Στο νέο μοντέλο της Ευρωπαϊκής οικονομίας που στοχεύει στην ψηφιακή, ενεργειακή και πράσινη μετάβαση οι αναπτυξιακές τράπεζες, όπως η Ελληνική Αναπτυξιακή Τράπεζα (HDB), μπορούν να παίξουν ένα κρίσιμο ρόλο διαχειριζόμενες τα ευρωπαϊκά κονδύλια, τόσο για την διεύρυνση του κύκλου των μικρομεσαίων επιχειρήσεων (ΜμΕ) που έχουν πρόσβαση σε χρηματοδότηση, όσο και στην ανάπτυξη νέων αγορών καινοτομίας και επιχειρηματικότητας.
Αυτά τόνισε ο κ. Γιώργος Ζαββός, Προέδρος της Ελληνικής Αναπτυξιακής Τράπεζας, στην παρουσία του ως κύριου ομιλητή στο διεθνές Συνέδριο που οργάνωσε το δίκτυο Jean Monnet Network, Crisis -Equity -Democracy for Europe and Latin America, σε συνεργασία με το Εθνικό Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών με τον τίτλο «Finance governance after crisis:challenges to EU,Latin America and the world». Στο Συνέδριο συμμετείχαν καθηγητές Ευρωπαϊκών και Λατινοαμερικάνικων Πανεπιστημίων, εκπρόσωποι διεθνών αναπτυξιακών τραπεζών, εμπειρογνώμονες Ευρωπαϊκών και Διεθνών Οργανισμών και ερευνητικά κέντρα.
Όπως είπε ο κ. Ζαββός: «Στην στοχευμένη προσπάθεια εξωστρέφειας της HDB εντάσσεται και η στρατηγική επιλογή να αποκτήσουμε σύντομα την πιστοποίηση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής – Pillar Assessment ώστε, μέσω της HDB, η Ελλάδα να μπορεί να είναι δυναμικά παρούσα στη διαχείριση επενδυτικών κονδυλίων που προορίζονται για μη Κράτη Μέλη της ΕΕ. Κυρίως όμως η πιστοποίηση θα επιτρέψει στην HDB να αντλεί άμεσα ενωσιακούς πόρους για την χρηματοδότηση των προγραμμάτων της».
Είναι αξιοσημείωτο ότι σε μια εξαιρετικά δυσχερή περίοδο όπως αυτή του 2020-2022 η Ελληνική Αναπτυξιακή Τράπεζα χορήγησε περί τα 41.000 εγκεκριμένα δάνεια, συνολικού ύψους περί τα 8,5 δισ. ευρώ, καλύπτοντας ένα σημαντικό χρηματοδοτικό κενό. Μεσοπρόθεσμος στόχος της είναι ο υπερδιπλασιασμός του κύκλου των δανειοδοτούμενων μικρομεσαίων επιχειρήσεων.
Μιλώντας για την μεταρρύθμιση του Ελληνικού τραπεζικού συστήματος και την εντυπωσιακή επιστροφή του στις διεθνείς αγορές, ο κ. Ζαββός είπε: «Το πρόγραμμα Ηρακλής αποτελεί ένα δοκιμασμένο μοντέλο αποτελεσματικής μείωσης των κόκκινων δανείων από τους ισολογισμούς των τραπεζών με μετρήσιμα και απτά αποτελέσματα στον ελληνικό τραπεζικό τομέα και στην ελληνική οικονομία. Αντίστοιχα σχήματα τιτλοποιήσεων μπορούν να χρησιμοποιηθούν και από μη Ευρωπαϊκές χώρες που μπορεί να αντιμετωπίσουν τέτοιο πρόβλημα αλλά και από τους διεθνείς Χρηματοοικονομικούς οργανισμούς. Γιατί ο Ηρακλής συνέβαλε στη χρηματοπιστωτική σταθερότητα, όπως αποδεικνύει η ανθεκτικότητα των ελληνικών τραπεζών στις αλλεπάλληλες εξωγενείς κρίσεις. Επέτρεψε στις συστημικές τράπεζες να επανέλθουν δυναμικά στην χρηματοδότηση της πραγματικής οικονομίας και να λειτουργούν ως ενδιάμεσοι μηχανισμοί μεταβίβασης των πόρων του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας στις επιχειρήσεις και τα νοικοκυριά. Επιπλέον, οι διεθνείς οίκοι αξιολόγησης έχουν επανειλημμένα αναγνωρίσει ότι ο Ηρακλής ήταν ένας από τους κύριους παράγοντες που οδήγησαν στις διαδοχικές αναβαθμίσεις των ελληνικών τραπεζών και της Ελληνικής Οικονομίας».
