Η έλλειψη προσωπικού (επιστημονικού – εργατικού) που θα επανδρώσει τα εργοτάξια (υπάρχουν εκτιμήσεις για «κενό» άνω των 200 χιλ.), η αύξηση των τιμών υλικών αλλά και του εργατικού κόστους, η μη λειτουργία (αν και έχει θεσμοθετηθεί) ακόμα του Παρατηρητηρίου Τιμών αποτελούν κάποια, μεταξύ άλλων, από τα μεγάλα προβλήματα που αντιμετωπίζει ο κατασκευαστικός κλάδος εν όψει της υλοποίησης ενός πακτωλού έργων, ύψους 14 δις ευρώ, που έχουν δημοπρατηθεί την τελευταία 4ετία, αλλά και όσων έρχονται.
Αυτά αναφέρθηκαν και χτες, στο πλαίσιο σχετικής εκδήλωσης του ΣΑΤΕ για τα έργα, με παρουσία στελεχών κομμάτων (Μ. Γεράρδη, ΝΔ, Δ. Σαρηγιάννης, ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ) αλλά και φορέων του κλάδου, όπως ο κ. Στασινός του ΤΕΕ, ο κ. Λαμπρόπουλος (Πρόεδρος ΕΣΒΥΚ), ο κ. Μακέδος (Πρόεδρος ΤΜΕΔΕ).
Στασινός (ΤΕΕ): Μετά τις εκλογές ετοιμάζει νομοθεσία για τα «εργατικά χέρια»
Εντύπωση έκαναν οι αναφορές του προέδρου του ΤΕΕ, που αναγνώρισε τη δουλειά του υπ. Υποδομών και Μεταφορών για την προώθηση πολλών δημοπρατήσεων μετά από μια περίοδο αποεπένδυσης, μιλώντας, όμως, για βασικά χρονίζοντα προβλήματα, όπως η έλλειψη προσωπικού και η άνοδος κόστους υλικών και εργατών.
Όπως αποκάλυψε, μετά τις (δεύτερες) εκλογές θα ετοιμάσει νομοθεσία, προς χρήση από τον νέο υπουργό Υποδομών, για το πώς θα βρεθούν ή έρθουν από το εξωτερικό εργατικά χέρια. «Με το υπάρχον προσωπικό που ήδη υπάρχει, αν δεν βρούμε νέο, σε λίγο χρονικό διάστημα η δαπάνη για εργάτες θα κοστίζει επί τρία», ανέφερε χαρακτηριστικά ο πρόεδρος του ΤΕΕ, «χτυπώντας καμπανάκι» για τα κόστη και βέβαια την υλοποίηση των έργων. «Πώς θα προχωρήσουν τα έργα, ακόμα και αν οι προσφορές έχουν χαμηλές εκπτώσεις, δίχως προσωπικό; Πόσο θα στοιχίσει αυτό στους ομίλους;», αναρωτήθηκε ο κ. Στασινός.
Ας ξεκινήσει το Παρατηρητήριο Τιμών
Επίσης, ο κ. Στασινός έδειξε έτοιμος, εκπροσωπώντας το ΤΕΕ, να συνδράμει προσφέροντας λύσεις σε σημαντικά ζητήματα. Όπως σημείωσε, «το Παρατηρητήριο Τιμών έπρεπε να έχει ήδη ξεκινήσει να λειτουργεί καθώς έχει νομοθετηθεί. Ας το κάνουμε ως ΤΕΕ, να βοηθήσουμε προς αυτή την κατεύθυνση. Μπορεί οι τιμές υλικών να ισορρόπησαν, αλλά πρέπει ο θεσμός να λειτουργήσει. Ο κρίσιμος παράγοντας είναι ο χρόνος, όλα κινούνται γρήγορα. Υπό άλλες συνθήκες δίνονται προσφορές και μετά από λίγους μήνες αλλάζουν οι συνθήκες».
