Το «Εξοικονομώ-Αυτονομώ», ένα από τα πιο φιλόδοξα προγράμματα της ελληνικής κυβέρνησης για την ενεργειακή αναβάθμιση κατοικιών βαίνει προς ολοκλήρωση με τους δικαιούχους να λαμβάνουν (νέα) παράταση μέχρι τις 15 Ιουλίου για την υλοποίηση των παρεμβάσεων.
Πρόκειται για ένα πρόγραμμα το οποίο, αν και είχε υψηλό προϋπολογισμό και προέβλεπε σημαντικές παρεμβάσεις, «σκόνταψε» στον κορονοϊό και τις ανατιμήσεις των υλικών με αποτέλεσμα αρκετοί δικαιούχοι να υπαναχωρήσουν ενώ οι φορείς υλοποίησης προχωρούσαν συνεχώς σε αναθεωρήσεις και διορθωτικές κινήσεις προκειμένου να διευκολύνουν την απρόσκοπτη εξέλιξή του.
Τα στοιχεία για τις υπαγωγές δείχνουν μεγάλες καθυστερήσεις ενώ «ασθμαίνοντας» προχωρά και η η απορρόφηση του προγράμματος.
Το «Εξοικονομώ-Αυτονομώ», συνολικού προϋπολογισμού 900 εκατ., βγήκε στον αέρα στο τέλος του 2020 και σήμερα, 2,5 χρόνια μετά, οι πολίτες παλεύουν με την ακρίβεια των υλικών, τα λάθη, τις καθυστερήσεις και τις καταληκτικές ημερομηνίες.
Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία, ο Γενικός Δείκτης Τιμών Υλικών Κατασκευής Νέων Κτηρίων Κατοικιών τον μήνα Μάιο 2023, σε σύγκριση με τον αντίστοιχο δείκτη του Μαΐου 2022 παρουσίασε αύξηση 7,8%, γεγονός που δημιουργεί δυσκινησία στον κλάδο και στην πρόοδο των εργασιών. Οι καταναλωτές έχουν πλέον περιθώριο μέχρι τα μέσα Ιουλίου ή το φθινόπωρο (εάν κάνουν χρήση της δυνατότητας λήψης αυτόματης παράτασης) για να ολοκληρώσουν τις εργασίες με αποτέλεσμα να πρέπει να κάνουν «ταχυδακτυλουργικά» για να δρομολογήσουν και να ολοκληρώσουν τα έργα.
Σύμφωνα με τα στοιχεία της Ελληνικής Αναπτυξιακής Τράπεζας οι καθυστερήσεις στις πληρωμές οφείλονται σε πρακτικά ζητήματα όπως είναι η μη ορθή συμπλήρωση των αιτήσεων από την πλευρά των ενδιαφερομένων ενώ πολλοί φάκελοι θεωρούνται ελλιπείς καθώς δεν συμπεριλαμβάνονται όλα τα απαραίτητα δικαιολογητικά ενώ πολύ συχνά υπάρχουν λάθη και ασυμφωνίες μεταξύ των στοιχείων που παρατίθενται. Στα πιο συχνά λάθη συγκαταλέγεται το γεγονός ότι δεν γίνεται ταυτοποίηση του ακινήτου (κυρίως των τετραγωνικών μέτρων), βάσει των δηλωθέντων στοιχείων στο πληροφοριακό σύστημα και της αναρτημένης οικοδομικής άδειας. Ακόμη, ένα μεγάλο ποσοστό των ενδιαφερομένων δεν συμπληρώνουν σωστά το Έντυπο Καταγραφής Παρεμβάσεων Ολοκλήρωσης (Παράρτημα 5) ενώ άλλο ένα λάθος που παρατηρείται είναι ότι τα στοιχεία των προμηθευτών δεν συμφωνούν με αυτά που έχουν δηλωθεί στο πληροφοριακό σύστημα.
Ένα άλλο ζήτημα που προκύπτει είναι ότι κάποιες φορές οι σύμβουλοι έργων ζητούν τα χρήματα «μπροστά» ή απαιτούν πληρωμές για μη επιλέξιμες παρεμβάσεις. Σε ένα σημαντικό ποσοστό των αιτήσεων, παρατηρούνται αποκλίσεις μεταξύ των στοιχείων που έχουν δηλωθεί στο Πληροφοριακό Σύστημα και των ψηφιοποιημένων τιμολογίων ενώ πρόβλημα στην εκταμίευση δημιουργεί και η μη αναγραφή της ένδειξης «επί πιστώσει» στον τρόπο πληρωμής των τιμολογίων των παρεμβάσεων καθώς και στις αποδείξεις παροχής υπηρεσιών Συμβούλου και Μελετητή, σύμφωνα με όσα προβλέπει ο Οδηγός Εφαρμογής.
Τέλος, όπως φαίνεται η αγορά αναμένει και μία διορθωτική παρέμβαση στο πληροφοριακό σύστημα. Όπως επεσήμανε ο Σύλλογος Μηχανικών Μελετητών Ιδιωτικών Έργων Ξάνθης (ΣΜΜΙΔΕ) με σχετική επιστολή, η λύση αυτόματης παράτασης χρειάζεται διορθωτική ρύθμιση στο πληροφοριακό σύστημα, ώστε να καλύπτονται περιπτώσεις ανωτέρας βίας και ισότιμα όλοι οι ενδιαφερόμενοι.