Εμβάθυνση της Ευρωπαϊκής Κεφαλαιαγοράς
Ο κ. Ζαββός είπε ότι η Ένωση των Κεφαλαιαγορών είναι απαραίτητη για τον μετασχηματισμό της Ευρωπαϊκής Οικονομίας ώστε να στηρίξει τις μεγάλες πολιτικές στοχοθετήσεις της ΕΕ για ψηφιακή, ενεργειακή και πράσινη μετάβαση. Είναι ακόμη πιο απαραίτητη σήμερα που η ΕΕ αντιμετωπίζει ανταγωνιστές από την άλλη όχθη του Ατλαντικού που είναι πρόθυμοι και επενδύσουν κολοσσιαία ποσά στην πράσινη τεχνολογία και την καινοτομία. «Για να το θέσω απλά, δεν μπορεί να υπάρξει αποτελεσματική απάντηση της Ευρωπαϊκής Βιομηχανικής Πράσινης Πολιτικής στον IRA των ΗΠΑ – που επωφελείται από τη μεγαλύτερη κεφαλαιαγορά – χωρίς έναν ριζικό μετασχηματισμό του Ευρωπαϊκού Χρηματοοικονομικού Συστήματος ώστε να είναι ικανό να υποστηρίξει την ψηφιακή, ενεργειακή και πράσινη μετάβαση που είναι ζωτικής σημασίας για την επιβίωση της ευρωπαϊκής βιομηχανίας».
Τόσο η ολοκλήρωση της Ευρωπαϊκής Τραπεζικής Ένωσης, με ένα αξιόπιστο μηχανισμό διαχείρισης κρίσεων, όσο και εμβάθυνση της Ένωσης των Ευρωπαϊκών Κεφαλαιαγορών, όπως είπε ο κ. Ζαββός, είναι κρίσιμες παράμετροι γιατί καθορίζουν σε μεγάλο βαθμό το κόστος χρηματοδότησης της ευρωπαϊκής οικονομίας σε μια νέα εποχή γεωπολιτικών εντάσεων.
Η Ένωση των Κεφαλαιαγορών είναι αναγκαία ώστε η ΕΕ να μπορεί με βάση τους κατάλληλους μηχανισμούς να μετασχηματίζει και να διοχετεύει το υπερπλεόνασμα αποταμιεύσεων, κυρίως των Βόρειων χωρών που υπερβαίνουν τα 350 δισεκατομμύρια ευρώ, σε παραγωγικές επενδύσεις που χρειάζεται ο Ευρωπαϊκός Νότος.
Απαντώντας στην ερώτηση τι χρειάζεται για να επιταχυνθεί η Ένωση των Κεφαλαιαγορών ο κ Ζαββός είπε: «Πρώτον, χρειάζεται να ενισχυθεί με ουσιαστικές εποπτικές εξουσίες η Ευρωπαϊκή εποπτική αρχή Κεφαλαιαγορών δηλ. η ESMA. Δεύτερον, να χρησιμοποιηθεί σε μεγαλύτερο βαθμό η τεχνική των τιτλοποιήσεων, που μπορεί να συμβάλει σημαντικά στη χρηματοδότηση της βιώσιμης ανάπτυξης της ΕΕ και του διαρθρωτικού μετασχηματισμού της οικονομίας της, όπως συμβαίνει και στις ΗΠΑ. Τρίτον, η ΕΕ χρειάζεται και μια στοχευμένη δημοσιονομική ένωση που να διαθέτει και ένα κοινό μηχανισμό έκδοσης χρέους, χτίζοντας στην πετυχημένη εμπειρία του RRF ώστε να καλύψει και νέες ανάγκες που προκύπτουν για την Ευρωπαϊκή οικονομία. Τέταρτον, όλα αυτά θα απαιτήσουν πολιτική αποφασιστικότητα που θα υπερβαίνει τις στενές εθνικές αντιλήψεις και παρωχημένα δόγματα που κράτησαν την ΕΕ όμηρο. Γιατί από το μετασχηματισμό του Ευρωπαϊκού χρηματοπιστωτικού εξαρτάται η ευημερία των Ευρωπαίων πολιτών».