Τα προβλήματα, οι εκκρεμότητές και η συνέχεια
Μάλιστα, στελέχη του κλάδου έθεσαν και το θέμα της μη σύνδεσης της αναθεώρησης τιμών υλικών και εργατικού κόστους (έχει γίνει μόνο το πρώτο για το α’ τρίμηνο 2022, θα γίνουν προσεχώς ενέργειες για τα υπόλοιπα). Το πρόβλημα αναγνωρίστηκε και από την κα. Μ. Γεράρδη (Γεν. Γραμματέας Υποδομών) που συμπλήρωσε ότι καταγράφεται έλλειψη προσωπικού και γιατί παράλληλα με τα δημόσια προωθούνται και ιδιωτικά έργα, ενώ από το υπ. Υποδομών έχουν γίνει κάποιες πρώιμες επαφές με το υπ. Εργασίας και άλλους φορείς, για να βρεθεί μοντέλο «εισαγωγής» ξένων εργατών. Η ίδια, σχετικά με τα κόστη υλικών, σημείωσε ότι πρέπει το Παρατηρητήριο Τιμών να λειτουργήσει από τη νέα κυβέρνηση και να αλλάξουν τα τιμολόγια υπό τα νέα δεδομένα. Για το θέμα των εργατών, ο κ. Δ. Σαρηγιάννης (ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ) σημείωσε ότι όντως χρειάζονται εργάτες, αλλά το θέμα είναι ευρύτερο πολιτικά. «Χρειάζονται και άλλα πράγματα, όπως κατοικίες να μείνουν. Εμείς το βλέπουμε ευρύτερα το θέμα», σημείωσε, προσθέτοντας ότι ήδη έχει καθυστερήσει πολύ η εφαρμογή του Παρατηρητήριου.
Η κα Γεράρδη σημείωσε ότι το υπουργείο εστίασε κυρίως στην παραγωγή έργων μετά από χρόνια αποεπένδυσης και είναι πρόκληση και στοίχημα η υλοποίησή τους και μάλιστα εντός χρόνου (Ταμείο Ανάκαμψης, ΕΣΠΑ). «Χρηματοδότηση βρήκαμε, τώρα πρέπει να βρούμε τον μηχανισμό υλοποίησης και το εργατικό δυναμικό», σημείωσε. Ενώ παραδέχτηκε ότι δεν κατάφερε η κυβέρνηση, μαζί με την όποια αναθεώρηση τιμολογίων (υλικών) να προχωρήσει παράλληλα σε αναθεωρήσεις εργατικού κόστους. «Προσεχώς θα γίνουν συνολικά», σημείωσε.
Η ένσταση για τα ΣΔΙΤ
Πάντως, ο εκπρόσωπος του ΠΑΣΟΚ – ΚΙΝΑΛ αναφέρθηκε πολλές φορές σε κυβερνητικά νομοθετήματα που όμως είτε καθυστέρησαν είτε δεν εφαρμόστηκαν καν, στηλιτεύοντας μάλιστα και το μοντέλο ΣΔΙΤ που προωθεί η κυβέρνηση, όχι τόσο ως γενική φιλοσοφία, όσο ως προς το ότι, όπως ανέφερε, δεν υπάρχει πρόσβαση δημόσια σε συμβάσεις, τιμές, όρους κ.α. όταν οι διαδικασίες προχωρούν. «Θα φορτωθεί η πολιτεία συμβάσεις για τα επόμενα 30 χρόνια χωρίς να ξέρουμε τους όρους», πρόσθεσε, σημειώνοντας ότι πλέον το 30%-40% των διαγωνισμών αφορούν σε ΣΔΙΤ και Παραχωρήσεις, και μάλιστα, δίχως κοινωνικό ανταποδοτικό όφελος.
