Στα 470.366.600 εκατ. ευρώ ανήλθε το ετήσιο κόστος Υπηρεσιών Ψυχικής Υγείας στην Ελλάδα το 2020, σύμφωνα με την πρώτη επίσημη εκτίμηση στη χώρα μας, που δημοσιεύτηκε προ ημερών από το υπουργείο Υγείας, στο πλαίσιο του Εθνικού Σχεδίου Δράσης για την Ψυχική Υγεία (2021-2030). Από αυτά, τα 200.124.000 ευρώ αντιστοιχούν σε δαπάνες του υπουργείου και τα 269.642.600 ευρώ σε δαπάνες του ΕΟΠΥΥ.
Η κοστολόγηση όλων των προτεινόμενων παρεμβάσεων στο Σχέδιο κρίθηκε «αναγκαία και ικανή συνθήκη για την ευχερή και ολοκληρωμένη υλοποίησή του». Ωστόσο, όπως επισημαίνεται, «η εκτίμηση του συνολικού κόστους της ψυχικής υγείας στην Ελλάδα είναι δύσκολο να υπολογιστεί».
Το 2020, η πανδημία COVID-19 επηρέασε σε μεγάλο βαθμό τις βασικές Υπηρεσίες Ψυχικής Υγείας στη χώρα μας. Στο πλαίσιο διαχείρισης της υγειονομικής κρίσης και της δοκιμασίας του συστήματος υγείας, το αρμόδιο υπουργείο διενήργησε, σε συνεργασία με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ), Ταχεία Αξιολόγηση (Rapid Assessment) των υφιστάμενων Υπηρεσιών Ψυχικής Υγείας, με σκοπό να τεθούν οι προτάσεις και οι στόχοι για την επόμενη δεκαετία (2021- 2030). Στην Αξιολόγηση, η οποία συμπεριέλαβε στοιχεία των ετών 2019 και 2020, «αποτυπώθηκε» για πρώτη φορά το συνολικό εκτιμώμενο κόστος των εν λόγω Υπηρεσιών για το έτος 2020.
Σημειώνεται ότι η πρώτη προσπάθεια εκτίμησης του κόστους του συστήματος Υπηρεσιών Ψυχικής Υγείας πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο επιστημονικής έρευνας το 2013, τα αποτελέσματα της οποίας κατέδειξαν ότι ανέρχεται συνολικά σε 450 εκατ. ευρώ.
Αναλυτικά τα στοιχεία
Σύμφωνα με τα στοιχεία που προέκυψαν από την Ταχεία Αξιολόγηση, η χρηματοδότηση για τη μισθοδοσία δημόσιων φορέων και υπηρεσιών στην Ελλάδα (με εξαίρεση τα Πανεπιστημιακά νοσοκομεία και τις Πανεπιστημιακές κλινικές) ανέρχεται στα 163,6 εκατ. ευρώ. Επιπλέον, η χρηματοδότηση για ιδιωτικές μη κερδοσκοπικές οργανώσεις ανέρχεται στα 77,3 εκατ. ευρώ και για ιδιωτικούς κερδοσκοπικούς φορείς (ιδιωτικές ψυχιατρικές κλινικές και ιδιωτικά ιατρεία ψυχιάτρων) στα 64,9 εκατ. ευρώ. Τέλος, η χρηματοδότηση για ψυχιατρικά φάρμακα (δημόσιοι και ιδιωτικοί φορείς) είναι 164,6 εκατ. ευρώ.
Συνολικά, ο ελληνικός προϋπολογισμός για την ψυχική υγεία το 2020 εκτιμάται ότι ανήλθε στα 470,4 εκατ. ευρώ και αντιπροσωπεύει το 3,3% της συνολικής υγειονομικής δαπάνης. Από αυτό το ποσό αποκλείεται ο προϋπολογισμός των Πανεπιστημιακών νοσοκομείων και κλινικών, για τον οποίο δεν διατίθενται πληροφορίες. Ένα σημαντικό στοιχείο που θα πρέπει να αναφερθεί είναι ότι στις ανωτέρω εκτιμήσεις, δεν συμπεριλήφθηκε το κόστος των υπηρεσιών πρωτοβάθμιας υγειονομικής περίθαλψης του ΕΟΠΥΥ, οι ιδιωτικές πληρωμές και τα διαγνωστικά έξοδα.
Σημειώνεται ότι για όλες τις Υπηρεσίες Ψυχικής Υγείας που χρηματοδοτούνται από το κράτος, η χρηματοδότηση παρέχεται είτε από τον προϋπολογισμό του Υπουργείου Υγείας είτε από τον προϋπολογισμό του ΕΟΠΥΥ. Τα Ψυχιατρικά Νοσοκομεία, οι ψυχιατρικές κλινικές των γενικών και πανεπιστημιακών νοσοκομείων, οι Μονάδες Ψυχικής Υγείας πρωτοβάθμιας περίθαλψης και οι ΑμΚΕ Ψυχικής Υγείας, χρηματοδοτούνται όλες από το Υπουργείο Υγείας.
Στον παρακάτω πίνακα το συνολικό εκτιμώμενο κόστος των Υπηρεσιών Ψυχικής Υγείας έτους 2020, όπως αποτυπώθηκε στην Ταχεία Αξιολόγηση.
