Την αναβάθμιση των υφιστάμενων υποδομών μεταφοράς φυσικού αερίου, αλλά και την ανάπτυξη των νέων έργων ώστε να είναι εξαρχής συμβατά με τη μεταφορά έως 100% υδρογόνου, προβλέπει το σχέδιο του ΔΕΣΦΑ για τη δημιουργία ενός δικτύου διακίνησης ανανεώσιμου αερίου σε όλη την επικράτεια. Σύμφωνα με στοιχεία του Ιωάννη Χωματά, Διευθυντή Ανάπτυξης Υποδομών του ΔΕΣΦΑ, το σχέδιο αυτό θα εξελιχθεί σε τρεις φάσεις, με στόχο μετά το 2035 να μπορεί να μεταφερθεί μέσω αγωγών υδρογόνο σε οποιαδήποτε αναλογία εντός της Ελλάδας, αλλά και να εξαχθεί.
Για αυτό τον σκοπό, και οι τρεις αγωγοί που βρίσκονται αυτή τη στιγμή στα σκαριά από τον ΔΕΣΦΑ (προς Δυτική Μακεδονία, προς Δυτική Ελλάδα και προς Βόρεια Μακεδονία) σχεδιάζονται με τη λογική ότι θα μεταφέρουν φυσικό αέριο μεταβατικά, ώστε στη συνέχεια να διακινούν υδρογόνο. Έτσι, με προδιαγραφές «Hydrogen Ready» βρίσκεται ήδη υπό κατασκευή ο αγωγός προς τη Δυτική Μακεδονία, ο οποίος αναμένεται να ολοκληρωθεί τον Οκτώβριο του 2024.
Με μήκος 160 χιλιόμετρα και προϋπολογισμό 160 εκατ. ευρώ, πρόκειται για τον πρώτο αγωγό που υλοποιείται στη χώρα μας για τη μεταφορά έως 100% υδρογόνου. Θα επεκτείνει έως την Κοζάνη το σύστημα μεταφοράς του ΔΕΣΦΑ (από την περιοχή της Κεντρικής Ελλάδας), αναλαμβάνοντας μεταξύ άλλων τον ανεφοδιασμό με φυσικό αέριο τη μονάδα τηλεθέρμανσης που σχεδιάζει η ΔΕΗ στις εγκαταστάσεις των πρώην λιγνιτικών μονάδων του ΑΗΣ Καρδιά.
Αγωγοί «Hydrogen Ready»
Όπως έχει γράψει το Insider.gr, πρόκειται για έναν Σταθμό Συμπαραγωγής Ηλεκτρισμού και Θερμότητας Υψηλής Απόδοσης (ΣΗΘΥΑ), ο οποίος προορίζεται να υποστηρίξει τη λειτουργία του συστήματος τηλεθέρμανσης της ευρύτερης περιοχής (Αμύνταιο, Πτολεμαΐδα, Κοζάνη), μετά και την παύση λειτουργίας των τοπικών λιγνιτικών μονάδων. Η μονάδα θα έχει εγκατεστημένη ισχύ 105,34 MWe και θερμική ισχύ τουλάχιστον 65 MWth, αποτελώντας βασικό «πυλώνα» του νέου ενεργειακού ρόλου του ΑΗΣ, στο πλαίσιο του οποίου η ΔΕΗ σκοπεύει επίσης να δημιουργήσει μία μονάδα αντλησιοταμίευσης, όπως και να μετατρέψει τις γεννήτριες των λιγνιτικών μονάδων ΙΙΙ και IV σε σύγχρονους πυκνωτές.
Συμβατότητα με τη μεταφορά έως 100% υδρογόνου θα έχει και ο αγωγός που σχεδιάζει ο ΔΕΣΦΑ για την επέκταση του δικτύου προς τη Δυτική Ελλάδα. Σύμφωνα με τον κ. Χωματά, το έργο βρίσκεται σε φάση βασικού σχεδιασμού, ενώ αναμένεται να ολοκληρωθεί στα μέσα του 2026.
