να δείξει το μέγεθος της οικονομικής «τρύπας» που δημιουργείται με αυτό τον τρόπο στους προμηθευτές, ο κ. Μητρόπουλος έφερε ως παράδειγμα τη δική του εταιρεία (θυγατρική της ΔΕΠΑ Εμπορίας), σημειώνοντας πως το 50% των ληξιπρόθεσμων οφειλών προέρχεται από «ενεργειακούς τουρίστες», δηλαδή νοικοκυριά και επιχειρήσεις που έχουν πλέον αλλάξει πάροχο. «Πρακτικά, ο "ενεργειακός τουρισμός" έχει διπλασιάσει τα ληξιπρόθεσμα», σημείωσε χαρακτηριστικά.
Απαντώντας σε ερώτηση σχετικά με το πώς έχει εξελιχθεί το φαινόμενο, σημείωσε ότι υπήρξε κατακόρυφη αύξηση των «ενεργειακών τουριστών» για έναν περίπου χρόνο μετά την απόφαση του ΣτΕ, ενώ στη συνέχεια αποκλιμακώθηκε ο αριθμός τους, παραμένοντας έκτοτε σε περίπου σταθερά επίπεδα. Αυτό που έχει αλλάξει ωστόσο με την ενεργειακή κρίση, και την αύξηση των λιανικών τιμών ρεύματος, είναι πως έχουν αυξηθεί και οι οφειλές που «αφήνουν» στον παλιό προμηθευτή οι κακοπληρωτές. Εξ ου και έχει διογκωθεί το «φέσι» στο σύνολο της αγοράς.
Αν και έχουν πραγματοποιηθεί διαβουλεύσεις των εμπλεκόμενων με το ΥΠΕΝ για τη συμπλήρωση του Κώδικα Προμήθειας, ενώ η ΡΑΑΕΥ έχει εκπονήσει σχετικές εισηγήσεις που τέθηκαν σε τρεις διαδοχικές διαβουλεύσεις, έως αυτή τη στιγμή δεν έχει υπάρξει κάποια πρωτοβουλία. Σε αυτό το πλαίσιο, σύμφωνα με τον κ. Μητρόπουλο, το τελευταίο 6μηνο ορισμένοι προμηθευτές έχουν επισπεύσει στο 4μηνο την έκδοση εντολής αποκοπής πελατών τους με χρέη (από το 6μηνο που είναι ο κανόνας), καθώς γνωρίζουν πως αν οι πελάτες τους αλλάξουν πάροχο, δεν θα εξοφληθούν ποτέ.
Σε ένα χρόνο ο «Ενεργειακός Τειρεσίας»
Σύμφωνα με τον κ. Μητρόπουλο, τελεσίδικη απάντηση στο πρόβλημα θα έδινε η επικαιροποίηση του Άρθρου 42. Ωστόσο, στην άμβλυνσή του αναμένεται να συμβάλει ο «Ενεργειακός Τειρεσίας», δηλαδή η πρωτοβουλία που έχει πάρει ο ΕΣΠΕΝ, στα πρότυπα των εταιρειών τηλεπικοινωνιών. Ο ίδιος εκτίμησε πως το πληροφοριακό σύστημα θα είναι έτοιμο να τεθεί σε λειτουργία σε έναν χρόνο, κάτι που πάντως θα εξαρτηθεί από την ταχύτητα με την οποία θα «τρέξουν» οι εσωτερικές αποφάσεις στον Σύνδεσμο.
Όπως έχει γράψει το Insider.gr, στον Τειρεσία θα συγκεντρώνονται στοιχεία των προμηθευτών σχετικά με πελάτες τους με ανεξόφλητες οφειλές, καθώς και το ύψος των χρεών τους. Με βάση αυτά τα δεδομένα, κάθε πάροχος θα μπορεί να ελέγχει αν κάποιος υποψήφιος νέος πελάτης του θέλει να αλλάξει προμηθευτή απλώς για να μην εξοφλήσει τον υφιστάμενο πάροχό του, λαμβάνοντας σε μία τέτοια περίπτωση τα κατάλληλα αντίμετρα.
Ένα τέτοιο αντίμετρο θα μπορούσε να είναι η αναπροσαρμογή προς τα πάνω της εγγύησης που θα κληθεί να καταβάλει ένας τέτοιος υποψήφιος πελάτης. Επίσης, μία εταιρεία θα έχει τη δυνατότητα να εντάξει στο πελατολόγιό της έναν καταναλωτή με ληξιπρόθεσμα χρέη, υπό την προϋπόθεση της εξόφλησης των λογαριασμών του μέσω πάγιας εντολής.
Οι επιστροφές των έξτρα επιδοτήσεων
Ο κ. Μητρόπουλος αναφέρθηκε επίσης και στο θέμα που ανέδειξε χθες Insider.gr, σχετικά με την επιστροφή στους προμηθευτές των ποσών με τα οποία κάλυψαν οι ίδιοι τις πρόσθετες επιδοτήσεις στις μικρές επιχειρήσεις με παροχές έως 35 kVA. Όπως ανέφερε, μαζί με τον ενεργειακό τουρισμό, αποτελούν τα δύο πιο σημαντικά προβλήματα που αντιμετωπίζει αυτή τη στιγμή ο κλάδος.
Επισήμανε ότι από το σύνολο των εγχώριων προμηθευτών, μόλις δύο εταιρείες δεν χρηματοδότησαν με δικά τους κεφάλαια τις επιδοτήσεις. Οι υπόλοιπες έχουν δαπανήσει σημαντικά ποσά, χωρίς να μπορούν να τα ανακτήσουν.
Αναφερόμενος στη συγκέντρωση των υπεύθυνων δηλώσεων των δικαιούχων επιχειρήσεων, σημείωσε πως η ανταπόκριση των πελατών της «Φυσικό Αέριο Ελληνική Εταιρεία Ενέργειας» αυτή τη στιγμή κινείται στο 10%. Όπως πρόσθεσε, εκτιμάται πως δεν θα ξεπεράσει το 20% το πελατολόγιο της συγκεκριμένης κατηγορίας, που θα υλοποιήσει τη διαδικασία.
