Η αλλαγή της νομισματικής πολιτικής της ΕΚΤ με την κατακόρυφη αύξηση των επιτοκίων έχει επηρεάσει αρκετά «άσχημα» την εξυπηρέτηση του πρώτου μνημονιακού δανείου, του διακρατικού GLF, συνολικής αξίας 52 δισ. ευρώ, από τις χώρες μέλη της Ευρωζώνης.
Ο λόγος αυτής της «ζημιάς» είναι oτι το διακρατικό δάνειο το αποκαλούμενο «GLF» έχει συναφθεί με επιτόκιο ίσο με το Euribor συν 0,5%.
Όταν έγινε η συμφωνία το Euribor των 3 μηνών ήταν κάτω από το 0,8%.
Σήμερα λόγω της αύξησης των επιτοκίων από την ΕΚΤ το Euribor των 3 μηνών έχει ξεπεράσει το 3,71%. Είναι δηλαδή 3 ποσοστιαίες μονάδες πάνω από εκεί που ήταν το 2010. Αν σ' αυτό προσθέσει κανείς και 0,5% που προβλέπει η σύμβαση το τελικό αποτέλεσμα ξεπερνάει το 4,21%. Και από την Πέμπτη αυτό θα πάει ακόμα πιο ψηλά.
Με άλλα λόγια, ξεπερνάει τις αποδόσεις των ελληνικών δεκαετών ομολόγων σήμερα. Αυτό είναι κακό, αλλά είναι και... καλό.
Είναι κακό γιατί κάνει την εξυπηρέτηση του GLF από το 2024 μια πολύ ακριβή υπόθεση.
Αλλά είναι και καλό γιατί την ίδια στιγμή οι αγορές δανείζουν το ελληνικό δημόσιο φθηνότερα. Με αποτέλεσμα το ελληνικό Δημόσιο να μπορεί να δανειστεί από τις αγορές φθηνότερα και να προεξοφλήσει το ακριβότερο δάνειο (GLF).
Αυτό έχει ήδη αρχίσει να το κάνει ο ΟΔΔΗΧ από πέρυσι, δημιουργώντας έτσι αφ' ενός την «καλή εικόνα» στις αγορές ότι το ελληνικό Δημόσιο είναι σε θέση να αποπληρώνει τα μνημονιακά δάνειά του πριν αρχίσουν να λήγουν (κανονικά από το 2024).
Αφετέρου δε, «επιστρέφει λεφτά» στους δανειστές του (GLF), τα ΥΠΟΙΚ των χωρών της Ευρωζώνης, πριν του τα ζητήσουν (2024) σε μία συγκυρία που όλοι προσπαθούν να βρουν τρόπους να αυξήσουν τις εισροές τους. Ρωτήστε τους Ιταλούς και τους Γερμανούς...
Με αυτές τις προεξοφλητικές κινήσεις, ο ΟΔΔΗΧ μειώνει τις δαπάνες εξυπηρέτησης του χρέους - με τη βοήθεια των αγορών (!) - για το 2024 και 2025 και επίσης απελευθερώνει πόρους από τα ασφάλιστρα κινδύνου (CDS) που είχαν υποχρεώσει οι δανειστές να «αγοράσει», για τα ποσά που προεξοφλεί κάθε φορά.
Πριν την επενδυτική βαθμίδα
Με άλλα λόγια, πριν ο ΟΔΔΗΧ ή μάλλον το ΥΠΟΙΚ αποκτήσει «επενδυτική βαθμίδα», αρχίζει να «μειώνει» το κόστος εξυπηρέτησης του δημόσιου χρέους με την βοήθεια της αγοράς, σε μία συγκυρία όπου η ΕΚΤ «αυξάνει» για όλους το κόστος εξυπηρέτησης του δανεισμού τους.
Μόνο στην Ελλάδα έχει συμβεί τέτοια «τρελή κατάσταση»...