Πως οι εκπτώσεις του 50% έγιναν προσφορές… 20%
Τα προβλήματα αυτά, η «λειψή και ετεροχρονισμένη», όπως την χαρακτήρισε π πρόεδρος του ΣΑΤΕ, Α. Γερακάκης, παρέμβαση την πολιτείας με την αναθεώρηση τιμών υλικών που όμως δεν περιλάμβανε αναθεωρήσεις ως προς τα κόστη προσωπικού, οι καθυστερήσεις σε πληρωμές, η ιδιωτική επίβλεψη, οι εγγυητικές από τις τράπεζες, η ανάγκη εκσυγχρονισμού του συστήματος παραγωγής έργων, η γραφειοκρατία, η πολυνομία, η μη εφαρμογή θεσμών όπως η διαιτησία και ο «φιλικός διακανονισμός», οι «φωτογραφικοί» όροι προκηρύξεων, ο καλύτερος προγραμματισμός, η ενσωμάτωση BIM κ.α. καταγράφηκαν από στελέχη του χώρου που βρέθηκαν στην εκδήλωση του ΣΑΤΕ που επιχείρησε να θυμίσει debate. Στο οποίο πάντως, δεν προσήλθαν για προσωπικούς ή άλλους λόγους στελέχη άλλων κομμάτων. Ο πρόεδρος του ΣΑΤΕ ανέφερε επίσης ότι οι μεγάλες εκπτώσεις που δόθηκαν σε παλιότερα έργα, ιδίως από μικρούς ομίλους, και ήταν π.χ. της τάξεως του 50%, με τα νέα δεδομένα και τιμολόγια μεταφράζονται σε προσφορές με έκπτωση 20%, «χτυπώντας καμπανάκι» για τις συμβάσεις αυτές και τους αναδόχους.
Στην έλλειψη επικαιροποιημένου εθνικού στρατηγικού σχεδιασμού για τα έργα, το πλαφόν 200 εκατ. ευρώ στις Πρότυπες Προτάσεις, την απουσία ώριμων αρχικών μελετών ώστε στη συνέχεια να προχωρούν βασικές και τα έργα (η κα Γεράρδη μίλησε και για παρατηρήσεις από την Ε.Ε. ως προς την απουσία μελετών, την επανασύσταση της επιτροπής μεγάλων έργων κ.α. ο εστίασε ο κ. Λαμπρόπουλος.
Χρειάζεται να αντιμετωπιστεί το πρόβλημα της έλλειψης ανθρώπινων πόρων
Υπενθυμίζεται ότι πρόσφατα το insider.gr είχε αναδείξει τα θέματα αυτά , μεταφέροντας όσα είχε πει ο υφυπουργός Υποδομών, Γ. Καραγιάννης, ότι η έλλειψη ανθρώπινου δυναμικού και η υποστήριξη από το τραπεζικό σύστημα (χρηματοδότηση εκεί που είναι αναγκαίο και έκδοση εγγυητικών επιστολών) είναι δύο από τα σημαντικότερα ζητήματα που πρέπει να επιλυθούν το επόμενο διάστημα προκειμένου να μην «εκτροχιαστεί» το μεγάλο πρόγραμμα υποδομών. Όπως ανέφερε ο υφυπουργός Υποδομών μιλώντας σε εκπροσώπους των media, για την υλοποίηση των έργων χρειάζεται να αντιμετωπιστεί το πρόβλημα της έλλειψης ανθρώπινων πόρων (μηχανικοί και εργάτες). Εκτιμάται ότι λείπουν περί τις 200 χιλ. εργαζόμενοι. Πρόσθεσε, πως το θέμα των εγγυητικών απασχολεί το υπουργείο Υποδομών και για την αντιμετώπισή του βρίσκεται σε εξέλιξη συζήτηση με το υπουργείο Οικονομικών.
Προφανώς, το επόμενο στοίχημα επικεντρώνεται πλέον στην προσπάθεια της υλοποίησης των έργων Υποδομών, συνολικής αξίας 14 δισ. ευρώ, που έχουν προωθηθεί την τελευταία τετραετία από το υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών. Βάσει των στοιχείων που δόθηκαν χθες στη δημοσιότητα από τον υφυπουργό Υποδομών, Γιώργο Καραγιάννη, από το πρόγραμμα των 15 δισ. ευρώ της τετραετίας 2019 -2023 ύψους 15 δισ. έχουν δημοπρατηθεί έργα 14 δισ. Από αυτά για τα 5,5 δισ. ευρώ έχουν υπογραφεί οι συμβάσεις εκτέλεσής τους. Ο ίδιος τόνισε πως είναι αναγκαία η συνεργασία δημοσίου και τεχνικών εταιρειών για την υλοποίηση των έργων, ενώ εκτίμησε πως η κατασκευαστική αγορά θα ανταποκριθεί.