«Hydrogen Ready» θα είναι και ο αγωγός διασύνδεσης με τη Βόρεια Μακεδονία. Για το ελληνικό σκέλος του έργου (Νέα Μεσημβρία - Εύζωνοι Κιλκίς), ήδη «βρίσκεται στον αέρα» η πρώτη δημοπρασία. Πρόκειται για τον διαγωνισμό προμήθειας των σωλήνων του έργου.
«Οδικός χάρτης» 3 φάσεων
Όπως είναι γνωστό, η Κομισιόν έχει θέσει ως στόχο μέσα στα επόμενα χρόνια να παράγονται εντός Ευρώπης 10 εκατ. τόνοι ετησίως υδρογόνου, και να εισάγονται επιπλέον 10 εκατ. Σύμφωνα με τον κ. Χωματά, η προετοιμασία του συστήματος μεταφοράς του ΔΕΣΦΑ για την οικονομία του υδρογόνου περιλαμβάνει τρία στάδια, με το πρώτο να εκτείνεται χρονικά έως το 2025, Έως τότε, αγωγοί 150-200 χιλιομέτρων του ΕΣΦΑ θα μπορούν να μεταφέρουν υδρογόνο σε ανάμιξη με φυσικό αέριο.
Η δεύτερη φάση εκτείνεται μέχρι το 2030, προβλέποντας ότι το σύστημα αγωγών μεταφοράς μίγματος υδρογόνου – φυσικού αερίου θα έχει αυξηθεί στα 1.500 χιλιόμετρα, ενώ θα έχουν αναπτυχθεί και 60-80 χιλιόμετρα αγωγών συμβατών με 100% ανανεώσιμο αέριο. Η τρίτη και τελική φάση τοποθετείται μετά το 2035, όταν όλο το δίκτυο θα μπορεί να διακινήσει και ανανεώσιμο αέριο σε οποιοδήποτε ποσοστό πρόσμιξης. Επομένως θα υπάρχει πλέον και η δυνατότητα για εξαγωγές υδρογόνου, προς όλα τα κράτη με τα οποία θα διασυνδέεται η χώρα μας.
Ελληνοβουλγαρική σύμπραξη
Για την υλοποίηση των παραπάνω φάσεων, ο ΔΕΣΦΑ δρομολογεί καταρχάς την αναβάθμιση του υφιστάμενου συστήματος αγωγών, ώστε να μπορούν να μεταφέρουν υδρογόνο σε πρόσμιξη έως 10% στο φυσικό αέριο. Επίσης, σχεδιάζει να αναπτύξει έναν εντελώς νέο αγωγό, με αποκλειστική αποστολή τη διακίνηση 100% υδρογόνου, ο κύριος «κορμός» του οποίου θα διασυνδέει την Αθήνα με τη Θεσσαλονίκη.
Όπως έχει γράψει το Insider.gr, και οι δύο παραπάνω πρωτοβουλίες προωθούνται σε συνεργασία με την Bulgartransgaz, Διαχειριστή του βουλγαρικού συστήματος μεταφοράς αερίου. Για αυτό τον σκοπό, ΔΕΣΦΑ και Bulgartransgaz έχουν υποβάλει από κοινού αίτημα ώστε τα δύο πρότζεκτ να ενταχθούν στο επόμενο «κύμα» Σημαντικών Έργων Κοινού Ευρωπαϊκού Ενδιαφέροντος (IPCEI) «Υδρογόνο», κάτι που αν συμβεί, θα ανοίξει τον δρόμο για τη χρηματοδότησή τους με ευρωπαϊκά κονδύλια.
Υπενθυμίζεται ότι ο ΔΕΣΦΑ συμμετέχει στην πρωτοβουλία European Hydrogen Backbone (EHB), ενός σχεδίου για την ανάπτυξη ενός πανευρωπαϊκού δικτύου αγωγών για τη μεταφορά «πράσινου» υδρογόνου. Έτσι, με τη συνεργασία με την Bulgartransgaz, το δίκτυο της Βουλγαρία θα αποτελεί συνδετικό κρίκο μεταξύ της εγχώριας αγοράς και των αγορών της κεντρικής Ευρώπης.