Αν στην εικόνα αυτή συνυπολογίσει κανείς ότι αυτές οι κινήσεις «επανεκδόσεων» που έχει ξεκινήσει το ΟΔΔΗΧ, κάθε φορά «μόνο τόσο όσο» η αγορά είναι διατεθειμένη να δανείσει «φθηνότερα», προκύπτει μια διαρκής αύξηση του αποθεματικού, του περιβόητου «μαξιλαριού», το οποίο ξεπερνάει ήδη τα 37 δισ. ευρώ και κατευθύνεται στα 40 δισ. ευρώ.
Γιατί το κάνει αυτό; Η εξήγηση συνδέεται με την επικείμενη αναβάθμιση του χρέους η οποία όταν γίνει, θα απελευθερώσει τουλάχιστον το 40% - 50% του μαξιλαριού για περαιτέρω προεξοφλήσεις δημόσιου χρέους, με στόχο την ταχύτερη αποκλιμάκωσή του από το 168% του ΑΕΠ που έχει διολισθήσει μέχρι σήμερα...
Να μη ξεχνάμε οτι το υπόλοιπο του «μαξιλαριού» παραμένει στην άκρη μέχρι να εξαλειφθεί ο κίνδυνος στο τραπεζικό σύστημα από τα Npls - Npes, γιατί... σιωπηρά, για τον λόγο αυτό είχε εξαρχής αποφασιστεί η δημιουργία του «μαξιλαριού», ανεξάρτητα από το αν είχε «φορτωθεί» στο χρέος.
Η ακτινογραφία του χρέους
Μια ματιά στους πίνακες του ΟΔΔΗΧ που αφορούν στη σύνθεση και στην εξυπηρέτηση του ελληνικού χρέους δείχνει οτι για τα επόμενα 5 χρόνια υπάρχουν μόλις 21 δισεκατομμύρια ομόλογα που λήγουν και πρέπει να αποπληρωθούν.
Μόλις 21 δισεκατομμύρια ευρώ λήγουν μεταξύ του 2023 και του τέλους του 2027. Πιο αναλυτικά υπάρχουν λήξεις ομολόγων 3,1 και 3,9 δισεκατομμυρίων ευρώ, που πρέπει να αναχρηματοδοτηθούν το 2024 και το 2025. Τα ποσά αυτά είναι εξαιρετικά μικρά για την αγορά κρατικών ομολόγων στην Ευρωζώνη.
Μόνο το 2026 και το 2028 αλλάζει κάπως η εικόνα καθώς 8 με 8,5 δισεκατομμύρια ευρώ λήγουν αντίστοιχα, στα οποία βέβαια θα πρέπει να προστεθούν όσα άλλα εκδοθούν στο μεταξύ για τα χρόνια αυτά.
Βέβαια στα ομόλογα που λήγουν πρέπει να συνυπολογίσει κανείς και τα τρία δάνεια που αρχίζουν να λήγουν από το 2024 και μετά και τα οποία συνολικά όπως προκύπτει από τους πίνακες λήξεων του ΟΔΔΗΧ ανεβάζουν τις υποχρεώσεις εξυπηρέτησης του χρέους στα 43 - 44 δισ. ευρώ.
Αυτό τον λογαριασμό σε απόλυτους αριθμούς, επιχειρεί με τις προεξοφλήσεις να κατεβάσει ο ΟΔΔΗΧ με τη βοήθεια της αγοράς, της αναβάθμισης όταν γίνει και βέβαια των πόρων του «μαξιλαριού» που θα απελευθερώσει η αναβάθμιση.
Όταν έρθει.
Μέχρι το σημείο αυτό δεν έγινε καμία αναφορά σχετικά με το πως η αύξηση του ΑΕΠ και πιο συγκεκριμένα η αύξηση του ΑΕΠ λόγω του πληθωρισμού, απομειώνει την ποσοστιαία διολίσθηση του χρέους (χρέος/ΑΕΠ), καθώς αυτή έχει από την φύση της λογιστικό χαρακτήρα.
Αντίθετα οι κινήσεις που βρίσκονται σε εξέλιξη στον προγραμματισμό του ΟΔΔΗΧ αφορούν την σε απόλυτους αριθμούς απομείωσή του, ή και συγκράτησή σε κάποιες άλλες περιπτώσεις. Και αυτή είναι μια μεγάλη διαφορά.
